Προχωρά η συστηματική υποβρύχια αρχαιολογική ανασκαφική έρευνα στην περιοχή του αρχαίου Ολούντος, δηλαδή του κόλπου της Ελούντας στην Κρήτη.
Προς αυτή την κατεύθυνση, εγκρίθηκε η σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Κρήτης και του Δήμου Αγίου Νικολάου, για την υλοποίηση της δεύτερης φάσης του ανωτέρω έργου.
Ειδικότερα, το έργο αφορά σε υποβρύχιο καθαρισμό του προς ανασκαφή χώρου, την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης, την ανασκαφική διερεύνηση δομών κυρίως στην περιοχή του Πόρου και σε άλλα σημεία με βυθισμένες δομές στον κόλπο της Ελούντας, όπως το Βαθύ, ο Μελισσός και το Τσιφλίκι.
Παράλληλα, το έργο προβλέπει μεταξύ άλλων τη μελέτη, συντήρηση και φύλαξη των ευρημάτων και τη φωτογραφική, φωτογραμμετρική και σχεδιαστική αποτύπωσή τους.
Από τις μέχρι τώρα σποραδικές αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή της Ελούντας, αποδεικνύεται η συνεχής κατοίκηση στον ευρύτερο χώρο του ομώνυμου κόλπου και της χερσονήσου της Κολοκύθας, άλλως Σπιναλόγκας ή Νησί, από τα μινωικά χρόνια μέχρι σήμερα.
Με βάση επίσης τις αρχαίες γραπτές πηγές και επιγραφικές μαρτυρίες, όπως και τα αποτελέσματα της αρχαιολογικής έρευνας και της υποβρύχιας συστηματικής γεωαρχαιολογικής έρευνας στην ευρύτερη περιοχή του αρχαίου Ολούντος, το αστικό κέντρο του αρχαίου Ολούντος εντοπιζόταν στην περιοχή του Πόρου, με μεγάλο μέρος του να βρίσκεται σήμερα ποντισμένο στα βόρεια και τα νότια του ισθμού που ενώνει τη χερσόνησο της Κολοκύθας με την υπόλοιπη Κρήτη, ενώ τα κατάλοιπά του εκτείνονται στο γειτονικό όρμο Τραχήλι και την περιοχή και των Αλυκών.
Περαιτέρω, στις ακτές του ευρύτερου κόλπου της Ελούντας, εντοπίζονται κατάλοιπα βυθισμένων συγκροτημάτων κτιρίων και πλακόστρωτων δρόμων, τόσο στην δυτική ακτή του κόλπου, σε Τσιφλίκι και Σχίσμα, όσο και στην ακτή της χερσονήσου της Κολοκύθας. Η ανωτέρω υποβρύχια γεωαρχαιολογική έρευνα των 5 τελευταίων ετών, επικεντρώθηκε κυρίως στην επιφανειακή έρευνα και την αποτύπωση βυθισμένων αρχαιοτήτων στην ευρύτερη περιοχή του κόλπου της Ελούντας, με ιδιαίτερη έμφαση στην περιοχή του Πόρου, προκειμένου να χαρτογραφήσει τις βυθισμένες και παράκτιες αρχαιότητες του κόλπου.
Σκοπός της νέας, 5ετούς προγράμματος, ανασκαφικής έρευνας, είναι η πραγματοποίηση, ως δεύτερης φάσης, ανασκαφικών τομών σε συγκεκριμένα σημεία και δομές, κυρίως στην περιοχή του Πόρου, καθώς και δοκιμαστικές τομές σε επιλεγμένα σημεία στους όρμους Βαθύ και Μελισσός και στην περιοχή του Τσιφλικιού. Στην περιοχή του όρμου του Πόρου, κρίθηκε σκόπιμο να διερευνηθούν ανασκαφικά οι επιμήκεις, βυθισμένες δομές που εντοπίζονται στο χώρο, προκειμένου να διευκρινισθεί κατά πόσον πρόκειται για οχυρωματικά ή λιμενικά έργα, καθώς και η χρονολόγηση της κατασκευής τους.
Αντίστοιχα, συγκροτήματα κτιρίων τόσο στην περιοχή του Πόρου, όσο και στις θέσεις Βαθύ, Μελισσός και Τσιφλίκι, χρήζουν έστω καθαρισμών και δοκιμαστικών τομών για τη διαπίστωση της χρήσης, της χρονολόγησης και της έκτασης των συγκροτημάτων αυτών.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, αναμένεται να συμβάλουν ποικιλοτρόπως στην κατανόηση της ιστορικής πορείας της ιδιαίτερης αυτής περιοχής, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής και κεντρικής Κρήτης από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα. Θα γίνει κατανοητός ο ρόλος του Ολούντος ως λιμανιού – σταθμού στον ναυτικό δρόμο που συνδέει την Κρήτη με το Αιγαίο, αλλά και με την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και θα διασαφηνιστεί η ανάπτυξη της εξωστρέφειας που αποδιδόταν στην πόλη.
Επίσης, τα αποτελέσματα της έρευνας αναμένεται να συμβάλουν στην καλύτερη τεκμηρίωση μιας από τις σημαντικές αρχαίες κρητικές πόλεις και θα ενισχύσουν την πολιτιστική διαδρομή που έχει καθιερώσει η Σπιναλόγκα στην περιοχή, η παρουσία ξενοδοχειακών μονάδων υψηλών προδιαγραφών, αλλά και το απαράμιλλο φυσικό τοπίο.
Τέλος, η ανάδειξη των ενάλιων και παράκτιων αρχαιοτήτων, δημιουργεί ένα νέο τουριστικό προϊόν, ιδιαίτερα ελκυστικό, για την ανάπτυξη κολυμβητικού, καταδυτικού και πεζοπορικού τουρισμού, σε μία περιοχή που προσφέρει μοναδικό συνδυασμό φυσικού και πολιτιστικού αποθέματος.