ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
“Ο άνθρωπος έχει γεννηθεί για να ποθεί την ελευθερία μέσα σ' έναν κόσμο που δεν την ανέχεται”.
Άγγελος Τερζάκης
Κυρίαρχο αίτημα της ανθρωπότητας εδώ και αιώνες, η Ελευθερία είναι μια από τις πιο δύσκολες, τις πιο απαιτητικές και τις πιο παρερμηνεύσιμες ιδέες.
Είναι η θεμελιώδης αξία που ρυθμίζει την κοινωνική μας ύπαρξη, και μόνο μέσα σε μια κοινωνία με δίκαιους νόμους μπορεί να υπάρξει.
Όλοι σήμερα -ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ- επικαλούμαστε την ελευθερία. Πόσο ελεύθερες και ελεύθεροι όμως είμαστε;
Ελεύθεροι να στοχαστούμε, να πράξουμε, να επιλέξουμε τον τρόπο ζωής μας, να αγαπήσουμε όποιο πλάσμα αγαπάμε, να πούμε την γνώμη μας χωρίς φόβο, να τοποθετηθούμε δημοσίως.
Και επιπλέον, είμαστε άραγε έτοιμες και έτοιμοι για την ελευθερία των άλλων και όχι μόνο την δική μας; Για την ελευθερία των άλλων ομάδων, που δεν ταυτίζονται με το δικό μας εθνικό, φυλετικό, ταξικό, θρησκευτικό, σεξουαλικό “εμείς”;
Είναι εφικτή η κοινωνική συνύπαρξη, αν η ελευθερία δεν βαδίζει χέρι-χέρι με τον σεβασμό απέναντι στον άλλο αλλά και την ατομική υποχρέωση και ευθύνη;
Αλλά και ειδικότερα στο πεδίο της Τέχνης - Είμαστε ελεύθερες να συλλογιστούμε, να συλλάβουμε και να δώσουμε σάρκα στις ιδέες μας; Τι μας εμποδίζει; Πώς οι περιορισμοί κάθε είδους διαμορφώνουν τελικώς το αποτέλεσμα των πράξεών μας;
Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από τη συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» και αφουγκραζόμενοι την αγωνία της εποχής μας, τέτοια ερωτήματα επίκαιρα και κρίσιμα, αλλά και απολύτως διαχρονικά, θελήσαμε να αναδειχτούν κατά προτεραιότητα.
Ο υπότιλος λοιπόν της φετινής μας διοργάνωσης είναι Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ.
ΟΠΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗTΑ
Oπως είδαμε η έννοια της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ περιέχεται στην οπτική ταυτότητα που σχεδίασε το δημιουργικό γραφείο GDESIGN Studio (Μιχάλης Γεωργίου και Δημήτρης Στεφανίδης) με τον πιο εύγλωττο τρόπο. Η έννοια της ελευθερίας ξετυλίγεται στο συμβολικό τρίπτυχο των εικόνων που παρουσιάσαμε πριν λίγο:
Η πρώτη εικόνα αποτυπώνει ένα χελιδόνι. Με την αίσθηση της ελευθερίας που τα χαρακτηρίζει, τα πουλιά υμνούν κάθε στιγμή την ανεξαρτησία, την ανύψωση και την ανάταση του πνεύματος.
Η δεύτερη, την καρδιά, σύμβολο της αγάπης. Χωρίς αγάπη κι αφοσίωση κανείς αγώνας δεν καρποφορεί.
Η τρίτη, το νερό που είναι η πηγή της ζωής. Η ελευθερία βρίσκεται στη ροή και την κίνηση. Γη και νερό στη δική τους μοναδική σχέση δημιουργούν το έδαφος της άνθισης και της καρποφορίας που τρέφει την ελευθερία.
OPEN PLAN
Η θεματική της Ελευθερίας διασχίζει τον προγραμματισμό μας, με πρώτη αφετηρία την πλατφόρμα Open Plan που θα ξεδιπλωθεί τον Απρίλιο και Μάιο μέσα από ψηφιακά έργα σε δική μας ανάθεση και ζωντανές συζητήσεις. Αντλώντας έμπνευση από τον «Ύμνο» που παραμένει έως σήμερα από τα πιο σημαντικά ποιήματα στη νέα ελληνική γλώσσα, η φετινή έκδοση του Open Plan παρουσιάζει το καλλιτεχνικό εγχείρημα «Freequencies / Ελεύθερες συχνότητες»: τέσσερα αυτόνομα ψηφιακά έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που φωτίζουν τη συνομιλία του Σολωμού με το ελληνικό σήμερα και τις αγωνίες του για το τι είναι και τι μπορεί να είναι η ελευθερία στον σύγχρονο κόσμο. Στο πλαίσιο του «Freequencies» εντάσσονται συγκεκριμένα τα έργα: «Η πατρίδα μου», κινηματογραφικό έργο μικρού μήκους της Σοφίας Γεωργοβασίλη,«Springtide», έργο videodance της Χρυσάνθης Μπαδέκα, «Με μια… κάποια… ελευθερία», μουσικοθεατρικό έργο του Θοδωρή Αμπαζή και «εδώ μέσα εκατοικούσε», έργο multimedia της εικαστικού Μυρτώς Ξανθοπούλου και του συνθέτη Πάνου Ηλιόπουλου. Οι δημιουργίες αυτές θα προβάλλονται δωρεάν από την ιστοσελίδα του Φεστιβάλ από τα μέσα Απριλίου. Το εγχείρημα συμπληρώνεται από έναν κύκλο τριών συζητήσεων τον Απρίλιο και τον Μάιο πάνω στα θέματα που ανοίγει ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» με τη συμμετοχή των καλλιτεχνών του προγράμματος αλλά και νεοελληνιστών, ανθρώπων των γραμμάτων και της τέχνης, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν στο βιβλιοπωλείο Ιανός με επιμέλεια του Διονύση Καψάλ.
Πρόγραμμα καλοκαιριού
Προχωράμε τώρα στο θερινό μας πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει νέες πρωτοβουλίες αλλά και διαχρονικές στοχεύσεις.
Πρώτη προτεραιότητά μας είναι όπως πάντα, οι διεθνείς συμπαραγωγές και οι μεγάλες πρεμιέρες με την υπογραφή κορυφαίων καλλιτεχνών από το χώρο του Θεάτρου, της Μουσικής και του Χορού.Θα μιλήσω τώρα για δύο από αυτές τις πολύ ιδιαίτερες θεατρικές συνεργασίες μας, που θα λάβουν χώρα στα δύο μεγαλύτερα θέατρά μας. Κατόπιν θα αναφερθούμε και στις άλλες.
Όπως ανακοινώθηκε ήδη, το Φεστιβάλ καλεί φέτος για πρώτη φορά στην Επίδαυρο τον θρυλικό Γερμανό σκηνοθέτη Φρανκ Κάστορφ να σκηνοθετήσει Μήδεια με σπουδαίους Έλληνες ηθοποιούς σε μια παράσταση που δίνει το διεθνές στίγμα του φετινού προγράμματος στις 20 & 21 Ιουλίου και θα παρουσιαστεί ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ στην Επίδαυρο.Με την χαρακτηριστική αναρχική ματιά του, ο Κάστορφ υπόσχεται μια παράσταση αντισυμβατική και ανυπομονεί να δουλέψει με τους 8 εξαιρετικούς ηθοποιούς.
Μια μεγάλη διεθνής έκπληξη, όμως, μας επιφυλάσσεται και στο Ηρώδειο. Ο ιδιοσυγκρασιακός δημιουργός Φιλίπ Κεν, μετά τη παράσταση Farm Fatale, που συνεπήρε πέρυσι το κοινό της Πειραιώς 260, καταλαμβάνει φέτος την ορχήστρα του Ηρωδείου με μια φαντασμαγορική παράσταση συμπαραγωγή μας με κορυφαία διεθνή Φεστιβάλ, εμπνευσμένη από τον αναγεννησιακό Κήπο των ηδονών, τον γνωστό πίνακα του Ιερώνυμου Μπος. Προσαρμοσμένη ειδικά για το ρωμαϊκό ωδείο, η παράσταση του αβανγκάρντ δημιουργού θα κλείσει πανηγυρικά το αθηναϊκό μας πρόγραμμα στις 4 Αυγούστου, ξεκινώντας όμως ταυτόχρονα το ταξίδι της στην Ευρώπη.
