Του Κρίτωνα Πιπέρα, προέδρου του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών
Το Ιράν φιλοξένησε το 17ο συνέδριο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ξεναγών. Στο τέλος του συνεδρίου, ο δήμαρχος της πόλης Shiraz, έκανε τα αποκαλυπτήρια του πρώτου παγκοσμίως μνημείου αφιερωμένου στους επαγγελματίες ξεναγούς και στην προσφορά τους στη χώρα. Τό μνημείο τοποθετήθηκε στην είσοδο του κάστρου, ενώ ο δήμαρχος ανακοίνωσε πως ένας από τους δρόμους τής παλιάς πόλης θα ονομαστεί «οδός ξεναγού», αναγνωρίζοντας το ρόλο τού ξεναγού ως πρεσβευτή πολιτισμού, ειρήνης και φιλίας σε όλο τον κόσμο.
Οί συγκρίσεις αναπόφευκτες καί άκρως απογοητευτικές.
Στην Ελλάδα, λίκνο πολιτισμού, ενός πολιτισμού που αποτέλεσε τις βάσεις αυτού που ονομάζουμε δυτικός πολιτισμός, ενός πολιτισμού που εξακολουθεί να εμπνέει, να φωτίζει, να οδηγεί, οι ξεναγοί της θεωρούνται αναλώσιμοι. Ενώ το επάγγελμά τους είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο, το ελληνικό κράτος, αποδομεί εδώ και χρόνια το νόμο περί ξεναγών και με την απουσία ελέγχων, ενθαρύνει τον κάθε λογής παράνομο να το παίζει ξεναγός, εξαπατώντας τον τουρίστα που δε μπορεί να διανοηθεί ότι ευνομούμενη χώρα θα επέτρεπε άσκηση επαγγέλματος σε μη επαγγελματίες ξεναγούς! Τάχουμε πει και τα λέμε, και θα συνεχίσουμε να τα λέμε, κι ας μην ακούει κανείς.
Κάθε λογής άσχετοι, ψαρεύουν θύματα μέσω διαδικτύου, παρουσιάζονται ως «ξεναγοί», λένε όμως ότι δέν μπορούν νά ξεναγήσουν μέσα σέ αρχαιολογικό χώρο, αλλά « μη σάς απασχολεί, θα σας τά πούμε όλα απ’έξω, και έτσι γλυτώνετε και τα έξοδα των εισιτηρίων», (τα οποία θά τσεπώσει αυτός). Τό κράτος χάνει από τα εισιτήρια (ψάχνουν μετά να βρούν τούς λόγους πτώσης της επισκεψιμότητας). Το κράτος χάνει από εισφορές, διότι βέβαια (οποία έκπληξις) οί παράνομοι δεν κόβουν αποδείξεις. Άρα το κράτος δεν εισπράτει τις εισφορές. Άρα δε φορολογεί βέβαια τον παράνομο, ο οποίος μπορεί να παίρνει και κανένα επίδομα ανεργίας από το πονόψυχο κράτος. Το κράτος όμως χάνει επιπλέον από τις εισφορές που θα πλήρωνε ο επαγγελματίας ξεναγός, αν δεν είχε χάσει το μεροκάματο αυτό!
Από το 2012 οί σχολές ξεναγών παραμένουν κλειστές. Πότε επιτέλους θα ανοίξουν; Να δείξει τό κράτος έμπρακτα πόσο σημαντική θεωρεί την εκπαίδευση στον τουρισμό. Οσο δεν εκπαιδεύονται σωστά επαγγελματίες ξεναγοί, τόσο θα ξεφυτρώνουν άσχετοι που προσποιούνται ότι είναι ξεναγοί. Ελληνες καί ξένοι. Μουσεία δεν ελέγχουν τους παράνομους που ξεναγούν. Οι αρχαιοφύλακες δηλώνουν αναρμόδιοι να ελέγξουν αν κάποιος πού ξεναγεί είναι επαγγελματίας ξεναγός, αν δεν έχουν εγκύκλιο από το υπουργείο Πολιτισμού που θα αναφέρει ότι πρέπει να κάνουν ελέγχους για παράνομους!
