Σημαντικό κεφάλαιο στις διμερείς εμπορικές-οικονομικές σχέσεις Ελλάδας-Ουγγαρίας, αποτελεί ο τουρισμός.
Η χώρα μας, δέχεται ετησίως δεκάδες χιλιάδες Ούγγρους επισκέπτες, ο αριθμός των οποίων παρουσιάζει αυξητική τάση. Η πανδημία περιόρισε το ενδιαφέρον για ταξίδια αλλά για τη φετινή σεζόν τα μηνύματα είναι θετικά και αναμένεται να καταγραφεί αυξημένο τουριστικό ρεύμα από την Ουγγαρία προς τη χώρα μας. Ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία για τη ροή των τουριστών από την Ουγγαρία προς την Ελλάδα καταγράφει η τελευταία έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Βουδαπέστης.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ουγγαρίας, από 115.000 άτομα το 2014, ο αριθμός των Ούγγρων επισκεπτών στην Ελλάδα ξεπέρασε τις 369.000 το 2019.
Εμβαθύνοντας στην ανάλυση των στατιστικών στοιχείων, διαπιστώνονται αυξημένες ροές Ούγγρων πολιτών, κυρίως προς τις όμορες με την Ουγγαρία χώρες (πάνω από 80% του συνόλου των Ούγγρων τουριστών, επισκέπτεται όμορες χώρες) και μόνο ένα μικρό ποσοστό (2-2,5%) επισκέπτεται χώρες εκτός ευρωπαϊκής ηπείρου. Παραδοσιακά, οι Ούγγροι επισκέπτονται την Αυστρία, την Σλοβακία, την Ρουμανία, την Γερμανία την Κροατία και την Σλοβενία, όχι όμως απαραίτητα για λόγους αναψυχής.
Οι Ούγγροι επισκέπτονται την Ελλάδα κυρίως για τουρισμό και για διάρκεια ταξιδιού μεγαλύτερο των 5 ημερών. Αντιθέτως, πολλοί Ούγγροι επισκέπτονται σε καθημερινή βάση, ακόμα και αυθημερόν, την Αυστρία για επαγγελματικούς λόγους, για αγορές, για σπουδές, κλπ. Το ίδιο συμβαίνει και με την Σλοβακία, την Ρουμανία, την Σερβία και την Ουκρανία.
Το μερίδιο της χώρας μας στην ουγγρική αγορά τουρισμού, αυξήθηκε από 10,3% το 2014 σε 16,3% το 2019 και η Ελλάδα καταγράφεται ως ο δεύτερος καλύτερος τουριστικός προορισμός για τους Ούγγρους, μετά την γειτονική και κοντινή τους Κροατία (20%). Σε ανοδική τροχιά βρίσκεται και η Ιταλία, η οποία καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μερίδιο της ουγγρικής αγοράς (4%).
Η πανδημία ανέτρεψε τα τουριστικά δεδομένα. Οι απαγορεύσεις στην ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών, οι απαγορεύσεις στις διασυνοριακές μετακινήσεις, οι αναστολές πτήσεων, η αναστολή λειτουργίας καταστημάτων εστίασης και καταλυμάτων, καθώς και τα κάθε είδους υγειονομικής προστασίας μέτρα κατά της πανδημίας απέτρεψαν τις διεθνείς τουριστικές ροές.
Οι χώρες που αποτελούν παραδοσιακούς τουριστικούς προορισμούς επιδόθηκαν σε αγώνα προβολής και διαφήμισης προκειμένου να διατηρήσουν την ελκυστική τους εικόνα και να προσελκύσουν μελλοντικούς τουρίστες, αναθερμαίνοντας, έτσι, τις οικονομίες τους. Η χώρα μας, με την ιδιαιτέρως επιτυχή αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας, διατήρησε την άρτια τουριστική της εικόνα στην Ουγγαρία. Εντούτοις, οι επιπτώσεις της πανδημίας, σε όλους τους τομείς και ιδιαιτέρως στον τουριστικό, δεν επέτρεψαν τουριστικές ροές προς την Ελλάδα. Τα στατιστικά στοιχεία έτους 2020 είναι ελλιπή. Η Στατιστική Υπηρεσία Ουγγαρίας ανέστειλε την καταμέτρηση των τουριστικών ροών από το β΄ τρίμηνο 2020 και μετά. Διαθέσιμα στοιχεία, υπάρχουν μόνο για το α΄ τρίμηνο, αλλά και αυτά χωρίς εξειδίκευση ανά χώρα.
