Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο θεσμός του All Inclusive (AI) πλήττει την εξωξενοδοχειακή τοπική οικονομία, καθώς η πλειονότητα των τουριστών, που επιλέγουν αυτόν τον τρόπο διακοπών, περιορίζει δραστικά τα έξοδά του για δραστηριότητες εκτός ξενοδοχείου.
Δεν υπάρχει, επίσης, αμφιβολία ότι η τάση αυτή είναι παγκόσμια, κερδίζει συνεχώς έδαφος και, βεβαίως, δεν μπορεί να περιορισθεί με κρατικές παρεμβάσεις σε μια ελεύθερη αγορά.
Περιέργως, το θέμα αυτό δεν αποτέλεσε ποτέ αντικείμενο συζήτησης στην Ελλάδα, για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα από το σύνολο όσων εμπλέκονται ή επηρεάζονται από αυτή τη δραστηριότητα. Αντιθέτως, στην Αγία Νάπα της Κύπρου ο τοπικός Δήμος ανέλαβε την πρωτοβουλία και οργάνωσε διήμερο συνέδριο στο οποίο οι πάντες κατέθεσαν τις προτάσεις τους.
Θα σταχυολογήσω ορισμένες μόνο από αυτές, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για μια συζήτηση και στον ελλαδικό χώρο:
- Δεν μπορεί να απαγορευτεί σε κανένα η επιλογή του πως θα κάνει διακοπές. Μόνο με καλύτερα εστιατόρια και άλλων ειδών βιωματικών εμπειριών εκτός ξενοδοχείων μειώνεται το ΑΙ.
-Να υπάρξει ανανέωση προϊόντων, δηλαδή νέα είδη εστιατορίων και κέντρων αναψυχής και να μην κάνουν όλοι το ίδιο concept. Επίσης, να δούμε τον τουρισμό στην ολότητά του. Αν μειωθούν οι τιμές των εστιατορίων, θα έχουμε μείωση της αξίας του «All Inclusive».
-Η ελκυστικότητα του ΑΙ μειώνεται και αυξάνεται παράλληλα η έξοδος των επισκεπτών προς το κέντρο ή άλλα σημεία με την διοργάνωση μεγάλων ή μικρών εκδηλώσεων (τύπου street events). Δρόμοι και πλατείες με ζωντανή ψυχαγωγία αποτελούν κίνητρο προς τους πελάτες των ξενοδοχείων να βγουν από τα περίκλειστα οχυρά του ΑΙ.
- Οσο πιο ελκυστικός συνολικά είναι ο προορισμός τόσο περισσότεροι ΑΙ πάνε σε εξωτερικά εστιατόρια. Αυτό κυμαίνεται από 6 από τα 20 φαγητά στην Κύπρο, ενώ φτάνει πολύ ψηλότερα σε προορισμούς, με ιδιαίτερα όμορφη προκυμαία και παραλιακές ταβέρνες.
-Οι ταβέρνες της Πόλης και Ενδοχώρας μπορεί να αποτελέσουν ένα καλό εργαλείο για συνεργασίες ξενοδόχων – πρακτόρων – εστιατόρων. Πολλές ταβέρνες είναι επιτυχημένες, έχουν καλό όνομα και μπορεί να αξιοποιηθούν για θετική επιχειρηματολογία προς τους υποψήφιους πελάτες του ΑΙ.
-Οι εμπειρίες σε τοπικές ταβέρνες μπορεί να καταστούν καλό μέσο «αντιμετώπισης» του ΑΙ. Θα ήταν μεγάλη παράλειψη για τους επισκέπτες να ρθουν Κύπρο για διακοπές και να δεσμευτούν ολοκληρωτικά (ΑΙ), χωρίς να αφήνουν περιθώριο για αυθεντικές κυπριακές εμπειρίες σε τοπικές ταβέρνες.
-Λεωφορείο - Γραμμή Ταβέρνων. Προτείνεται να καθιερωθεί γραμμή λεωφορείου που να εξυπηρετεί τις καλύτερες ταβέρνες της περιοχής κατά τις βραδινές ώρες (κυκλική διαδρομή).
Προτείνεται, επίσης κοινή ιστοσελίδα και σύστημα κρατήσεων με τον τίτλο «Αυθεντική Κυπριακή Φιλοξενία σε Ταβέρνες».
-Συμβουλευτικές Υπηρεσίες προς Εκτός Ξενοδοχείων Επιχειρήσεις: Διαπιστώνεται, πέρα από ενδεχόμενα κίνητρα, η τεράστια ανάγκη συμβουλευτικών και επιμορφωτικών υπηρεσιών προς τις εκτός των ξενοδοχείων επιχειρήσεις, ώστε να στηριχτούν, να διαφοροποιηθούν και να συμβιώσουν με το All Inclusive.
Συνολική Μελέτη Προϊόντος «Κέντρα Αναψυχής»
-Η μετατόπιση του τόπου προέλευσης των τουριστών άλλαξε τη ζήτηση στα διάφορα είδη εστιατορίων. (λιγότερα κινέζικα, περισσότερο μεσημέρι, περισσότερο ψάρι).
-Απαιτείται να γίνουν προσπάθειες και εργαστήρια επιμόρφωσης των κέντρων αναψυχής στους σύγχρονους τρόπους σχεδιασμού και διεύθυνσης εστιατορίων, καφέ και μπαρ, ώστε να καταστούν ελκυστικοί και ανταγωνιστικοί.