Σε όλες τούς κρούσεις μας τα τελευταία 5 χρόνια στους αρμόδιους του υπουργείου να σταλεί μία εγκύκλιος, δεν έγινε τίποτα! Κανείς δε θεωρεί ότι η ιστορία και ο πολιτισμός μας αξίζουν προστασία. Κανείς δε θεωρεί ότι είναι σημαντικό αυτή η ιστορία και ο πολιτισμός μας να παρουσιάζεται από επαγγελματίες (αυτός ήταν και ο λόγος που ιδρύθηκε από φωτισμένα μυαλά η σχολή ξεναγών από τη δεκαετία τού 60’, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητας της σωστής προβολής της χώρας. Τη δημιουργία τουριστικών «πρεσβευτών», που έκαναν την αγάπη τους για τη χώρα επάγγελμα. Δε βρέθηκαν τυχαία, δεν το επίλεξαν γιατί δεν είχαν κάτι άλλο να κάνουν).
Στά χρόνια της κρίσης, πολλοί αποφάσισαν να εκμεταλευτούν (καί μαζί και τους τουρίστες) το ξέφραγο αμπέλι που λέγεται τουρισμός. Μηδαμινοί έλεγχοι παντού, μαύρη εργασία, παράνομοι ξεναγοί, υπάλληλοι γραφείων, ανιδείκευτοι υπάλληλοι ξενοδοχείων, εστιατορίων και πάει λέγοντας και κλαίγοντας. Ξεφύτρωσαν «εναλλακτικά» προγράμματα. Με «εναλλακτικούς» συνοδούς, που το παίζουν ξεναγοί. Αρχιτέκτονες που κάνουν περιπατητικά τουρ και μιλάνε και καλά για ιστορικά κτίρια. (Και η πύλη τού Αδριανού κτίριο είναι κατ' αυτούς). Εάν όμως είναι έτσι, και το πολύ λάρτζ κράτος επιτρέπει δια της ανοχής, έναν –κατά δίπλωμα, όχι απαραίτητα κατά επάγγελμα- αρχιτέκτονα να ξεναγεί, γιατί το ίδιο αυτό κράτος θα κυνηγήσει εμένα, τον επαγγελματία ξεναγό, αν αποφασίσω να το παίξω αρχιτέκτονας; Δεν είναι το δικό μου επάγγελμα νομικά κατοχυρωμένο; Δέ προστατεύεται από το νόμο 710 περί ξεναγών;
Εχουμε πιάσει συνταξιούχο πολεοδόμο που ξεναγεί, γιατί το νά μιλήσει για το θέατρο Διονύσου είναι στο αντικειμενό του(!). Εχουμε πιάσει νεαρό που δηλώνει αρχιτέκτονας, να ξεναγεί τη ρωμαική αγορά, γιατί είναι στο αντικειμενό του επίσης. Δημοσιογράφο, σε συνεργασία μέ μουσείο που κάνει περιπατητικά τουρ (επί πληρωμή βέβαια όλα αυτά), αλλά δεν κάνει ξενάγηση όπως δηλώνουν οι υπεύθυνοι τού μουσείου, διότι τα βαφτίζουν «εκπαιδευτικά προγράμματα». Ολλανδή προσφέρει ποδηλατικά τούρ στην Αθήνα και παρεπιπτόντως ξεναγεί κι όλας, ή χρησιμοποιεί ποδηλάτες ως ξεναγούς!
Εταιρία που προσφέρει γύρους με πούλμαν στην πόλη, προσφέρει δωρεάν περιπατητικά τουρ στους πελάτες του ως δέλεαρ, χρησιμοποιώντας τους υπαλλήλους του, οι οποίοι προσφέρουν απερίγραπτο θέαμα κρεμασμένοι στα κάγκελα αρχαιολογικών χώρων να ξεναγούν, ενώ η εταιρία διατείνεται ότι «δε ξεναγούν λένε απλά ιστοριούλες»! Επιασα έναν τύπο στην πύλη τού Αδριανού με τη φραπεδιά στο ένα χέρι και το τσιγάρο στο άλλο (ευτυχώς δεν είχε τρίτο χέρι, αλλιώς θα κρατούσε και μπεγλέρι) να ξεναγεί.
