H Περιφέρεια Αττικής ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής στον ελληνικό τουρισμό το πρώτο τρίμηνο του έτους, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία του Ταξιδιωτικού Ισοζυγίου της Τράπεζας της Ελλάδος. Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 η Περιφέρεια Αττικής έλαβε ταξιδιωτικές εισπράξεις ύψους 272 εκατ. ευρώ από το σύνολο των 547 εκατ. ευρώ των ταξιδιωτικών εισπράξεων της χώρας, ενώ είχε τον μεγαλύτερο όγκο επισκέψεων (751 χιλ. σε σύνολο 2.053 χιλ. επισκέψεων στις 13 περιφέρειες της χώρας).
Αναλυτικά τα οριστικά στοιχεία του Ταξιδιωτικού Ισοζυγίου για το α΄τρίμηνο:
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο
Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου ανήλθε στα 127 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 86 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2017, σημειώνοντας αύξηση κατά 47,3%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων (κατά 64 εκατ. ευρώ ή 13,2%) από αυτή των ταξιδιωτικών πληρωμών (κατά 24 εκατ. ευρώ ή 5,9%). Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2017 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 12,4% και της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 2 ευρώ ή 0,7% (Ιανουάριος-Μάρτιος 2018: 301 ευρώ, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 299 ευρώ).
Αναλυτικότερα, αύξηση κατά 2,2% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση (Ιανουάριος-Μάρτιος 2018: 55 ευρώ, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 54 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 5,4 διανυκτερεύσεις, μειωμένη κατά 1,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 (Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 5,5 διανυκτερεύσεις). Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 παρουσίασε αύξηση κατά 10,7% και διαμορφώθηκε στις 10.026 χιλ. διανυκτερεύσεις (Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 9.057 διανυκτερεύσεις).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 διαμορφώθηκαν στα 554 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 13,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 κατά 22,0%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 326 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 58,8% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-28 κατά 3,5%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 221 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 217 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 20,6%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 109 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 24,9%.
Όσον αφορά τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 35,7% και διαμορφώθηκαν στα 78 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 17,4% και διαμορφώθηκαν στα 17 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης αυξήθηκαν κατά 24,0% και διαμορφώθηκαν στα 42 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, μείωση κατά 34,1% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 9 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ σημείωσαν πτώση κατά 33,6% και διαμορφώθηκαν στα 35 εκατ. ευρώ.
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού
Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανήλθε σε 74,7% την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018, έναντι 72,3% την αντίστοιχη περίοδο του 2017, παρουσιάζοντας αύξηση στις εισπράξεις κατά 17,0%. Εντός της κατηγορίας των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (Ιανουάριος-Μάρτιος 2018: 44,0%, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 43,1%), των οποίων οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 15,5% και διαμορφώθηκαν στα 244 εκατ. ευρώ.
Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 17,5% του συνόλου και παρουσίασαν αύξηση στις εισπράξεις τους κατά 26,7%. Μείωση κατά 19,8% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας και οι συναφείς εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 9 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν αύξηση κατά 3,2%, μειώνοντας όμως τη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων (Ιανουάριος-Μάρτιος 2018: 25,3%, Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 27,7%).
Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση
Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 αυξήθηκε κατά 12,4% και διαμορφώθηκε στις 1.840 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 1.637 χιλ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 8,9%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών αυξήθηκε κατά 18,6%. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-28, με ποσοστό συμμετοχής 58,2%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-28, με ποσοστό 39,4% (1) . Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-28 αυξήθηκε κατά 12,0% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 15,8% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 524 χιλ. ταξιδιώτες, καθώς και στην αύξηση κατά 8,7% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 547 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28 παρουσίασε αύξηση κατά 13,9% και διαμορφώθηκε στις 725 χιλ. ταξιδιώτες.
Ειδικότερα, αύξηση κατά 26,9% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε στις 196 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 35,6% και διαμορφώθηκε στις 39 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσε αύξηση κατά 11,0% και διαμορφώθηκε στις 101 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία παρουσίασε πτώση κατά 36,6% και διαμορφώθηκε στις 16 χιλ. ταξιδιώτες, όπως και η ταξιδιωτική κίνηση από τις ΗΠΑ που μειώθηκε κατά 13,0% και διαμορφώθηκε στις 71 χιλ. ταξιδιώτες.
Διανυκτερεύσεις (2)
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 10.026 χιλ. την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018, έναντι 9.057 χιλ. την αντίστοιχη περίοδο του 2017, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 10,7%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση κατά 18,9% των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28, καθώς οι διανυκτερεύσεις των κατοίκων χωρών εκτός της ΕΕ-28 μειώθηκαν κατά 4,2%. Η αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28 είναι αποτέλεσμα της αύξησης των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 24,7% και των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 6,9%. Άνοδο κατά 43,6% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία, ενώ αυτές από τη Γαλλία και από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 71,0% και 6,8% αντιστοίχως. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, μείωση κατά 16,6% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Ρωσία, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 13,1%.