-Τυποποίηση κυπριακής φιλοξενίας: Η τυποποίηση της κυπριακής φιλοξενίας μπορεί να αποτελέσει ένα δυνατό εργαλείο για βελτίωση της ποιότητας των ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής, που θα καταστήσει την Κύπρο έντονα βιωματικό προορισμό, και άρα να επιδράσει σαν αντίβαρο στην μαζικότητα των all inclusive διακοπών.
Μέτρα Προώθησης Ολόκληρου του Τουριστικού Πακέτου
Τουριστικό προϊόν δεν είναι μόνο η ξενοδοχειακή υποδομή, αλλά όλα τα κέντρα αναψυχής, τα μέσα διακίνησης, τα αξιοθέατα κοκ. Η συνολική παρουσίαση και προβολή θα βοηθήσει στην καλύτερη ενημέρωση του επισκέπτη. Επιπλέον η προβολή ενός πλούσιου και σε καλή τιμή συνολικού προϊόντος θα κάνει την κράτηση σε ΑΙ μη ελκυστικότερη.
Τέτοια μέτρα μπορεί να είναι:
1. Ομαδικές Ιστοσελίδες που προωθούν την συνολική εμπειρία
2. Εφαρμογές smart phone για τον επισκέπτη
3. Οδηγός προώθησης εξωτερικών επιχειρήσεων εντός των ξενοδοχείων.
4. Κουπόνια προώθησης εστιατορίων από τα ξενοδοχεία.
5. Σύστημα Προώθησης Κρατήσεων Εστιατορίων – Dine Around. Συνεργασίες μεταξύ πρακτόρων – ξενοδοχείων και κέντρων αναψυχής για την προσφορά πακέτου δείπνων σε 7 διαφορετικά εστιατόρια / εβδομαδιαία. Ο πελάτης να έχει επιλογή από 15 εστιατόρια.
Smart phone app: Σύστημα Προώθησης Κυπριακών Ταβέρνων (πόλης και ενδοχώρας)
-Τέθηκε το αίτημα για κίνητρα αναβάθμισης των κέντρων αναψυχής. Πολύ λίγα πράγματα έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση. Στο παρελθόν έχουν δοθεί κίνητρα για βελτίωση αποχωρητηρίων και εξωτερικών χώρων.
-Οι σύνδεσμοι των εστιατόρων πρέπει να έχουν ενεργότερη εμπλοκή και τριβή με τα ευρύτερα ζητήματα τουριστικής ανάπτυξης. Συνήθως δρουν καθυστερημένα και χωρίς αποτελεσματικό συντονισμό. Θα πρέπει να γίνουν σοβαρές προσπάθειες ώστε στα πακέτα να συμπεριλαμβάνονται και εξωτερικές επιχειρήσεις, θεματικά εστιατόρια, ταβέρνες της ενδοχώρας, βαρκάδες, θεματικά πάρκα κλπ.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ενδεχόμενη νέκρωση των κέντρων αναψυχής, θα επιφέρει νέκρωση και του θέρετρου σαν ελκυστικός προορισμός, που τελικά θα έχει αρνητικό αντίχτυπο στην ύπαρξη των θερέτρων ΑΙ.
-Πρέπει να υπάρχει συνεργασία ξενοδοχείων με άλλες επιχειρήσεις και αλληλοκατανόηση για να μπορέσουν να συνυπάρξουν στην Αγία Νάπα.
Κοινωνική Ευαισθησία: Σημαίνει αξιοποίηση των τοπικών επιχειρήσεων και προμηθευτών, προτίμηση σε τοπικά προϊόντα και σε ντόπιο εργατικό δυναμικό.
Στόχος είναι η στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων και της τοπικής κοινωνίας. Δεν μπορεί να επωφελούνται άλλοι της χρήσης των τοπικών πόρων, αποκλείοντας τους ιδίους τους κατοίκους.
-Η αύξηση του βιωματικού τουρισμού ή τουρισμού ειδικών ενδιαφερόντων μπορεί να επενεργήσει σαν αντίβαρο στο φτηνό ΑΙ. Προσκυνητές, ποδηλάτες, αθλούμενοι, φυσιολάτρες, αγροτουρίστες κλπ θέλουν να κυκλοφορήσουν και να βιώσουν κουλτούρα και δραστηριότητες και όχι απλά να βρουν καλό καιρό και φαγοπότι.
-Μόνο βελτιώνοντας την υποδομή, καλοφημία και τουριστική συνείδηση μπορεί να διακριθούμε σαν ολοκληρωμένος τουριστικός προορισμός, γεγονός που θα θέσει γερά θεμέλια για ανακοπή της τάσης για κυριαρχία του ΑΙ.
-Επιπλέον θα πρέπει με πρωτοβουλία του δημαρχείου να διοργανωθούν εργαστήρια για κατάρτιση και εκπαίδευση των επιχειρηματιών του ευρύτερου τουριστικού τομέα, πιθανό ως μέρος της Ακαδημίας Τουρισμού Αγίας Νάπας.
-Βελτίωση Τουριστικής Συνείδησης, που μπορεί να υποστηριχτεί μέσα από:
(α) Βραβεύσεις των Αρίστων του Τουρισμού
(β) Βραβεύσεις για Συνεργασίες Πρακτόρων – Ξενοδόχων – Εστιατόρων
(γ) Βραβεύσεις για τους πιο Φιλόξενους Οδηγούς (Ταξί και Λεωφορείων)
(δ) Βραβεύσεις Καλύτερων Υπαλλήλων κοκ.