Η οικονομική επιτροπή του Δήμου Αθηναίων αποδέχθηκε τη δωρεά για το πρόγραμμα “Κέντρο Συντονισμού και Παρατηρητήριο για θέματα μεταναστών και προσφύγων” η οποία θα χρηματοδοτηθεί στο σύνολό της από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο της δωρεάς των 10.000.000 ευρώ προς τον Δήμο Αθηναίων.
Επισημαίνεται ότι για την υλοποίηση της εν λόγω δωρεάς θα απασχοληθεί προσωπικό το οποίο θα απαιτηθεί να συνεργασθεί με τους αρμόδιους υπαλλήλους του Δήμου Αθηναίων, το τεχνικό σκέλος του προγράμματος θα πρέπει να ελεγχθεί ως προς την αρτιότητα και τη νομιμότητά του και θα διορθωθεί, όπου απαιτείται, από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ενώ θα εκτελεσθεί υπό την επίβλεψή τους.
Διαβάστε τη περιγραφή του εγχειρήματος όπως περιγράφεται από το Δήμο Αθηναίων:
Συνοπτική Παρουσίαση
Ύστερα από το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη το καλοκαίρι του 2015, ο Δήμος Αθηναίων βρέθηκε στην πρώτη γραμμή μιας πρωτοφανούς κρίσης για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Καθώς χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες έφθαναν στην Ελλάδα ταξιδεύοντας προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Αθήνα έγινε η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή πόλη διέλευσης, ενώ έχει γνωρίσει τη μεγαλύτερη εισροή προσφύγων.
Ο Δήμος Αθηναίων έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία όσον αφορά στην παροχή γρήγορων και πρακτικών λύσεων για το προσφυγικό ζήτημα, παρέχοντας χώρο για τη δημιουργία του πρώτου καταυλισμού στη χώρα και συμμετέχοντας στο πρόγραμμα στέγασης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το οποίο απευθύνεται σε πρόσφυγες που περιμένουν μετεγκατάσταση. Ωστόσο, καθώς ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων που θα παραμείνουν στη χώρα εξακολουθεί να παραμένει αβέβαιος, η πόλη θα πρέπει να δράσει προληπτικά καταστρώνοντας σχέδιο για θέματα που κυμαίνονται από τις πρώτες βοήθειες μέχρι την ενσωμάτωση των προσφύγων.
Η ασφάλεια και η κοινωνική συνοχή είναι ζητήματα υψηλής προτεραιότητας για τη διοίκηση τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Λόγω των περιορισμένων αρμοδιοτήτων που χορηγούνται στους Δήμους από τον νόμο, ο Δήμος Αθηναίων δεν έχει τμήμα στελεχωμένο με εξειδικευμένο προσωπικό ή εμπειρογνώμονες σε θέματα μεταναστών και προσφύγων. Το ζήτημα των προσφύγων είναι, εντούτοις, υψίστης σημασίας και αποτελεί πολιτική προτεραιότητα για τον Δήμαρχο. Ως εκ τούτου, ο Δήμος Αθηναίων σκοπεύει να συστήσει ένα Κέντρο Συντονισμού για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων, υπό την επίβλεψη του πρόσφατα ορισθέντος Αντιδημάρχου για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων. Μέσω του Κέντρου Συντονισμού Μεταναστών και Προσφύγων, ο Δήμος θα εποπτεύει και θα συντονίζει φορείς και πρωτοβουλίες για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στην πόλη με την ταχύτητα που απαιτείται, και επίσης θα εντοπίζει και θα ανταποκρίνεται σε πιο μακροπρόθεσμες τάσεις. Επιπλέον, το Κέντρο θα επικεντρωθεί στην εκπόνηση στρατηγικής για την ενσωμάτωση των προσφύγων σε συντονισμό με άλλους σημαντικούς εταίρους του Δήμου. Η δωρεά αυτή θα υποστηρίξει το Κέντρο για ένα έτος.
Σκοποί & Στόχοι
Το Κέντρο Συντονισμού για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων θα είναι υπεύθυνο για τα εξής:
• Τη διαχείριση των καθημερινών δραστηριοτήτων του Δήμου στο πλαίσιο αντιμετώπισης του προσφυγικού ζητήματος,συμπεριλαμβανομένων των επαφών με μείζονα προγράμματα, όπως το πρόγραμμα στέγασης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, με ΜΚΟ και διεθνείς οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην πόλη, όπως η Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης (ΔΕΔ) και το Mercy Corps, με κυβερνητικές και δημοτικές υπηρεσίες, και την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών σε περίπτωση κρίσης. Το Κέντρο θα εργάζεται για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής της πόλης στον καλύτερο δυνατό βαθμό.
