Το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου ενέκρινε την υποβολή πρότασης στο ΕΣΠΑ 2014-2020 για την ένταξη της Πράξης με τίτλο: «Δημιουργία ενιαίας πεζοπορικής διαδρομής νήσου Χίου» προϋπολογισμού 640.000 ευρώ με ΦΠΑ.
Η Χίος, το δεύτερο σε έκταση και πληθυσμό νησί της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου παρουσιάζει τοπία με ιδιαίτερη οικολογική αξία, που χαρακτηρίζονται από υψηλή αισθητική αρμονία. Χαρακτηριστικά είναι τα αγροτικά τοπία, τα οποία είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ φυσικού περιβάλλοντος και διαχειριστικών αγροτικών συστημάτων. Πρόκειται για ημι-φυσικά τοπία, που αν και δεν διακρίνονται για την παραγωγική τους αξία (εξαιτίας των περιορισμένων φυσικών πόρων), εντούτοις χαρακτηρίζονται από μεγάλη οικολογική και αισθητική αξία αποτελώντας έναν αυτοτελή τουριστικό πόρο, με υψηλές δυνατότητες μελλοντικής αξιοποίησης
Σημαντική είναι η ύπαρξη των αναβαθμίδων, που χρησιμοποιούνταν ως μέσο συντήρησης του εδάφους και του νερού, με σκοπό την καλλιέργεια σιτηρών ή κτηνοτροφικών φυτών, οι περιφράξεις που χρησιμοποιούνταν για τη διαχείριση της βόσκησης, αλλά και τα μονοπάτια που αποτελούσαν οδούς χερσαίας επικοινωνίας μεταξύ των οικισμών, ή για μετάβαση από τους οικισμούς στα κτήματα. Ο συνδυασμός τους με τις περιφράξεις, καθώς και τις αγροτικές και άλλες κατασκευές της υπαίθρου (ιεροί χώροι, εξωκκλήσια, νερόμυλοι, ανεμόμυλοι, αλώνια κ.λ.π) προσφέρει τοπία μεγάλου φυσικού κάλλους, με δυνατότητες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Η προτεινόμενη προς ανάδειξη διαδρομή έχει περίπου 94 χιλιόμετρα μήκος , έχει εκκίνηση από την παραλία Λιθίου και καταλήγει στα Λουτρά Αγιασμάτων. Διέρχεται από τις περιοχές Λιθί, Σταυρό, Άγιοι Πατέρες, Νέα Μονή, Κάμπο Αναβάτου, Γιαννάκι, Κοντομερού, Αψιλές, Ρετσινάδικα, Μονή Μουνδών, Μαλαγκιώτης, Βολισσός, Ρέμα Χαλικιάς, Παλιά Ποταμιά, Εγρηγόρος, Κουρούνια, Λαρδάτο, Λουτρά Αγιασμάτων.
Η συχνή εναλλαγή βιοτόπων και τοπίου, παραθαλάσσιων και ημιορεινών περιοχών, χωριών εγκαταλελειμμένων άλλων εποχών, και μνημείων προβιομηχανικής εποχής , καθιστούν την διαδρομή μοναδικού ενδιαφέροντος για τον ντόπιο και τον επισκέπτη πεζοπόρο.
Η πεζοπορική αυτή διαδρομή θα αποτελέσει όχι μόνο εργαλείο ήπιας ανάπτυξης, εναλλακτικού τουρισμού και τουρισμού ειδικού ενδιαφέροντος, αλλά και μοχλό ευαισθητοποίησης των επισκεπτών μας αλλά και των κατοίκων της Χίου ενηλίκων και μικρών μαθητών , σε θέματα που αφορούν τη διατήρηση των στοιχείων του φυσικού και ανθρωπογενούς ιστορικού περιβάλλοντος, που μέχρι τώρα αποτελούν τη βάση για τον πολιτισμό μας.
Επίσης με δράσεις ενημέρωσης των ανθρώπων που ασχολούνται με τον εναλλακτικό τουρισμό, εκτιμάται ότι θα επιτευχθούν περισσότερες αφίξεις τουριστών που ενδιαφέρονται γι' αυτό το είδος τουρισμού, επιμηκύνοντας και την τουριστική περίοδο στο νησί.
Συνδυάζοντας την πεζοπορία με οργανωμένες βιωματικές δράσεις ανάλογα με την περιοχή και την ηλικία των πεζοπόρων, θα επιτευχθεί αναψυχή, ευεξία και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων. Κάθε τμήμα του μονοπατιού αυτού παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσον αφορά το τοπίο και τις εναλλαγές του, καθώς και τα ιδιαίτερα τοπικά στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος και πολιτισμού κάθε περιοχής που προσεγγίζεται κατά την πεζοπορία.
Λόγω του ότι σε κάθε περίπτωση υπάρχει συνδυασμός των στοιχείων της φύσης καθώς και ιστορικών στοιχείων της κάθε περιοχής , στόχος είναι η ανάδειξη όχι μόνο των στοιχείων που χαρακτηρίζουν κάθε τμήμα του μονοπατιού αλλά και των άλλων στοιχείων που συνθέτουν την ιστορία του.
Ο πεζοπόρος θα παρατηρήσει εναλλαγές του τοπίου και στοιχείων που το συνθέτουν , παραλίες ,ημιορεινές και ορεινές περιοχές, ρυάκια με τρεχούμενο νερό, ανθισμένα αγριολούλουδα, πολλά είδη άγριας ορχιδέας κλπ.
Η βλάστηση παρουσιάζει σημαντική ποικιλία σε φυτικά είδη όπως πεύκα, είδη μακκίας βλάστησης, σχίνα, λαδανιές, ρίγανη, θυμάρι, θρούμπι, φασκόμηλο γαλατσίδες. Όλα αυτά χαρακτηρίζουν με την ομορφιά και τη μοναδικότητά τους την κάθε περιοχή. Ο πεζοπόροι θα συναντήσουν γραφικά χωριά, Κάστρα, ιστορικές εκκλησίες, λιθόκτιστα παλιά μονοπάτια, νερόμυλους, πέτρινα αλώνια, μνημεία προβιομηχανικής εποχής κ.α. Για τους έμπειρους και ανθεκτικούς πεζοπόρους προτείνεται πρόγραμμα με διανυκτερεύσεις στα χωριά απ’ όπου περνά το μονοπάτι και συνέχιση της διαδρομής την επόμενη ημέρα. Ανάλογα με τις αντοχές και την διάθεση του κάθε πεζοπόρου θα διαμορφώνεται και το ανάλογο πρόγραμμα. Σημείο εκκίνησης και τερματισμού θα ορίζεται κατ’ επιλογήν του πεζοπόρου ή της πεζοπορικής ομάδας.