Με τα έντονα γεγονότα στην Ευρώπη και την Μέση Ανατολή να μονοπωλούν την διεθνή ειδησεογραφία, είναι απόλυτα κατανοητός ο λόγος για τον οποίο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού όρισε ως θεματική του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Τουρισμού για το 2024 (27 Σεπτεμβρίου), το “Ειρήνη και Τουρισμός”. Εν μέσω της γεωπολιτικής αστάθειας που εκδηλώνεται σε δύο ισχυρά μέτωπα, είναι απαραίτητο να δοθεί έμφαση στον μοναδικό παράγοντα ύπαρξης και λειτουργίας του τουρισμού σε πανανθρώπινη κλίμακα: Τουρισμός χωρίς Ειρήνη, δεν υφίσταται.
Πέρα από την πλήρη διακοπή της τουριστικής δραστηριότητας στις ευρύτερες περιοχές που εμπλέκονται στις πολεμικές επιχειρήσεις, οι συγκρούσεις ρίχνουν πυκνή σκιά και στο μέλλον της τουριστικής δραστηριότητας καθώς ταξιδιωτικά σχέδια, ταξιδιωτικές επιχειρήσεις και στρατηγικές προώθησης Τουριστικών προγραμμάτων θα πρέπει να φτάσουν εκ νέου στο σημείο μηδέν, ώστε να ανακτηθούν μελλοντικά από την αγορά, όπως ακριβώς συμβαίνει σε περιοχές που ανακάμπτουν μετά από φυσικές καταστροφές.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας, για παράδειγμα, ο αντίκτυπος των πολεμικών εξελίξεων επηρέασε εξ αρχής το σύνολο του ευρωπαϊκού τουρισμού και κυρίως του τουρισμού της ανατολικής Ευρώπης, σε μια περίοδο όπου η τουριστική βιομηχανία πάσχιζε να ανακτήσει τον βηματισμό της μετά την διετή «καραντίνα» της πανδημίας.
Η τουριστική ζήτηση μειώθηκε στη Βουλγαρία, την Κροατία, την Εσθονία, τη Γεωργία, την Ουγγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία από 30% έως 50% κατά την πρώτη εβδομάδα της ρωσικής εισβολής, ενώ η «τρύπα» σχεδόν σε όλους τους υπόλοιπους προορισμούς της Ευρώπης ήταν τουλάχιστον της τάξης του 10%. Συγκριτικά, στη Ρωσία η πτώση ήταν 49%.
Η οικονομική ισορροπία έχει διαταραχθεί αφού οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί ταξιδιώτες που συνέθεταν μια μερίδα εξερχόμενου τουρισμού που αποτιμάται σε 45 δισ. δολάρια, πλέον βρίσκονται σε αδράνεια, πριν ακόμα προλάβουν να επανέλθουν στα ταξίδια μετά τα χρόνια της πανδημίας.
Σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit, η έλλειψη των Ρώσων και Ουκρανών ταξιδιωτών θα είναι ο βασικός παράγοντας αλλοίωσης της εικόνας του ευρωπαϊκού τουρισμού, όπως και το υψηλό κόστος τροφίμων και καυσίμων και η παρεμπόδιση του εναέριου χώρου, που αποτελούν συνέπειες της γεωπολιτικής αστάθειας.
Στην επιχειρηματική γλώσσα, αυτό μεταφράζεται σε ακυρώσεις κρατήσεων και πτήσεων και άρνηση των ταξιδιωτών να ταξιδέψουν σε συγκεκριμένες περιοχές διακόπτοντας την αναπτυξιακή πορεία των ταξιδιωτικών ροών – και αυτή είναι μόνο η μία πλευρά του νομίσματος, καθώς το τραγικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές και η καταστροφή της φύσης και των υποδομών, παραμένουν απώλειες ανυπολόγιστης αξίας. Οι χώρες που δεν εμπλέκονται σε πολεμικές επιχειρήσεις καλούνται να δώσουν έμφαση στην ασφάλεια των ταξιδιωτών και να την παρουσιάζουν με κάθε τρόπο, ακόμη και με νέες στρατηγικές προώθησης – και αυτή είναι άλλη μια συνέπεια των εξελίξεων στην Ευρώπη. Τα μηνύματα προώθησης και προβολής των προορισμών άλλαξαν ριζικά μετά την πανδημία, και πλέον αλλάζουν εκ νέου υπενθυμίζοντας στους ταξιδιώτες ότι τα ταξίδια τους είναι ασφαλή.
Μια καμπάνια τουριστικής προώθησης, εκ των πραγμάτων, περιλαμβάνει νέες προτάσεις και απευθύνεται σε νέες αγορές, και αυτό είναι αποτέλεσμα της ευελιξίας των επαγγελματιών που σχετίζονται με την διακίνηση των ταξιδιωτών παγκοσμίως: των Τουριστικών πρακτόρων και των ταξιδιωτικών γραφείων. Με την βοήθεια ενός σωστού εθνικού σχεδιασμού ανά χώρα, τέτοιας υφής προβλήματα εξισορροπούνται και βρίσκονται οι ιδανικές λύσεις.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων & Τουρισμού (FedHATTA), κ. Λύσανδρος Τσιλίδης, «το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Τουρισμού “Ειρήνη και Τουρισμός”, δεν δόθηκε για να “φωτίσει” μεμονωμένες και τοπικές λύσεις που απαιτούνται ώστε να αποσιωπηθεί ο πόλεμος και οι συνέπειές του. Δόθηκε για να μας θυμίσει ότι όπου υπάρχει πόλεμος, παύει ο τουρισμός. Η ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων είναι αναγκαία για να απολαμβάνουμε τα ταξίδια, που συνιστούν ένα από τα πρωταρχικά αγαθά και αναφαίρετο δικαίωμα για τον άνθρωπο. Σε τελευταία ανάλυση, ας θεωρήσουμε τον Τουρισμό ως μια πανανθρώπινη δραστηριότητα που πρεσβεύει τις αξίες της Ειρήνης».