• Την επίβλεψη όλων των προγραμμάτων για μετανάστες και πρόσφυγες που υλοποιούνται από τον Δήμο.
• Τον σχεδιασμό στρατηγικής για την ενσωμάτωση των προσφύγων σε συνεργασία με τους σημαντικότερους εταίρους του Δήμου Αθηναίων (Mercy Corps και Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης) και με Δήμους από άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και τεχνογνωσίας στους τομείς της μετανάστευσης και των προσφύγων.
• Τις επαφές με το Συμβούλιο Ενσωμάτωσης Μεταναστών του Δήμου.
• Τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τον συντονισμό όλων των δραστηριοτήτων για τους πρόσφυγες και μετανάστες στην πόλη, εξισορροπώντας την προσφορά και τη ζήτηση, σε συντονισμό με τις πλατφόρμες συνΑθηνά και ΔΕΔ- Mercy Corps- Google.
• Την έναρξη εκστρατείας για την ενημέρωση του κοινού (συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης) .
Επιπλέον, θα δημιουργηθεί ένα Παρατηρητήριο για Πρόσφυγες και Μετανάστες το οποίο θα συλλέγει δεδομένα για να υποστηρίζει το έργο του Κέντρου Συντονισμού και του Δήμου, κατά τη διαδικασία υποδοχής και τον σχεδιασμό πολιτικής για τον πληθυσμό μεταναστών και προσφύγων. Τα δεδομένα θα είναι ανοιχτά σε όλους τους τοπικούς και διεθνείς ενδιαφερόμενους παράγοντες.
Συγκεκριμένα, το Παρατηρητήριο θα παρέχει επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις σε μια σειρά - όχι απλά σημαντικών, αλλά εξαιρετικά επειγόντων - ερευνητικών ερωτημάτων, που αφορούν θέματα όπως:
• την κοινωνική και δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού προσφύγων/μεταναστών που διαμένουν στις εγκαταστάσεις φιλοξενίας του Δήμου,
• τον προσδιορισμό των παραγόντων που προκαλούν την εισροή προσφύγων/μεταναστών,
• την έκταση της επιρροής μη κρατικών παραγόντων (π.χ. δουλεμπόρων, μεσαζόντων, της κοινωνίας των πολιτών) στη μαζική μετανάστευση προς την Ευρώπη,
• τον προσδιορισμό των παραγόντων που διαμορφώνουν, διευκολύνουν ή περιορίζουν την κίνηση προς την Ελλάδα και την Αθήνα ειδικότερα,
• τις συνέπειες που έχουν για τον Δήμο Αθηναίων πολιτικές που αποτρέπουν ή εμποδίζουν την κίνηση, όπως το κλείσιμο συνόρων, και
• τις δυνατότητες ένταξης και ενσωμάτωσης του νεοαφιχθέντος πληθυσμού.
Εκτός από την άμεση χρησιμότητα των ευρημάτων του Παρατηρητηρίου για Πρόσφυγες και Μετανάστες (ΠΠΜ) για την υποστήριξη των πολιτικών του Δήμου και άλλων φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού προβλήματος, προβλέπονται δύο ακόμη σημαντικά οφέλη: α) πολύτιμη ερευνητική εμπειρία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται και καταγράφεται το φαινόμενο, και β) δημιουργία ενός πρότυπου συστήματος για την καταγραφή του νεοαφιχθέντος πληθυσμού.
Ιστορικό
Ο Δήμος Αθηναίων, μολονότι οι Δήμοι έχουν πολύ περιορισμένους πόρους και αρμοδιότητες σε θέματα μεταναστών και προσφύγων, ήταν ο πρώτος που αντέδρασε σε αυτή την κρίση και προσέφερε συγκεκριμένη λύση για τη στέγαση του πρώτου μεγάλου κύματος προσφύγων που κατέφθασαν στην πόλη τον Αύγουστο του 2015. Παραχωρήθηκε χώρος εντός του Δήμου για τη δημιουργία του Ελαιώνα, του πρώτου καταυλισμού στη χώρα, σε συνεργασία με την κεντρική κυβέρνηση. Από τον Αύγουστο, δόθηκαν στο κράτος δύο επιπλέον χώροι για την επέκταση του καταυλισμού του Ελαιώνα, με ικανότητα φιλοξενίας έως και 2.000 ατόμων. Επιπλέον, ο Δήμος ξεκίνησε πρόσφατα ένα πρόγραμμα ενοικίασης διαμερισμάτων σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για τη στέγαση περίπου 3.000 ατόμων που περιμένουν να μετεγκατασταθούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο Δήμαρχος διόρισε έναν Αντιδήμαρχο για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων (τον πρώτο στη χώρα) και δημιούργησε ένα τμήμα για την Υποστήριξη και Ενσωμάτωση Μεταναστών και Προσφύγων στο νέο οργανόγραμμα του Δήμου, το οποίο θα στελεχωθεί με υπαλλήλους του δήμου. Ο Δήμος Αθηναίων συνεργάζεται επίσης στενά με δύο μεγάλες διεθνείς οργανώσεις στον τομέα της αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και επανεγκατάστασης προσφύγων, το Mercy Corps και τη Διεθνή Επιτροπή Διάσωσης. Ο Δήμος Αθηναίων υπήρξε επίσης πολύ δραστήριος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς αποτελεί μέλος σημαντικών δικτύων πόλεων για τις πολιτικές μετανάστευσης και προσφύγων.