Πρόκειται για την θεατρική εξαίρεση στο πρόγραμμα του Ηρωδείου που είναι αποκλειστικά μουσικό και θα δείτε ότι κρύβει φέτος τεράστια ονόματα.
Μεγάλες διεθνείς συμπαραγωγές όμως έχουμε κατεξοχήν στην Π260-ΚΑΙ ΘΑ μιλήσουμε σε λίγο για αυτές γιατί έχουμε ετοιμάσει ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα καθώς και πολλούς πρωτοεμφανιζόμενους στην Ελλάδα καλλιτέχνες.
Συνεργασίες με:
Festival d' Avignon, Wiener Festwochen, Adelaide Festival, Odéon-Théâtre de l' Europe, Festival d' Automne, Kunstenfestivaldesarts, Triennale Milano, Ruhrtriennale, Εθνικό Θέατρο Ισπανίας, Festival Roma Europa και άλλοι.
ΝΕΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ
Θα αναφερθούμε τώρα σε κινήσεις που αφορούν στην εξωστρέφεια του Οργανισμού. Στο χαρακτήρα μας είναι όχι μόνο η παρουσίαση της αφρόκρεμας των διεθνών δημιουργών αλλά και η εξαγωγή των δικών μας.
Κάνω μια παρένθεση εδώ για να υπογραμμίσω ότι είμαστε πολύ χαρούμενοι για τις παραστάσεις μας που πάιζονται ανά την ευρώπη είτε ξένες συμπαραγωγές μας που βρίκονται στο ρεπερτόριο θέατρων όπως η schaubühhe, το κρατικό θέατρο του Μπόχουμ, το Residenztheatr του Μονάχου, το Νοβι τεάρτ στην Κρακοβία, αλλά και για δικές μας παραστάσεις που περιοδεύουν αναδεικνύοντας το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου σε ισότιμο διεθνή εταίρο δίπλα στους πιο ισχυρούς ευρωπαϊκούς φορείς. Παραστάσεις του 2021 σαν το Lamenta / Μοιρολόγια την παράσταση χορού με 10 έλληνες χορευτές των Koen Augustijnen & Rosalba Torres Guerrero / Siamese Cie που παίζεται εδώ και τρία χρόνια στα σημαντικότερα ευρωπαϊκά Φεστιβάλ ή την Δημοκρατία του Μπακλαβά του Ανέστη Αζά, ανάθεση στο πλαίσιο του Κύκλου 1821 μετά τα διαδοχικά sold-out σε Ελλάδα και εξωτερικό ‒βρίσκονται ακόμα σε περιοδεία.
Για να συστηματοποιήσουμε την προβολή και την εξαγωγή των έργων μας, δημιουργήσαμε και σας παρουσιάζουμε φέτος την νέα πλατφόρμα για την εξωστρέφεια των Ελλήνων δημιουργών, μια Αγορά για τις ελληνικές Παραστατικές Τέχνες GREEK AGORA OF PERFORMANCE από την οποία εμπνευστήκαμε το ακρωνύμιο.
Α. Grape: GREEK AGORA OF PERFORMANCE
Για το όνομα αυτό εμπνευστήκαμε από το Θεό της Αμπέλου και του Θεάτρου, τον Διόνυσο, τη μέθη που μας προσφέρει η Τέχνη, το ελληνικό καλοκαίρι και το σταφύλι, έναν καρπό που μοιράζεται άλλοτε ως φρούτο, άλλοτε ως οίνος, και έχει συνδυαστεί με τις παθιασμένες συζητήσεις μας μετά τις φεστιβαλικές παραστάσεις.
Οι συνεργάτες μας λοιπόν από το GDesign Studio δημιούργησαν ένα σύμβολο που οπτικοποιεί τυπογραφικά το όνομα.
Η αρχική ιδέα για την πρωτοβουλία «εξαγωγής» ελληνικών έργων είχε ήδη αναγγελθεί το 2020. Σήμερα ήρθε η στιγμή να μπει σε πράξη.
Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε προβλέψει την παραγωγή και παρουσίαση μιας πληθωρικής ανθολογίας 14 ελληνικών έργων -σε δύο ξεχωριστά πενθήμερα του Ιουλίου (3-8.07 & 18-22.07), η οποία μάλιστα εκτείνεται από την Πειραιώς 260 έως τη Μικρή Επίδαυρο. Η πρόσκληση καλλιτεχνικών διευθυντών διεθνών Φεστιβάλ, curators, δημοσιογράφων και υπεύθυνων προγραμματισμού οργανισμών του εξωτερικού επιδιώκουμε να συστηματοποιήσει την προώθηση ελληνικών παραστάσεων εκτός των συνόρων, πάγιο αίτημα της κοινότητας των παραστατικών τεχνών στην Ελλάδα εδώ και χρόνια.
Τα έργα που θα παρουσιαστούν στο GRAPE, παραγωγές του Φεστιβάλ που θα κάνουν πρεμιέρα στο πλαίσιό του το ερχόμενο καλοκαίρι, έχουν στο επίκεντρό τους σύγχρονες δραματουργικές αναζητήσεις, ελληνικό «ιδίωμα», αλλά και θεματολογία που απασχολεί το διεθνές καλλιτεχνικό γίγνεσθαι, ενώ ταυτόχρονα, έχουν σχεδιαστεί με ευελιξία ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν. Για τις παραστάσεις αυτές θα μιλήσουμε στην αναλυτική παρουσίαση που ακολουθεί σε λίγο.
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ GRAPE
Παντελής Δεντάκης
Έλλη Παπακωνσταντίνου
4 FRONTAL / Θανάσης Ζερίτης-Χάρης Κρεμμύδας
Γιάννης Σκουρλέτης – BIZOUX DE ΚΑΝΤ
Ζωή Χατζηαντωνίου
Δημήτρης Μπαμπίλης
Ανέστης Αζάς
Γιώργος Βαλαής
Mario Banushi
Παντελής Φλατσούσης
Ανδρονίκη Μαραθάκη
Rootlessroot
Δημήτρης Μυτιλιναίος
Λενιώ Κακλέα
Ευχαριστίες:
Εθνικό Θέατρο για την συνεργασία και φιλοξενία
MASTERCARD: Αποκλειστικός χορηγός του GRAPE
ACADEMIAS HOTEL: Χορηγός Φιλοξενίας
Β. Subset
Β. Subset
Μια ακόμα καινοτομία που εγκαινιάζουμε φέτος είναι το Φεστιβάλ νέας μουσικής SubSet που θα πραγματοποιηθεί από τις 21 έως τις 25 Ιουνίου σε συνεργασία με το Ωδείο Αθηνών με επιμέλεια Σταύρου Γασπαράτου.
Σ’ αυτή την πενθήμερη διοργάνωση, τους χώρους του ωδείου Αθηνών θα γεμίσουν οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και συναυλίες, μουσικές περφόρμανς και εργαστήρια σε μια πολυπρισματική και ιδιαίτερα εξωστρεφή μουσική πλατφόρμα.
Με πυρήνα τις νέες αναθέσεις σε Έλληνες καλλιτέχνες, αλλά και καλεσμένους από όλο τον κόσμο με έργα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο Ελληνικό κοινό.
Από την Ελλάδα: Ergon Ensamble, TΕΤΤΤΙΞ, Trigger Happy, MMMΔ & Alem, Saber Rider.
Και οι διεθνείς καλλιτέχνες: Robert Henke, Kali Malone, Hekla, Sébastien Roux, Vinyl -terror & -horror, Electric Indigo.
