Το πρωτοφανές κύμα καύσωνα που πλήττει τις τελευταίες μέρες την Ευρώπη επανέφερε στην πρώτη γραμμή τη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή. Κατά πόσον ευθύνεται όμως όντως για τα ρεκόρ θερμοκρασιών; Διαβάστε την απάντηση στο θέμα της DW.
Σε μια πρώτη ανάγνωση η συνάρτηση των υψηλών θερμοκρασιών και της υπερθέρμανσης του πλανήτη φαίνεται λογική: το φαινόμενο του θερμοκηπίου οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη και αυτή στα κύματα καύσωνα που βιώνει τις τελευταίες μέρες και η Ευρώπη. Η εξίσωση όμως δεν είναι εν τέλει τόσο απλοϊκή, όπως εξηγούν ειδικοί.
Το να αποδίδεις συγκεκριμένα φαινόμενα στην κλιματική αλλαγή είναι αρκετά δύσκολο και σύνθετο, επισημαίνει ο μετεωρολόγος Μόγιμπ Λατίφ από το Κέντρο Ωκεανολογίας του Χέλμχολτς. Δεν μπορεί να υπάρχει ποτέ απόλυτη βεβαιότητα ότι ένα κύμα καύσωνα οφείλεται στην αλλαγή του κλίματος, όπως λέει. «Ο καιρός παραείναι χαοτικός για να επιτρέπει τέτοια συμπεράσματα», επισημαίνει ο ειδικός.
Αυτό που μπορεί όμως να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι ότι «τα τελευταία χρόνια καταγράφονται περισσότερες ακραίες θερμοκρασίες άνω των 30 βαθμών». Η αύξηση αυτή μπορεί σε κάθε περίπτωση να συνδεθεί με την κλιματική αλλαγή, όπως λέει. «Πρόκειται για μια σαφή ένδειξη ότι η προκληθείσα από τον άνθρωπο κλιματική αλλαγή επηρεάζει τον καιρό».
Στα μέσα του 20ου αιώνα καταγράφονταν κατά μέσο όρο μόλις τέσσερις μέρες το χρόνο, κατά τις οποίες η θερμοκρασία στη Γερμανία ξεπερνούσε τους 30 βαθμούς Κελσίου, σημειώνει ο Λατίφ παραπέμποντας σε στοιχεία της Γερμανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (DWD). «Το 2018 ήταν 20 μέρες». Θα ζούμε λοιπόν κάθε χρόνο και περισσότερες θερμές μέρες; Όχι απαραίτητα, διότι η αύξηση δεν είναι σταθερή, εξηγεί ο ειδικός. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως και κυρίως από το 1990 η αύξηση αυτή είναι προφανής, όπως λέει. Το ίδιο διάστημα καταγράφονται περισσότερες «τροπικές νύχτες» με θερμοκρασίες άνω των 20 βαθμών.
Ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών
Οι ακραίοι καύσωνες εντείνονται, επιβεβαιώνει και ο Στέφαν Ράμστορφ από το Ινστιτούτο Ερευνών για τις Συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής του Πότσνταμ. Εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχουν πενταπλασιαστεί οι πιθανότητες νέων ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών σε μηνιαία βάση, όπως λέει.
Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας είναι γεγονός. «Στη Γερμανία καταγράφεται μια αύξηση της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς σε σχέση με το 1881», επισημαίνει ο ειδικός Κρίστιαν Φράντσκε από το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν τα θερμότερα από τότε που ξεκίνησε η καταγραφή των θερμοκρασιών. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών «συνιστούν σαφή ένδειξη της μακροπρόθεσμης κλιματικής αλλαγής».
Με ποιό τρόπο όμως επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τον καιρό; Όπως εξηγεί ο Ράμστορφ, η αλλαγή δεν περιορίζεται απλώς στις υψηλότερες θερμοκρασίες. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι αλλάζει και η γενική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας. Η καλοκαιρινή κυκλοφορία, η οποία φέρνει συνήθως από τον Ατλαντικό νέα βαρομετρικά χαμηλά, έχει γίνει τις τελευταίες δεκαετίες πιο αργή». Το ερώτημα ωστόσο εάν αυτή η αλλαγή οφείλεται στον άνθρωπο είναι αρκετά διαφιλονικούμενο σε επιστημονικούς κύκλους, λέει ο Λατίφ.