Σε μία περίοδο που η ελληνική οικονομία ξεχωρίζει με υψηλές ταχύτητες συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, θετικά πιστώνεται η παράλληλη επιτάχυνση σε όρους εξαγορών και συγχωνεύσεων (η μόνη ευρωπαϊκή χώρα με αύξηση αριθμού συμφωνιών μετά την πανδημία).
Καθώς η μεγέθυνση των επιχειρήσεων είναι βασικό ζητούμενο για την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας (με τον υψηλό κατακερματισμό του επιχειρηματικού τομέα), η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ αξιοποίησε έρευνα πεδίου σε 800 ΜμΕ προκειμένου να ιχνηλατήσει αν υπάρχει ευρύτερη διάχυση της κουλτούρας συνεργασίας στο ελληνικό επιχειρείν και να αναγνωρίσει ποιες παράμετροι την ενεργοποιούν.
Τα αποτελέσματα της έρευνας συνηγορούν σε μια αυξημένη διάθεση για συνεργασία σε όλο το φάσμα του επιχειρηματικού τομέα (ανεξαρτήτως μεγέθους, κλάδου και περιοχής). Συγκεκριμένα, το ποσοστό των θετικά διακείμενων προς τις συνεργασίες ΜμΕ βαίνει ανοδικό την τελευταία πενταετία, φθάνοντας το 40% του τομέα (έναντι 25% για το 2019). Εξαιρετικά ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των ΜμΕ δηλώνει ότι επιδιώκει συνεργασίες για στρατηγικούς λόγους (όπως επίτευξη οικονομιών κλίμακας, δικτύωση στο εξωτερικό ή πρόσβαση σε τεχνογνωσία) και σχεδόν το ¼ του τομέα εμφανίζεται διατεθειμένο να παραχωρήσει πλειοψηφικό έλεγχο.
Κοιτάζοντας μπροστά, το στοίχημα έγκειται (i) στην ενεργοποίηση των θετικών σε συνεργασία να κάνουν το βήμα (καθώς μόλις 10% έχει προχωρήσει σε συνεργασίες, ενώ 40% δηλώνουν θετικοί) και (ii) στην ενθάρρυνση των δυνητικά θετικών (36% του τομέα) να πειστούν για τα οφέλη των συνεργασιών. Ως προς αυτή την κατεύθυνση, η ανάλυσή μας προσφέρει χρήσιμα συμπεράσματα, καθώς το 58% των δυνητικά θετικών ΜμΕ ζητά βελτίωση του φορολογικού και θεσμικού περιβάλλοντος προκειμένου να γίνει θετικό σε συνεργασία. Συνεπώς, η πλειονότητα του τομέα είναι δεκτική στις σχετικές παρεμβάσεις που προωθούνται (π.χ. διεύρυνση φορολογικών κινήτρων, ρύθμιση διακρατικών συνεργασιών), με μόνο το 42% να εμφανίζει δομικό ζήτημα κουλτούρας (καθώς δηλώνει απρόθυμο να παραχωρήσει έστω μερικό έλεγχο της επιχείρησης).
Πέραν των παρεμβάσεων που οι ίδιες οι ΜμΕ επιθυμούν, η μετουσίωση της διάθεσης για συνεργασίες σε συμφωνίες προαπαιτεί βελτίωση της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης και κουλτούρας των ΜμΕ, κυρίως στους ακόλουθους τομείς:
Η τρέχουσα συγκυρία αποτελεί ευκαιρία υλοποίησης των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, καθώς (i) το μεγαλύτερο μέρος της “μεταπανδημικής φόρας” στην ενίσχυση της συνεργατικής κουλτούρας παραμένει ενεργό και (ii) κίνητρα εταιρικών μετασχηματισμών (και εν γένει δράσεις βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος) περιλαμβάνονται στις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα οφέλη από την αναβάθμιση της κουλτούρας συνεργασιών μεταξύ των ΜμΕ αναμένεται να είναι ευρεία, καθώς αυτή παρουσιάζει υψηλό βαθμό συσχέτισης με πτυχές της υγιούς επιχειρηματικότητας όπως η καινοτομία και η εξωστρέφεια και επομένως θα θέσει τα θεμέλια ενός ενάρετου κύκλου ανάπτυξης για τον τομέα των ΜμΕ.