Η σημασία του τουρισμού για την Ουγγαρία
Μεταξύ των κυριοτέρων κατηγοριών του κλάδου των υπηρεσιών, για την Ουγγαρία ξεχωρίζει με τις επιδόσεις του ο τουρισμός που τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ταχύτατα. Από το 2016 κι ένθεν ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξής του κυμαίνεται στο 10% εξαιρουμένης της περιόδου της πανδημίας. Το 2019 ήταν εξαιρετικό έτος για τις τουριστικές επιδόσεις της Ουγγαρίας. Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας, ο τουριστικός τομέας σημείωσε ρεκόρ, καθώς ο αριθμός των φιλοξενούμενων στα καταλύματα ανήλθε σε 12,8 εκατ. και ο αριθμός των διανυκτερεύσεων ξεπέρασε τα 31,3 εκατ. Οι διανυκτερεύσεις των ξένων επισκεπτών αυξήθηκαν κατά 2,3% σε ετήσια βάση, αγγίζοντας τα 15,7 εκατ., τη στιγμή που οι διανυκτερεύσεις των Ούγγρων επισκεπτών μειώθηκαν κατά 0,6% στα 15,6 εκατ.
Επίσης, η πληρότητα των δωματίων αυξήθηκε κατά 0,5%, ανερχόμενη στο 61,7%, και τα συνολικά έσοδα των ξενοδοχείων διαμορφώθηκαν σε 1,7 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 8,8% σε σχέση με το 2018. Τον Δεκέμβριο 2019, οι αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις των Ούγγρων τουριστών μειώθηκαν κατά 0,4% και 3,4% αντίστοιχα, με τις πρώτες να υπολογίζονται σε 431.000 και τις δεύτερες σε 920.000.
Επιπλέον, ιστορικό ρεκόρ κατεγράφη στις αφίξεις ξένων επισκεπτών, ο αριθμός των οποίων αυξήθηκε κατά 15% τον Δεκέμβριο 2019, φθάνοντας τις 453.000, με τις αντίστοιχες διανυκτερεύσεις να αυξάνονται επίσης κατά 13%, στα 1,1 εκ.ατ για τον ίδιο μήνα. Με βάση την Ουγγρική Υπηρεσία Τουρισμού, οι τουριστικές αφίξεις από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία, το Ισραήλ και την Κίνα αυξήθηκαν με διψήφια ποσοστά κατά τον Δεκέμβριο του 2019, με την τουριστική δαπάνη των πολιτών των συγκεκριμένων χωρών να βρίσκεται άνω του μέσου όρου. Σημειώνεται πως για το διάστημα 2010-2020, ο αριθμός των επισκεπτών και των διανυκτερεύσεων αυξήθηκε κατά 50%, οδηγώντας σε αύξηση 150% των εσόδων των καταλυμάτων.
Το 2020 ο τομέας επλήγη σημαντικά εξαιτίας της πανδημίας και των μέτρων καταπολέμησής της που οδήγησαν σε απαγορεύσεις μετακινήσεων, κλείσιμο συνόρων, αναστολή λειτουργίας ξενοδοχειακών μονάδων και καταλυμάτων, αναστολή λειτουργίας εστιατορίων και κέντρων διασκέδασης, αναστολή αεροπορικών πτήσεων κλπ. Πολλές τουριστικές εταιρείες ανέστειλαν και κάποιες από αυτές έπαυσαν οριστικά τη λειτουργία τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το ταξιδιωτικό πρακτορείο Robinson Tours, που μετά από δύο και πλέον δεκαετίες, έπαυσε τη λειτουργία του μη μπορώντας να ανταπεξέλθει στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Η κρατική ενίσχυση που έλαβε ο κλάδος το 2020, ξεπέρασε τα 2,22 δισ. ευρώ, ποσό εξαιρετικά υψηλό σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Στα μέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων του κλάδου συμπεριλαμβάνονταν, για παράδειγμα, η αναστολή καταβολής φόρων και μισθών. Ο τουριστικός κλάδος της Ουγγαρίας, στηρίζει οικονομικά περισσότερα από 400 χιλ. άτομα και συμμετέχει με 13,5% στο ΑΕΠ της ουγγρικής οικονομίας.
Σύμφωνα με την ανακοινωθείσα νέα τουριστική στρατηγική της χώρας, μέχρι το 2030 οι άμεσες θέσεις εργασίας στον κλάδο θα αυξηθούν σε 450 χιλ. και η συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ της Ουγγαρίας θα αγγίξει το 16%. Για την υλοποίηση της νέας στρατηγικής έχουν δεσμευθεί 2,7 δισ. ευρώ. Τρία είναι τα βασικά πεδία εφαρμογής της νέας τουριστικής πολιτικής ανάπτυξης: αθλητικός τουρισμός, πολιτισμικός τουρισμός και ιατρικός τουρισμός.