Από τις 29 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί στη Σύρο το 6ο Φεστιβάλ Ρεμπέτικου.
Η σύλληψη και η δημιουργία του Φεστιβάλ οφείλεται στη σχέση της Σύρου με την αστική λαϊκή μουσική, η οποία επικρατεί ως αναπόσπαστο χαρακτηριστικό πολιτιστικό στοιχείο του νησιού ήδη από το 19ο αιώνα έως και την έκτη δεκαετία του 20ου αι., καθώς και στο σεβασμό και την αναγνώριση του έργου του Μάρκου Βαμβακάρη, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αστικής λαϊκής μουσικής, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στο να καταστεί το μουσικό αυτό είδος αλλά και το νησί της Σύρου γνωστά σε όλο τον κόσμο.
Το 2015 έγινε η εγγραφή του ρεμπέτικου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και το 2017 στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO.
Επίσης το 2020, το ρεμπέτικο εντάχθηκε στο πρόγραμμα σπουδών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Το Φεστιβάλ ξεκίνησε το 2016 και το 2021 πραγματοποιήθηκε η 5η διοργάνωσή του, παρά τις δύσκολες συνθήκες που δημιούργησαν οι συνέπειες της πανδημίας, ενώ το 2017, δηλαδή από τη δεύτερη διοργάνωση, τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Κάθε διοργάνωση περιλαμβάνει ένα πλήρες και δομημένο πρόγραμμα εκδηλώσεων με θέμα το ρεμπέτικο, ενίοτε υπό το πρίσμα της σχέσης του Μάρκου Βαμβακάρη με τη Σύρο:
-Συναυλίες εξεχόντων καλλιτεχνών και εκπροσώπων του είδους, ενίοτε και από το εξωτερικό
- Έκθεση Ελλήνων οργανοποιών που διατηρούν και προβάλλουν τις παραδοσιακές τεχνικές κατασκευής λαϊκών μουσικών οργάνων
-Εργαστήρια για τις τεχνικές και τους χειρισμούς λαϊκών παραδοσιακών μουσικών οργάνων και την ιστορία της λαϊκής μουσικής
-Θεατρικές παραστάσεις
Μερικοί από τους πιο σημαντικούς μουσικούς που έχουν συμμετάσχει έως τώρα στις εκδηλώσεις του είναι ο Γιώργος Νταλάρας, ο Στέλιος Βαμβακάρης, o Βαγγέλης Τρίγκας, Δημήτρης Μυστακίδης, η Ασπασία Στρατηγού, ο Δημήτρης Λάππας, η Ιφιγένεια Ιωάννου, η Banda Jovanica κ.α, ο Νίκος Τατασόπουλος, ο Παναγιώτης Στεργίου, η Αθηνά Λαμπίρη, το ντουέτο Σκούτα – Μηταράκη η Χαρούλα Τσαλπαρά, τοπικά σχήματα και σχήματα νέων παιδιών από τη Σύρο, αλλά και σχήματα του εξωτερικού που συμβάλλουν στην προβολή και προώθηση αυτού του τόσο σημαντικού είδους της λαϊκής μουσικής μας παράδοσης και εκτός συνόρων, όπως σχήματα από την Ιταλία, την Κύπρο, οι Perach Adom από το Ισραήλ, κ.λπ.
Παράλληλα, η ανάδειξη της αξίας και του εύρους της αυθεντικής λαϊκής μουσικής, ως αναπόσπαστο κομμάτι της αστικής λαϊκής μουσικής παράδοσης και η άμεση σύνδεσή της με τη Σύρο λόγω της σχέσης του νησιού με τον Μάρκο Βαμβακάρη ενισχύουν την πολιτιστική ταυτότητα της Σύρου και συμβάλλουν σημαντικά στην ανάδειξή της σε ελκυστικό προορισμό.
Φέτος, το καλλιτεχνικό του πρόγραμμα θα αναπτυχθεί γύρω από δύο άξονες. Ο πρώτος άξονας είναι τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή, με σχήματα αναγνωρίσιμων ερμηνευτών και μουσικών του χώρου, με εστίαση στην εποχή των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα κατά την οποία κυριάρχησε το μικρασιατικό ύφος.
Στον άξονα αυτό, θα περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και συναυλία του τμήματος σαντουριών του Αναγνωστηρίου Αγιάσου Λέσβου, ενός από τους παλαιότερους πολιτιστικούς φορείς της χώρας με πλούσιο έργο και σημαντικό αρχείο.
Επιπλέον, θα περιλαμβάνει μουσικό εργαστήρι με θέμα την τεχνοτροπία και την υφολογική προσέγγιση της Μικρασιατικής Σχολής.
Ο δεύτερος άξονας, είναι τα 50 χρόνια από το θάνατο του Μάρκου Βαμβακάρη, όπου δημοφιλή αλλά και τοπικά σχήματα, θα έχουν ως επίκεντρο το έργο του μεγάλου λαϊκού βάρδου Μάρκου Βαμβακάρη, παρουσιάζοντας επιρροές, αλληλεπιδράσεις με άλλα είδη και συνεργασίες με άλλους συνθέτες, παρουσίαση για πρώτη φορά, της Ψηφιακής Έκθεσης για το Μάρκο Βαμβακάρη. Η έκθεση στοχεύει μέσω της αξιοποίησης ψηφιακών εφαρμογών, στην ενίσχυση του πολιτισμού / τουρισμού εμπειρίας.
Πρόκειται για ένα ψηφιακό / πολυμεσικό βιωματικό δρώμενο, το οποίο με αφορμή τον Βίο και το Έργο του Συριανού συνθέτη Μάρκου Βαμβακάρη, θα αναπαριστά εικονικά στο κοινό μία ολόκληρη εποχή της πρόσφατης κοινωνικής και πολιτιστικής ιστορίας της Ελλάδας. Το ψηφιακό αυτό δρώμενο θα εγκατασταθεί σε δημοτικά ακίνητα, 80 τ.μ., στην Άνω Σύρο, στον κεντρικό δρόμο του οικισμού (Πιάτσα).
Παράλληλα, το έργο θα δημιουργήσει συμπληρωματικές δράσεις στο υφιστάμενο Μουσείο Βαμβακάρη, το οποίο λειτουργεί σε μικρή απόσταση από τη θέση εστίασης του έργου.