Η Αθήνα, μαζί με το Άμστερνταμ, τη Βαρκελώνη, το Βερολίνο και το Ελσίνκι, είναι μέλος της Σύμπραξης για την Ένταξη Μεταναστών και Προσφύγων που δημιουργήθηκε από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για το Αστικό Περιβάλλον, μια κοινή προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των κρατών μελών και των Δικτύων Ευρωπαϊκών Πόλεων για την ενίσχυση της αναγνώρισης της αστικής διάστασης από ευρωπαϊκούς και εθνικούς φορείς άσκησης πολιτικής. Η Αθήνα κατέχει επίσης την Αντιπροεδρία της ομάδας εργασίας του δικτύου «Ευρωπαϊκές Πόλεις» για τη Μετανάστευση και την Ένταξη. Τέλος, ο Δήμαρχος Αθηναίων υπέβαλε στους Δημάρχους των 28 ευρωπαϊκών πρωτευουσών πρόταση για τη δημιουργία ενός «Δικτύου Αλληλεγγύης Πόλεων», η οποία υιοθετήθηκε στις 21 Απριλίου.
Περιγραφή του Προγράμματος
Το Κέντρο Συντονισμού για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων θα εργάζεται προς υποστήριξη του Αντιδημάρχου για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων και είναι ανάγκη να συσταθεί το συντομότερο δυνατό. Θα στελεχωθεί με τέσσερα άτομα: έναν διαχειριστή έργου, έναν γραμματέα και δύο εμπειρογνώμονες για τον σχεδιασμό και τη διαχείριση της Πλατφόρμας Συντονισμού Πρωτοβουλιών και την εκστρατεία επικοινωνίας. Η ομάδα του έργου θα υποστηρίζει τον Αντιδήμαρχο για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων και έχει ήδη παρασχεθεί προσωπικό από τον Δήμο. Επιπλέον, η ομάδα του έργου θα υποστηρίζεται επίσης από Σύμβουλο του Δημάρχου ειδικό σε θέματα μεταναστών και προσφύγων.
Τέλος, το Παρατηρητήριο για τους Πρόσφυγες και τους Μετανάστες θα εργάζεται σε στενή συνεργασία με την ομάδα του Κέντρου. Τα γραφεία του Κέντρου θα βρίσκονται στον 4ο και τον 5ο όροφο κτιρίου του Δήμου που βρίσκεται στην οδό Μαιζώνος, μαζί με το νεοσυσταθέν Τμήμα Υποστήριξης και Ενσωμάτωσης Μεταναστών και Προσφύγων. Οι δύο όροφοι θα χρειαστεί να εξοπλιστούν προκειμένου να δημιουργηθούν 10 θέσεις εργασίας και μια αίθουσα συσκέψεων. Πρέπει να τοποθετηθούν γραμμές διαδικτύου και τηλεφώνου.
Συμπέρασμα
Την ώρα που η ελληνική οικονομική κρίση εξακολουθεί να επηρεάζει βαθύτατα τους Αθηναίους, στόχος της δημιουργίας του Κέντρου Συντονισμού και Παρατηρητήριο για θέματα Μεταναστών & Προσφύγων είναι να δοθεί η δυνατότητα στον Δήμο Αθηναίων να εποπτεύει και να συντονίζει φορείς και πρωτοβουλίες για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στην πόλη, και να σχεδιάσει στρατηγική για την ένταξη των προσφύγων.
Παρατηρητήριο για τους Πρόσφυγες και τους Μετανάστες
Συνοπτική Παρουσίαση
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, η Ελλάδα έχει υποδεχθεί μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών, κυρίως από σπαρασσόμενες από τον πόλεμο χώρες στη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική (όπως η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και η Ερυθραία), οι οποίοι, διερχόμενοι από άλλα κράτη και ταξιδεύοντας δια θαλάσσης, καταφθάνουν στα ελληνικά νησιά, ζητώντας άσυλο στις χώρες της ΕΕ. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις, υπάρχουν σήμερα πάνω από 50.000 πρόσφυγες/μετανάστες στην Ελλάδα, από τους οποίους περίπου το 28% συγκεντρώνεται στην Αττική και ιδιαίτερα στον Δήμο Αθηναίων.
