O ελληνικός τουρισμός έχασε μερίδιο το 2020 στην αγορά της Μεσογείου σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Οι εξελίξεις κάτω από τις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας δείχνουν ότι στο σύνολο του 2020 ο ελληνικός τουρισμός έχασε μερίδιο στην αγορά της Μεσογείου, παρά την πολύ καλή εικόνα όσον αφορά τη διαχείριση του πρώτου κύματος της πανδημίας, η οποία προσέφερε στη χώρα την ευκαιρία να προβληθεί ως υγειονομικά ασφαλής προορισμός για τους εν δυνάμει ταξιδιώτες.
Η κατάταξη της χώρας με βάση το μερίδιο των αφίξεων στο σύνολο της αγοράς δεν μεταβλήθηκε, ενώ χειροτέρευσε με βάση το μερίδιο στις εισπράξεις. Οι περισσότερες χώρες έχασαν μερίδιο αγοράς, με την Ιταλία να εμφανίζεται ως ο πλέον ωφελημένος προορισμός, παρά τη δραματική εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα αυτή. Από τη σύγκριση των στοιχείων για το α΄ και το γ΄ τρίμηνο του 2020 φαίνεται ότι η Ιταλία το γ΄ τρίμηνο έχει μεγαλύτερο μερίδιο στις αφίξεις και στις εισπράξεις της αγοράς της Μεσογείου από ό,τι το α΄ τρίμηνο.
Αυτό σημαίνει ότι η καλύτερη επίδοσή της οφείλεται στη μεγαλύτερη τουριστική περίοδο σε σχέση με την Ελλάδα, σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού πέρα από το προϊόν “ήλιος και θάλασσα” και στη δυνατότητά της να καλύψει μεγαλύτερο εύρος προτιμήσεων ταξιδιωτών, ενδεχομένως περισσότερο απαιτητικών, οι οποίοι δύνανται να προβούν και στη σχετική υψηλότερη δαπάνη.
Συμπερασματικά, ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στη Μεσόγειο είναι σημαντικός. Η θέση της όσον αφορά τον αριθμό των αφίξεων διατηρήθηκε, ενώ όσον αφορά τις εισπράξεις υποβιβάστηκε στη σχετική κατάταξη, παρότι τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να προσελκύει ταξιδιώτες με υψηλότερο εισόδημα που δαπανούν περισσότερο. Η περαιτέρω βελτίωση σε ποιοτικά χαρακτηριστικά και, κατ’ επέκταση, η βελτίωση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στον κλάδο αυτό, όπως και του εμπορικού της σήματος (brand name) στο εξωτερικό, θα βοηθήσουν τη χώρα να σταθεροποιήσει τη θέση της στη μεσογειακή αγορά, αλλά και θα συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου για άνοιγμα σε νέες αγορές πέρα από τις παραδοσιακές.
Επιπλέον, εναλλακτικές μορφές τουρισμού με μικρότερο βαθμό εποχικότητας και μικρότερη σύνδεση με το προϊόν “ήλιος και θάλασσα’’ και το μαζικό τουρισμό θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον και να συνδράμουν στην αύξηση των αφίξεων, ειδικότερα ταξιδιωτών υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου.
O τουρισμός μέχρι σήμερα διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο, άμεσα και έμμεσα, στην αναπτυξιακή προσπάθεια της ελληνικής οικονομίας, με θετικές προοπτικές. Ο εμβολιασμός του πληθυσμού θα προσφέρει σημαντική στήριξη στην προσπάθεια επιστροφής στην κανονικότητα, ακόμη και με κάποιες αλλαγές σε σχέση με τα προ της πανδημίας δεδομένα. Η τουριστική δραστηριότητα μπορεί να διατηρήσει τη θέση της στην ελληνική οικονομία, αλλά θα πρέπει να προσαρμοστεί σε συνθήκες αυξανόμενου ανταγωνισμού και σε διαφοροποιημένα κριτήρια επιλογής προορισμού από τους ταξιδιώτες, όπως αυτά διαμορφώνονται από την εμπειρία της πανδημίας (υγειονομική ασφάλεια και ποιοτικές υπηρεσίες).
Προς την κατεύθυνση αυτή μπορεί να συμβάλει σημαντικά και η αξιοποίηση των διαθέσιμων έκτακτων πόρων οικονομικής στήριξης από την ΕΕ, με σκοπό τη δημιουργία υποδομών κυκλικής οικονομίας και πράσινης ανάπτυξης με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα και με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες.