Ποτά και χυμοί, αλλαντικά και τυριά, στην πόρτα σας μέσα σε λίγα λεπτά – πολλές startup διανομής προϊόντων έκαναν χρυσές δουλειές σε καιρούς λοκντάουν. Αλλά για πόσο ακόμη; H απάντηση στο ρεπορτάζ του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων dpa, που φιλοξενεί η DW....
Εν μέσω της πανδημίας έκαναν την εμφάνισή τους εντελώς ξαφνικά στην αγορά: νεοφυείς επιχειρήσεις όπως οι Gorillas και η Flink έστησαν ένα πυκνό δίκτυο στις γερμανικές - και όχι μόνο - μεγαλουπόλεις, προσέλαβαν εκατοντάδες διανομείς και υποσχέθηκαν παράδοση φρέσκων τροφίμων και προϊόντων σούπερ μάρκετ μέσα σε λίγα λεπτά στο σπίτι του πελάτη. Το μόνο που έπρεπε να κάνει κανείς ήταν να ανοίξει την εφαρμογή και να επιλέξει τα προϊόντα που επιθυμεί – σε τιμές σούπερ μάρκετ. Η ζήτηση αυξήθηκε κατακόρυφα κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορωνοϊού και τα κέρδη των επενδυτών ήταν τεράστια. Ωστόσο η επιτυχία της περασμένης διετίας άρχισε να φθίνει με την άρση των μέτρων. Το λεγόμενο «γρήγορο εμπόριο» ξεπέρασε το λιανικό το 2021, επισημαίνει ο Κάι Χούντετς, διευθύνων σύμβουλος στο Ινστιτούτο Έρευνας Λιανικού Εμπορίου της Κολωνίας (IFH). «Ακόμα και τότε όμως, έπρεπε να αναρωτηθεί κανείς, αν όντως η διανομή ενός γιαουρτιού στο γραφείο μέσα σε 15 λεπτά θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να είναι ένα λειτουργικό επιχειρηματικό μοντέλο», συμπληρώνει.
Startup σε καιρούς πανδημίας, πολέμου και πληθωρισμού
O συγκεκριμένος κλάδος βέβαια δεν έμεινε ανεπηρέαστος και από τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και τις επιπτώσεις του πληθωρισμού. Οι επενδυτές είναι πλέον πιο επιφυλακτικοί, σημειώνει ο Χούντετς. Πολλές υπηρεσίες διανομής προϊόντων, που πόνταραν σε μία κατακόρυφη ανάπτυξη βρίσκονται τώρα αντιμέτωπες με προβλήματα. Η βερολινέζικη startup Gorillas, για παράδειγμα, ανακοίνωσε μόλις πριν από λίγους μήνες ότι κάνει περικοπές σε εκατοντάδες διοικητικές θέσεις εργασίας, ενώ πρόσφατα εγκατέλειψε ορισμένες πόλεις διανομής στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Η ανταγωνίστριά της, Wolt, έχει επικεντρωθεί κυρίως στις διανομές φαγητών εστιατορίου.
Η πίεση εξαιτίας του ανταγωνισμού είναι τεράστια λόγω των πολυάριθμων εταιρειών στην αγορά, ενώ παράλληλα η διατήρηση των αποθηκών για τα προϊόντα είναι πολύ δαπανηρή. Σε όλα αυτά προστίθεται η αυτοπεποίθηση των εργαζομένων, οι οποίοι σημειώνουν διαρκώς επιτυχίες στους αγώνες τους για καλύτερες αμοιβές, ασφάλεια και καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Και φυσικά η αύξηση των τιμών: «Τα έξοδα παράδοσης οδηγούν πλέον τους πελάτες να κάνουν μόνοι τους τα 300 μέτρα μέχρι το σούπερ μάρκετ, ώστε να αγοράσουν τα προϊόντα που χρειάζονται ή παραγγέλνουν από μία φθηνότερη εφαρμογή», λέει χαρακτηριστικά ο Χούντετς. Βέβαια οι επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους οι εταιρείες είναι στην πραγματικότητα ελάχιστες: η Flink προσφέρει πλέον δωρεάν διανομή μόνο για αγορές αξίας 50 ευρώ και άνω, ενώ όλες οι εταιρείες άφησαν πίσω τους την υπόσχεση για παράδοση εντός 10 λεπτών – πλέον η διαφήμιση υπόσχεται παράδοση στην πόρτα «μέσα σε λίγα λεπτά».
Παρόλα αυτά η προσφορά ενδέχεται να μην εξαφανιστεί τελείως καθώς οι δυνατότητες ανάπτυξης στον συγκεκριμένο κλάδο παραμένουν τεράστιες. Σύμφωνα με τη γερμανική Ένωση Λιανικού Εμπορίου (HDE), ο κλάδος είχε πέρυσι τζίρο από πωλήσεις τροφίμων ύψους 204 δισεκ. ευρώ. Οι διαδικτυακές πωλήσεις ήταν μόλις 2,4%.
Συνεργασία μεταξύ εταιρειών διανομής και σούπερ μάρκετ
Εδώ και χρόνια έχει καθιερωθεί η Lieferando στο ντιλίβερι φαγητού εστιατορίων. Και ο ανταγωνιστής της, η Wolt, με τη σειρά της δεν έχει εγκαταλείψει εντελώς τον τομέα των τροφίμων, απλώς άλλαξε concept: Αντί να δημιουργήσει μια δαπανηρή υποδομή αποθήκευσης προϊόντων, η εταιρεία συνεργάζεται πλέον με τοπικά σούπερ μάρκετ, από τα καταστήματα των οποίων παραλαμβάνονται τα προϊόντα, για να παραδοθούν στη συνέχεια στον πελάτη. Ήδη, μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης τροφίμων και σούπερ μάρκετ στη Γερμανία, όπως τα Rewe και Edeka, έχουν επενδύσει σε τέτοιες υπηρεσίες εδώ και αρκετό καιρό. Το σούπερ μάρκετ Rewe, για παράδειγμα, εκτός από τη δική του υπηρεσία διανομής προϊόντων, έχει επενδύσει στη νεοφυή επιχείρηση Flink.
Ο γαλλικός κολοσσός Carrefour έχει μπει επίσης δυναμικά στο παιχνίδι, μετά την εξαγορά του τοπικού ανταγωνιστή Cajoo από την Flink. Με τέτοιους επιχειρηματικούς εταίρους, η Flink πιστεύει ότι είναι καλά εξοπλισμένη για την μεταβαλλόμενη αγορά. Ωστόσο για τον καταναλωτή προβλέπονται αλλαγές: Οι διανομές θα διαρκούν περισσότερο και θα γίνουν ακριβότερες, λέει ο Χούντετς: «Θα εξελιχθεί σε μία υπηρεσία πολυτελείας», θεωρεί ο ειδικός.