Άρθρο του Ανδρέα Φιορεντίνου, πρώην προέδρου της Ένωσης Ξενοδόχων Μυκόνου
Εδώ και μήνες, με ανάμεικτα συναισθήματα, διαβάζω δημοσιεύματα, ειδικών και μη στον Τουρισμό, για την Μύκονο. Και θεωρώ ότι είναι συστηματική και συνεχιζόμενη η αναδημοσίευση άρθρων που απαριθμούν μέχρι εξάντλησης τα «κακώς κείμενα» στο νησί.
Και όπως ήταν αναμενόμενο, ήλθε τώρα η σειρά των μέσων ενημέρωσης διεθνούς κυκλοφορίας να παραλάβουν την σκυτάλη και να ασχοληθούν με το νησί μας.
Ο λόγος, για το πρόσφατο δημοσίευμα σε μέσο Εξωτερικού που «δανειζόμενο» απόψεις ντόπιων, αναφέρεται στα δεινά που επέφερε στο νησί η ραγδαία τουριστική ανάπτυξη.
Όμως, η τουριστική ανάπτυξη της Μυκόνου δεν ολοκληρώθηκε σε ένα ή δύο χρόνια. Το νησί αναπτύχθηκε τουριστικά κατά τη διάρκεια 50 και πλέον ετών. Η μοναδική Μυκονιάτικη φιλοξενία, η ομορφιά του νησιού, η καλοπροαίρετη στάση των κατοίκων του νησιού στους νεωτερισμούς κάθε εποχής και ο σεβασμός προς την διαφορετικότητα, δημιούργησαν το φαινόμενο που εμείς οι Έλληνες θα έπρεπε να αποκαλούμε «θαύμα της Μυκόνου».
Χωρίς αμφιβολία, καθένας από εμάς, έχει αναφαίρετο δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του αλλά, θα πρέπει να σεβαστούμε τα εκατομμύρια έμπειρων και εύπορων τουριστών που έχουν επισκεφθεί και εξακολουθούν να επισκέπτονται την Μύκονο. Θα πρέπει να σεβαστούμε επίσης όλους όσοι έχουν κάνει σοβαρές επενδύσεις στην Μύκονο, ώστε να έχει κερδίσει ένα σημαντικό μερίδιο αγοράς ως αυθεντικός προορισμός πολυτελείας.
Λόγω της παγκοσμιοποίησης ο τζίρος της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας εκτινάχθηκε στα ύψη. Τις τελευταίες δεκαετίες οι άνθρωποι με την βοήθεια των νέων μέσων και την πληροφορία που λαμβάνουν από αυτά, μαθαίνουν για νέους τόπους και τους επισκέπτονται. Κάθε χρόνο, δισεκατομμύρια τουριστών μετακινούνται από τον ένα τόπο στον άλλο.
Για παράδειγμα, το 2019, ο τουρισμός αντιστοιχούσε στο ένα δέκατο του παγκόσμιου ΑