Πιλοτικά από την 4η Σεπτεμβρίου 2023 και κανονικά από την 1η Απριλίου 2024 θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα των ζωνών επισκεψιμότητας σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους που διαθέτουν ηλεκτρονικό εισιτήριο, όπως είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Realfm και στον Γιώργο Ψάλτη.
Από τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη, τόνισε, αναμένεται να ξεκινήσει, πιλοτικά, το πρόγραμμα ζωνών στην Ακρόπολη, ύστερα από τη σχετική μελέτη που υλοποιήθηκε από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ). Το πρόγραμμα αυτό θα συμβάλλει στην ασφάλεια του μνημείου αλλά και των εργαζομένων καθώς και στη βελτίωση της εμπειρίας που βιώνει ο επισκέπτης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, το μέγιστο ημερήσιο πλήθος επισκεπτών της Ακρόπολης δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 20.000. Θα κατανεμηθεί σε ωριαίες ζώνες, από τις 08:00 π.μ. μέχρι τις 08:00μ.μ., και θα αφορά σε όλους τους επισκέπτες, είτε είναι μεμονωμένοι, είτε ομάδες.
Η Υπουργός Πολιτισμού αναφέρθηκε και στα μέτρα προστασίας των επισκεπτών κατά τη διάρκεια του καύσωνα, σημειώνοντας ότι εγκαταστάθηκαν σκιάδια στις εισόδους, τα οποία πιθανόν να επαναχρησιμοποιηθούν του χρόνου, αλλά με την απαραίτητη προσοχή που απαιτεί ο χώρος.
Η εξαπάτηση με όσους υπόσχονται εισιτήρια χωρίς μεγάλη αναμονή
Σχετικά με το φαινόμενο της διάθεσης εισιτηρίων από επιτήδειους, οι οποίοι υπόσχονται υπηρεσία "skip the line", η Υπουργός επισήμανε ότι πρόκειται για εξαπάτηση του κοινού, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί, λόγω της φύσης του μνημείου. Η Υπουργός σημείωσε ότι διαπιστώθηκε η αλλοίωση στο barcode συγκεκριμένων εισιτηρίων, κάτι που οδήγησε τον ΟΔΑΠ στις απαραίτητες νομικές ενέργειες. «Ακριβώς επειδή είδαμε ότι υπάρχουν αρκετά συχνά τέτοια φαινόμενα, δηλαδή, επισκέπτες να έχουν εισιτήρια, τα οποία πωλούνται, από ιδιώτες, ακριβότερα από το εισιτήριο επίσκεψης στην Ακρόπολη, εκδώσαμε πρόσφατα ανακοίνωση με την οποία επισημαίνουμε ότι λόγω της φύσεως των Προπυλαίων, δεν μπορεί να υπάρξει υπηρεσία "Skip the line"» είπε χαρακτηριστικά η Υπουργός Πολιτισμού.
Σε ερώτηση ακροατή για τη λειτουργία και τις υποδομές για εμποδιζόμενα άτομα, η κ. Μενδώνη τόνισε ότι υπάρχει μεγάλη προσβασιμότητα πλέον στο μνημείο σε σχέση με το παρελθόν. Εχει αναβαθμιστεί η λειτουργία του ανελκυστήρα πλαγιάς και τα εμποδιζόμενα άτομα χρησιμοποιούν τα board cars, τα οποία εξυπηρετούν στην απόσταση που μεσολαβεί από την είσοδο της Ακρόπολης μέχρι τον ανελκυστήρα.
Ακολουθεί η απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης
Γιώργος Ψαλτης: O ιερός βράχος, όπως καταλαβαίνετε, είναι κόρη οφθαλμού. Γιατί είναι ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς ,ένα μνημείο που πολύς κόσμος θέλει να το επισκεφθεί. Κάναμε μια κουβέντα με τους ξεναγούς σχετικά με την συζήτηση που γίνεται και τον προγραμματισμό που θα περπατήσει από Σεπτέμβρη, ή ενδεχομένως από τη νέα χρονιά, για επισκέψεις με ωριαίες ζώνες στην Ακρόπολη, για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί ο κόσμος. Να μην επισκέπτονται όλοι την ίδια ώρα…Θα υπάρχει ένας ικανότατος αριθμός επισκέψεων αλλά πάμε να κάνουμε μια κουβέντα μετά των αρμοδίων .Στην παρέα μας είναι- και την ευχαριστώ πολύ για αυτό- η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Καλημέρα κυρία Υπουργέ
Λίνα Μενδώνη: Καλημέρα κύριε Ψάλτη .Καλημέρα σε σας και τους ακροατές σας .
Ψάλτης: Και καλό μήνα να έχουμε κυρία Υπουργέ.
ΛΜ : Επίσης.
Ψάλτης: Φαίνεται ότι ο μεγάλος αριθμός επισκέψεων δημιουργεί ένα ζήτημα το οποίο απ' ό,τι καταλαβαίνω, είναι η αφορμή να ξανασχεδιαστούν οι ώρες επίσκεψης στην Ακρόπολη. Τι έχει στο μυαλό της η Υπηρεσία ?
Λ.Μ : Δυο πράγματα: Το ένα, ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση και είναι απολύτως φυσιολογικό και κατανοητό .Η Ακρόπολη, όπως είπατε κι εσείς, είναι παγκόσμιο σύμβολο. Επομένως, όποιος έρθει στην Αθήνα θέλει να την επισκεφθεί.
Το άλλο είναι ότι κυρίως οι οργανωμένες επισκέψεις, δηλαδή ομάδες άνω των 10 ατόμων θέλουν να επισκεφτούν την Ακρόπολη τις πρωινές ώρες . Αυτό οδηγεί σε δυο κρίσιμα ζητήματα: Το ένα, πρέπει να δούμε- κι αυτή είναι η πρώτη μέριμνα του ΥΠΠ)- την ασφάλεια και την αντοχή των μνημείων Έχουμε φτάσει κάποιες μέρες τους 22.000 και 23.000 επισκέπτες.
Αριθμός τεράστιος. Προφανώς ο τουρισμός είναι επιθυμητός για την χώρα, για όλους μας. Αλλά πρέπει να δούμε πως δεν θα βλάψει το μνημείο ο υπερτουρισμός.
Έτσι, μετά από μελέτη, η οποία ξεκίνησε πέρσι τον Σεπτέμβριο, ο αρμόδιος οργανισμός, ο ΟΔΑΠ, καταλήγουμε σε μάξιμουμ 20.000 επισκεπτες, ημερησίως. Από εκεί και πέρα, επειδή, όπως σας είπα, περίπου το 50% των επισκεπτών θέλουν να μπουν στον χώρο μεταξύ 8π.μ και 12μ.μ., δημιουργούνται δυσάρεστες συνθήκες τόσο για τον χώρο όσο και για τους ίδιους αλλά και το προσωπικό ,το οποίο θα πρέπει να εξυπηρετήσει την μεγάλη επισκεψιμότητα .Έχει τελειώσει η μελέτη και έχει γίνει αποδεκτό από όλους ,από το ΥΠΠΟ και από τον ΟΔΑΠ, να διαμορφωθούν ωριαίες ζώνες επισκεψιμότητας, προφανώς λαμβάνοντας υπόψη τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων μηνών και ετών.
Έτσι λοιπόν, διαμορφώνεται ένα πρόγραμμα από τις 8 ως τις 9 το πρωί, θα εισέρχονται στο χώρο 3.000 επισκέπτες.
Την δεύτερη ώρα 9-10 οι επισκέπτες γίνονται 2.000 κ.ο.κ.
Κάποιες ώρες ανεβαίνει ο αριθμός επισκεπτών και κάποιες μειώνεται.
Επισημαίνω, ότι δεν έχουμε μόνο το πρόβλημα της εισόδου. Πρέπει να υπολογίσουμε την ιδιαιτερότητα του Αρχαιολογικού Χώρου της Ακρόπολης. Υπάρχουν είσοδοι. Θα μπορούσε κανείς να πει «γιατί δεν τις αυξάνετε;». Δεν έχει νόημα! Διότι όλοι, από όπου κι αν μπουν, από τους πρόποδες του βράχου, από τη νότια κλιτύ, από τη δυτική πλευρά, από τη βόρεια ενδεχομένως, θα καταλήξουν στο ίδιο σημείο, στα Προπύλαια.
Τα Προπύλαια δεν μπορούν να διευρυνθούν, οι είσοδοι είναι συγκεκριμένες. Εισέρχονται το πολύ δύο άτομα, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να κατέβουν άλλα δύο. Εκεί λοιπόν, δημιουργείται ένας συνωστισμός.
Γ.Ψ.: Σχηματίζεται «Λαιμός του μπουκαλιού», ουσιαστικά.
Λ.Μ.: Είναι «λαιμός μπουκαλιού». Αυτόν τον όρο έχω χρησιμοποιήσει κι εγώ.
Νομίζω ότι μόνο με τον τρόπο που σας εξήγησα θα αντιμετωπιστεί και το θέμα της προστασίας του μνημείου, που για μας είναι το κυριότερο, αλλά και η εμπειρία του επισκέπτη.
Γ.Ψ.: Και υποψιάζομαι, κυρία Υπουργέ, ότι, μετά τις 12:00, πάλι θα υπάρχουν ωριαίες ζώνες.
Λ.Μ.: Ωριαίες ζώνες υπάρχουν από τις 08:00πμ έως τις 08:00μμ. Το δωδεκάωρο της επίσκεψης είναι πλέον χωρισμένο σε ζώνες επισκεψιμότητας.
Γ.Ψ: Υπάρχει κι ένα άλλο ζήτημα. Για σκεφτείτε, οι πιο πολλοί που μπαίνουν στις 8 με 9 το πρωί, οι οποίοι είναι περίπου 3.000, δεν φεύγουν όλοι μαζί. Δηλαδή, ο χρόνος που παραμένουν επάνω είναι περισσότερος από αυτόν που αναμένει η υπηρεσία.
Λ.Μ.: Δεν είναι τι αναμένει η υπηρεσία. Είναι τι μας δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία. Τα δεδομένα που αξιοποίησε η μελέτη δείχνουν ότι τα οργανωμένα γκρουπς, είτε προέρχονται από ταξιδιωτικά γραφεία, είτε από κρουαζιέρες και ο χρόνος παραμονής τους κυμαίνεται γύρω στα 45 λεπτά. Οι μεμονωμένοι επισκέπτες, αυτοί δηλαδή που πάνε μόνοι τους, που έχουν τον ηλεκτρονικό ή τον συμβατικό οδηγό στα χέρια και θέλουν να δουν τα μνημεία με μεγαλύτερη προσοχή, η παραμονή τους στον Βράχο, μπορεί να φτάσει και τη μιάμιση ώρα. Όλα έχουν συνεκτιμηθεί. Γι' αυτό και ανετέθη σε ειδικούς η μελέτη και καταλήξαμε στον μάξιμουμ αριθμό επισκεπτών που μπορούν να εισέρχονται, ανά ώρα, στο μνημείο.
Γ.Ψ.: Οι μεμονωμένοι θα μπαίνουν σε συγκεκριμένες ώρες;
Λ.Μ.: Όχι. Δεν υπάρχει καμία εξαίρεση. Καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας μπορούν να μπουν είτε οργανωμένες ομάδες, γ είτε μεμονωμένοι επισκέπτες, αρκεί να μην ξεπερνιέται ο αριθμός που έχει τεθεί. Όλο αυτό είναι προσαρμοσμένο σε ηλεκτρονικό σύστημα, το οποίο ξέρει ότι δεν μπορεί να εκδοθεί κάποιο επιπλέον εισιτήριο, πέρα από το όριο της κάθε ζώνης.
Γ.Ψ.: Το πρωί που έχει πάρα πολύ κόσμο, μήπως θα έπρεπε να υπάρχουν εγκαταστάσεις ώστε οι άνθρωποι να μην είναι κάτω από τον ήλιο;]
Λ.Μ.: Κατά τη διάρκεια του καύσωνα, είδατε ότι εγκαταστήσαμε σκιάδια, δηλαδή τέντες, στον χώρο έξω από τις εισόδους, ακριβώς για να μην ταλαιπωρούνται οι επισκέπτες στον πολύ καυτό ήλιο. Κάποια τέτοια πράγματα τα κάνουμε. Αυτά τα στέγαστρα είναι ακόμα εκεί και πιθανότητα να ξαναστηθούν την επόμενη περίοδο, όταν χρειαστεί. Καταλαβαίνετε, όμως, ότι σε έναν τόσο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, μπορούν να γίνουν τέτοιες εγκαταστάσεις μέχρι ενός σημείου. Διότι πρέπει να υπάρχει και ο αναγκαίος χώρος, αλλά κυρίως η συμβατότητα αυτών των, έστω, προσωρινών εγκαταστάσεων με το μνημείο, για να μην αλλοιωθεί ο περιβάλλων χώρος. Θέλει πολλή προσοχή.
Γ.Ψ.: Ένα άλλο ζήτημα που υπάρχει, για το οποίο βγήκαν και σχετικές ανακοινώσεις, είναι με αυτά τα περίφημα εισιτήρια, τα οποία, κάποιοι πονηροί τα πουλάν ακριβότερα.
Λ.Μ.: Εννοείτε αυτά τα "Skip the line". Στην ουσία είναι μια εξαπάτηση του επισκέπτη. Οι άνθρωποι μπαίνουν να κλείσουν το ηλεκτρονικό τους εισιτήριο και κάποιες πλατφόρμες τούς παρέχουν δήθεν αυτή την εξυπηρέτηση. Αυτό το οποίο έχουμε δει και φυσικά έχουν γίνει όλες οι κατά νόμον διαδικασίες, είναι ότι τα barcodes των εισιτηρίων έχουν «πειραχτεί». Εκδίδονται αυτά τα εισιτήρια, αλλά όταν πάνε οι επισκέπτες στον έλεγχο για να τα τσεκάρουν, προκύπτει ότι δεν μπορούν να το χρησιμοποιήσουν. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν εξαπατηθεί. Ακριβώς, επειδή είδαμε ότι υπάρχουν αρκετά συχνά τέτοια φαινόμενα, με επισκέπτες να κρατούν τέτοια εισιτήρια από ιδιώτες, τα οποία πωλούνται ακριβότερα από το εισιτήριο επίσκεψης στην Ακρόπολη, εκδώσαμε πρόσφατα την ανακοίνωση με την οποία επισημαίνουμε ότι λόγω του προβλήματος στα Προπύλαια, δεν μπορεί να υπάρξει υπηρεσία "Skip the line".
Γ.Ψ.: Δεν πρέπει με κάποιο τρόπο να εντοπιστούν όλοι αυτοί κ. Υπουργέ, δηλαδή με τη συνδρομή της αστυνομίας να γίνονται έλεγχοι;
Λ.Μ.: Γι' αυτό σας είπα ότι ο οργανισμός έχει ήδη προχωρήσει τις διαδικασίες κι εχουμε εντοπίσει κάποια πράγματα.
Γ.Ψ.: Η λογική του νέου τρόπου των επισκέψεων θα ξεκινήσει από την επόμενη σεζόν;
Λ.Μ.: Την επόμενη σεζόν θα είναι πλήρης η εφαρμογή του προγράμματος, έχοντας καταγράψει την εμπειρία αυτής της σεζόν.
Γ.Ψ..: Θα γίνει ένα δοκιμαστικό κομμάτι, δηλαδή;
Λ.Μ.: Θα γίνει η πιλοτική εφαρμογή. Είχαμε, πριν από τρεις εβδομάδες, νομίζω, συνάντηση με όλους τους επαγγελματίες που διακινούν επισκέπτες, τα τουριστικά γραφεία, τους συνδέσμους ξεναγών, των κρουαζιέρων και τους θέσαμε το ζήτημα γιατί εδώ υπάρχει ένα consensus, επειδή βρισκόμαστε στη μέση της τουριστικής περιόδου, στο πικ θα έλεγα, και δεν πρέπει να αναστατώσουμε ιδιαίτερα τον προγραμματισμό τους.. Η αλήθεια είναι ότι έπρεπε να γίνει τον Μάιο αλλά δεδομένης της εκλογικής διαδικασίας, η υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν έπρεπε και σωστά δεν θέλησε να ανοίξει τέτοια συζήτης. Ετσι, , όλα αυτά ήρθαν λίγο πίσω. Είπαμε να ξεκινήσει 1η Αυγούστου ή 1η Σεπτεμβρίου. Καταλαβαίνω από τη διαβούλευση η οποία έγινε και συνεχίζεται μεταξύ των επαγγελματιών του τουρισμού και του οργανισμού Διαχείρισης ότι θα πάμε 1 ή 2 Σεπτεμβρίου.