Οταν ο αστυνομικός ρώτησε αν ήταν ξεναγός, απάντησε βέβαια πως είναι φίλοι του (γνωστή ατάκα, με ομάδες τών 10-20 ατόμων τη φορά). Οταν ο αστυνομικός ρώτησε τους τουρίστες αν γνώριζαν τπ ονομά του βέβαια, δεν το ήξεραν, και αποκαλύφθηκε στη συνέχεια ότι οι τουρίστες είχαν κλείσει το τουρ από τον ρεσεψιονίστα του χόστελ που έμεναν, και είχαν πληρώσει 6 € έκαστος! Το τι λένε βέβαια όλοι αυτοί δεν ελέγχεται από κανέναν. Παράνομος στο μουσείο Ακρόπολης μιλάει για τις «αιγυπτιακές» Κόρες, και οί φύλακες δηλώνουν αναρμόδιοι να τον ελέγξουν.
Αμερικάνος αλλά και ιρλανδός, καθώς και μια Ισπανίδα (που είδε προφανώς φώς καί μπήκε, διότι στην Ισπανία προφανώς δε μπορούσε να δουλέψει μαύρα χωρίς μόρφωση), να λένε στούς πελάτες τους ότι τα «ελγίνεια» -έτσι τα λένε- τα έσωσαν οί Αγγλοι, τα προστάτευσαν και μια χαρά είναι στο Βρεταννικό μουσείο! (και εδώ που τα λέμε, αν είναι τά γλυπτά του Παρθενώνα νά ξεναγούνται από όλους αυτούς τους άσχετους, και να ακούσουμε καμιά μέρα ότι ο ίδιος ο Ελγιν τα έφτιαξε, καλύτερα να μείνουν εκεί που είναι, διότι στο Λονδίνο τουλάχιστον ξεναγούνται από τους επίσημους ξεναγούς της χώρας -τους blue budge-, οίι οποίοι βέβαια, επειδή είναι σωστοί επαγγελματίες δε κρύβουν την ιστορία των γλυπτών ούτε την αρπαγή τους).
Θέλετε να μάθετε τί έγινε σε όλες αυτές (και πολλές άλλες που δε χωράνε ούτε σε 50 σελίδες για να τις αριθμήσω) περιπτώσεις; Σε όλες τις προσπάθειές μας να μπει ένα τέλος σε όλα αυτά (και ακόμα δε μπορώ να καταλάβω γιατί είμαστε οι μόνοι επαγγελματίες που πρέπει εμείς οι ίδιοι να κυνηγήσουμε και να αποδείξουμε μια παράβαση), αντιμετωπίζουμε άρνηση, δυσπραγία και αμφισβήτηση. Καλούμε αστυνομία, γίνεται διαπίστωση παρανομίας, καταθέτουμε την καταγγελία στο υπουργείο Τουρισμού, και μετά τίποτα!
Ποτέ κανείς δεν ασχολήθηκε. Οι ΠΥΤ -περιφερειακέςς υπηρεσίες τουρισμού, δηλώνουν αναρμόδιες, και ότι αρμοδιότητά τους είναι καταλύματα καί εστιατόρια. Σε άλλες περιπτώσεις, περιφερειακές ΠΥΤ δρούν αποτελεσματικά, στην Αθήνα όχι. Αρμόδιοι του υπουργείου διατείνονται ότι υπάρχει κενό νόμου. Αν υπάρχει λοιπόν κυρίες καί κύριοι αρμόδιοι-που δεν υπάρχει-, καλύψτε το. Πώς μια κλήση για παράνομο παρκάρισμα εισπράτεται από την εφορία και εδώ σηκώνουμε τα χέρια ψηλά; Έχετε αναλογιστεί τα δις (ναι δις) που χάνονται από την μη επιβολή προστίμων και όλη αυτή την παρανομη δραστηριότητα σε όλους τους τομείς του τουρισμού;
Και στο μακρινό Ιράν, το τριτοκοσμικό (λέμε τώρα), οι ξεναγοί βραβεύονται για την προσφορά τους και προστατεύονται από το κράτος...