Κρουαζιέρες
H Τράπεζα της Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα στον τομέα της κρουαζιέρας, με σκοπό τον εμπλουτισμό των στατιστικών στοιχείων που αντλούνται από την Έρευνα Συνόρων (3). Ακολουθώντας την παγιωμένη πλέον μεθοδολογία, για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 συλλέχθηκαν λεπτομερή στοιχεία από 16 ελληνικούς λιμένες, τα οποία κάλυψαν το 87,8% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.
Κατά την επισκοπούμενη περίοδο καταγράφηκαν 41 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 92 αφίξεις), με 67 χιλ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 82 χιλ. επισκέψεων επιβατών την αντίστοιχη περίοδο του 2017. Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 85,7% των επιβατών ήταν διερχόμενοι επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 1,5 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, έναντι 1,7 στάσεων την αντίστοιχη περίοδο του 2018.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας μειώθηκαν κατά 18,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 και ανήλθαν στα 8 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 1 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνεται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορά ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 7 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Στο Διάγραμμα 7 παρουσιάζεται η κατανομή των συνολικών εισπράξεων κρουαζιέρας ανά λιμάνι. Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Κατάκολου, με συμμετοχή 35,7% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι του Πειραιά και το λιμάνι της Κέρκυρας με 35,6% και 8,6% των εισπράξεων αντιστοίχως. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 94,3% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 89,4% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων μειώθηκαν κατά 6,0% και διαμορφώθηκαν στις 101 χιλ. διανυκτερεύσεις, ενώ οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας για την επισκοπούμενη περίοδο εκτιμώνται σε 45 χιλ., παρουσιάζοντας μείωση κατά 5,3%, γεγονός που επηρέασε αρνητικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα.
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο ανά περιφέρεια (4)
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018 διαμορφώθηκαν στα 547 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων, σε ποσοστό 86,7% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε έξι περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Αττικής (272 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (99 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (42 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (24 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Ηπείρου (21 εκατ. ευρώ) και Περιφέρεια Πελοποννήσου (17 εκατ. ευρώ). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Νοτίου Αιγαίου, Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας, Κρήτης, Βορείου Αιγαίου, Ιονίων Νήσων και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 73 εκατ. ευρώ.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2018, οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 2.053 χιλ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 87,9% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε έξι περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Αττικής (751 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (560 χιλ.), Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (248 χιλ.), Περιφέρεια Ηπείρου (106 χιλ.), Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (76 χιλ.) και Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (63 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Νοτίου Αιγαίου, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Κρήτης, Ιονίων Νήσων και Βορείου Αιγαίου) πραγματοποιήθηκαν 249 χιλ. επισκέψεις.
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 9,940 χιλ. την επισκοπούμενη περίοδο. Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 87,2% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε έξι περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Αττικής (4.799 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (2.210 χιλ.), Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (601 χιλ.), Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (382 χιλ.), Περιφέρεια Πελοποννήσου (372 χιλ.) και Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (309 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ηπείρου, Κρήτης, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Ιονίων Νήσων, Δυτικής Μακεδονίας και Βορείου Αιγαίου) πραγματοποιήθηκαν 1.268 χιλ. διανυκτερεύσεις.
(1) Το υπόλοιπο 2,4% αντιστοιχεί στα στοιχεία για τις κρουαζιέρες εκτός της Έρευνας Συνόρων.
(2)Σημειώνεται ότι σε κάθε ημερήσια επίσκεψη, ανεξαρτήτως διάρκειας, αποδίδεται και μία διανυκτέρευση.
(3) Επισημαίνεται ότι τα συνολικά στατιστικά στοιχεία για τις κρουαζιέρες αντλούνται από δύο πηγές πληροφόρησης και έρευνας:
α) Από την Έρευνα Συνόρων, στην οποία καταγράφονται οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας που αναχώρησαν από κάποια πύλη εξόδου της χώρας (αεροδρόμιο, οδικό σταθμό ή λιμάνι). Σε αυτή την περίπτωση τα στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες ενσωματώνονται στα συνολικά στοιχεία που εκτιμώνται από την Έρευνα Συνόρων.
β) Από συμπληρωματική έρευνα που άρχισε να διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος το 2012, με βάση διοικητικά στοιχεία, στην οποία καταγράφονται οι υπόλοιποι ταξιδιώτες κρουαζιέρας και γίνεται διάκριση σε τρεις κύριες κατηγορίες: α) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι επιβίβασης (home port) για την πραγματοποίηση της κρουαζιέρας, β) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι αποβίβασης (last port) και γ) διερχόμενοι (transit) ταξιδιώτες, οι οποίοι πραγματοποιούν μόνο στάσεις σε ελληνικά λιμάνια.
(4) Στα περιφερειακά στοιχεία δεν περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες επιπλέον της Έρευνας Συνόρων.