Για τον λόγο αυτό, ο Δήμος προτίθεται να ιδρύσει το Παρατηρητήριο για τους Πρόσφυγες και τους Μετανάστες (ΠΠΜ), ένα συνδυασμένο ερευνητικό πρόγραμμα επιτόπιων ερευνών και τηλεφωνικών ερευνών κοινής γνώμης, προκειμένου να καταγράψει συστηματικά τόσο τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού των προσφύγων/μεταναστών στην Αθήνα, όσο και τη στάση των κατοίκων του Δήμου Αθηναίων απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Τα πρωτογενή ερευνητικά δεδομένα που συλλέγονται θα χρησιμοποιούνται για να υποστηρίξουν το έργο των αρμόδιων υπηρεσιών και οργανισμών που εμπλέκονται ενεργά στη διαδικασία υποδοχής και στον σχεδιασμό της πολιτικής για τη διαχείριση του πληθυσμού των προσφύγων/μεταναστών.
Σκοποί & Στόχοι
Παρά τη διασπορά μέρους του πληθυσμού προσφύγων/μεταναστών μεταξύ των κέντρων υποδοχής που δημιουργούνται σε όλη την Ελλάδα, ένας σημαντικός αριθμός παραμένει στην Αττική. Σύμφωνα με τα συνοπτικά ημερήσια στοιχεία για τις προσφυγικές ροές, στις 14/4/2016 υπήρχαν 14.936 πρόσφυγες/μετανάστες στην Αττική, ένας αριθμός που αντιπροσωπεύει το 28% του συνολικού αριθμού της χώρας. Ο Δήμος Αθηναίων πιστεύει ότι η νέα κοινωνική κατάσταση που δημιουργήθηκε με την άφιξη των προσφύγων και των μεταναστών καθιστά επιτακτική ανάγκη τη συστηματική παρακολούθηση του φαινομένου και, το πιο σημαντικό, τον προσδιορισμό των συνεχώς μεταβαλλόμενων ποιοτικών χαρακτηριστικών του σε εύθετο χρόνο.
Για τον σκοπό αυτό, ο Δήμος αποφάσισε να ιδρύσει ένα παρατηρητήριο. Το Παρατηρητήριο για τους Πρόσφυγες και τους Μετανάστες (ΠΠΜ) αποτελεί ένα συνδυασμένο ερευνητικό 6 πρόγραμμα επιτόπιων ερευνών και τηλεφωνικών ερευνών κοινής γνώμης, το οποίο θα καταγράφει λεπτομερώς και συστηματικά όλες τις δημογραφικές και κοινωνικές παραμέτρους του πληθυσμού των προσφύγων/μεταναστών που καταφθάνουν στον δήμο.
Το ΠΠΜ θα παρέχει στη διοίκηση του Δήμου Αθηναίων επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις σε μια σειρά - όχι απλά σημαντικών, αλλά εξαιρετικά επειγόντων - ερευνητικών ερωτημάτων, που αφορούν θέματα όπως:
α) την κοινωνική και δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού προσφύγων/μεταναστών που διαμένουν στις εγκαταστάσεις φιλοξενίας του Δήμου,
β) τον προσδιορισμό των παραγόντων που προκαλούν την εισροή προσφύγων/μεταναστών,
γ) τον βαθμό επιρροής μη κρατικών παραγόντων (π.χ. δουλεμπόρων, μεσαζόντων, της κοινωνίας των πολιτών) στη μαζική μετανάστευση προς την Ευρώπη,
δ) τον προσδιορισμός των παραγόντων που διαμορφώνουν, διευκολύνουν ή περιορίζουν την κίνηση προς την Ελλάδα και την Αθήνα ειδικότερα,
ε) τις συνέπειες που έχουν για τον Δήμο Αθηναίων πολιτικές που αποτρέπουν ή εμποδίζουν την κίνηση, όπως το κλείσιμο συνόρων, και
στ) τις δυνατότητες ένταξης και ενσωμάτωσης του νεοαφιχθέντος πληθυσμού.
Εκτός από την άμεση χρησιμότητα των ευρημάτων του ΠΠΜ για την υποστήριξη των πολιτικών του Δήμου και άλλων υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού προβλήματος, προβλέπονται δύο ακόμη σημαντικά οφέλη:
α) πολύτιμη ερευνητική εμπειρία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται και καταγράφεται το φαινόμενο, και β) δημιουργία ενός πρότυπου συστήματος για την καταγραφή του νεοαφιχθέντος πληθυσμού.