Ειδική έμφαση θα δοθεί στην εξωστρέφεια του προγράμματος με εργαστήρια με εργαστήρια που θα προσφέρουν καλλιτέχνες του Subset σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athen.
Γ. Εκθεσιακός χώρος Επιδαύρου
Άλλο ένα νέο στοιχείο του φετινού προγράμματος χάρη στην πολύτιμη υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ, είναι η πρωτοβουλία της επαναλειτουργίας του εκθεσιακού χώρου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου μετά από 22 χρόνια που παρέμεινε κλειστός. Με έναυσμα την παράσταση του Φρανκ Κάστορφ αλλά και την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, η επαναλειτουργία του θα ξεκινήσει με μια περιοδική έκθεση αφιερωμένη στη Μήδεια η οποία θα εστιάζει στην παρουσία της θρυλικής ηρωίδας στο αργολικό θέατρο από το 1956 έως τις μέρες μας. Η περιοδική αυτή έκθεση, που θα είναι ανοιχτή καθ’ όλη τη διάρκεια των παραστάσεων από τις 7 Ιουλίου έως τις 26 Αυγούστου, θα περιλαμβάνει μοναδικής αξίας τεκμήρια από την αρχειακή συλλογή του Φεστιβάλ, αλλά και των πολιτιστικών οργανισμών και θιάσων που έχουν ανεβάσει Μήδεια στην Επίδαυρο (Εθνικό Θέατρο, ΚΘΒΕ, ΘΟΚ, Θέατρο Τέχνης, Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, κ.ά.)
Νέες συνεργασίες
Φέτος, εκτός από την συνεργασία μας με το Ωδείο Αθηνών για τη διοργάνωση του Subset, και το Εθνικό Θέατρο για το GRAPE θα έχουμε και ένα ακόμη μουσικό φεστιβάλ με νεανικά ελληνικά σχήματα της εναλλακτικής μουσικής σκηνής . Αυτό θα θα φιλοξενηθεί στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, με το οποίο φέτος ξεκινάμε μία συνεργασία. Κι ακόμα, με όχημα τη μουσική θα φτάσουμε μέχρι τη θάλασσα ως το Ellinikon που θα φιλοξενήσει μια εξαιρετική εκδήλωση-έκπληξη, που δεν θα αποκαλύψουμε ακόμα.
Για το τέλος στα νέα μας, αφήσαμε ένα πολύ σημαντικό project που θα υλοποιηθεί φέτος από το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με πρωτοβουλία μιας ιδιαίτερα δυναμικής επιμελητικής ομάδας των Ελλήνων σκηνογράφων - ενδυματολόγων η οποία στηρίχθηκε από την ΓΓΣΠ Ελένη Δουνδουλάκη, και αγκαλιάστηκε από την Υπουργό. Πρόκειται για την εθνική συμμετοχή στην Κουαντριενάλε της Πράγας (Prague Quadrennial of Performance Design and Space – PQ), από τα εγκυρότερα σημεία αναφοράς στον χώρο των παραστατικών τεχνών παγκοσμίως, Είμαστε ευτυχείς που η εθνική μας συμμετοχή, πιο συμπεριληπτική από ποτέ, θα έχει φέτος τη δική μας στήριξη. Χάρη σ’ αυτή την πρωτοβουλία, που αντανακλά την υπέροχη ζωτικότητα των παραστατικών τεχνών και ιδιαίτερα της σκηνογραφίας - ενδυματολογίας στη χώρα μας, 60 Έλληνες δημιουργοί και 10 πανεπιστημιακά τμήματα και εργαστήρια, θα ταξιδέψουν τη δημιουργική πολυμορφία της σύγχρονης ελληνικής σκηνής πέρα από χρονικά και τοπικά σύνορα.
Ονόματα επιμελητικής ομάδας σκηνογράφων:
Εύα Νάθενα
Μαρία Κονομή
Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Ανδρέας Σκούρτης
Αντώνης Βολανάκης
Σοφία Παντουβάκη
Ο τίτλος: A RARE GATHERING
Μια σπάνια συνάθροιση