Γ.Ψ.: Άρα το πιλοτικό κομμάτι θα είναι από τον Σεπτέμβρη και μετά;
Λ.Μ.: Το πιλοτικό κομμάτι θα είναι από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Μάρτιο. Θα εφαρμοστεί πλήρως από 1ης Απριλίου που αρχίζει η επόμενη τουριστική σεζόν του 2024. Και αυτό το οποίο αν θέλετε, έτσι σας λέω και μία είδηση νέο, είναι ότι από 1ης Απριλίου θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα των ζωνών επισκεψιμότητας και σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους που έχουμε ηλεκτρονικό εισιτήριο.
Γ.Ψ.: Πολύ ενδιαφέρον ακούγεται αυτό για να μην πέφτουν όλοι μαζί. Άρα, θα είναι μια εφαρμογή στο σύνολο εκείνων των αρχαιολογικών, της χώρας, όχι μόνο της Αθήνας προφανώς;
Λ.Μ.: Της χώρας. Όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι που έχουν ηλεκτρονικό εισιτήριο, σήμερα καλύπτουν περίπου το 90-95 % των επισκεπτών. Σε αυτούς από 1η Απριλίου 2024 θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα των ζωνών επισκεψιμότητας.
Γ.Ψ.: Κλείνοντας να σας πω, υπάρχει ένα ερώτημα να το κάνω να μην το αφήσω γιατί μιλάμε για την Ακρόπολη. Με ρωτάει ένας φίλος ακροατής λειτουργεί ακόμα ο ανελκυστήρας για ΑΜΕΑ κανονικά στην Ακρόπολη;
Λ.Μ.: Ο ανελκυστήρας λειτουργεί απολύτως τις ώρες που είναι ανοιχτός ο αρχαιολογικός χώρος, το δωδεκάωρο από 8 έως 8. Αυτό το οποίο απλώς ήθελα να παρατηρήσω, και το λέω πραγματικά με χαρά, είναι ότι ενώ ο ανελκυστήρας ήταν προγραμματισμένος για έναν αριθμό ανάβασης και κατάβασης έχει υπερδιπλασιαστεί, έχει πολλαπλασιαστεί θα έλεγα.
Γ.Ψ..: Άρα σημαίνει ότι περισσότερα άτομα με ειδικές ανάγκες ε; ,
Λ.Μ.: Γενικά εμποδιζόμενα άτομα θα έλεγα. Μην το περιορίζετε μόνο στα άτομα που έχουν κινητικά προβλήματα και χρησιμοποιούν αμαξίδια. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, με δυσκολίες, μεγάλοι άνθρωποι, υπέρβαροι, ή γυναίκες που περιμένουν μωρό ή έχουν στα καροτσάκια τα μωρά τους, τώρα ανεβαίνουν στην Ακρόπολη. Στο παρελθόν αυτό ήταν πολύ δύσκολο έως αδύνατον.
Γ.Ψ.: Σωστό είναι αυτό γιατί έχει ιδιορρυθμία το ανέβασμα.
Λ.Μ.: Ακριβώς. Πλέον είναι στην διάθεσή τους ο ανελκυστήρας. Όμως αυτό σημαίνει ότι ο ανελκυστήρας χρειάζεται πιο τακτική συντήρηση. Οπότε κάποιες ώρες, εκ των πραγμάτων και ανά διαστήματα, μένει κλειστός, προφανώς για λόγους ασφάλειας των επισκεπτών. Αλλά, γενικά, ο ανελκυστήρας λειτουργεί τις ώρες επίσκεψης, όπως τα board cars, τα οποία εξυπηρετούν τα εμποδιζόμενα άτομα και τα μεταφέρουν από την είσοδο στην ακρόπολη μέχρι τον ανελκυστήρα, επειδή μεσολαβεί αρκετή απόσταση.
Γ.Ψ.: Ωραία, Ευχαριστούμε πάρα πολύ για τις πληροφορίες κ. Υπουργέ. Καλημέρα, καλό μήνα.
Λ.Μ.: Εγώ σας ευχαριστώ πολύ. Καλή σας μέρα και καλό μήνα.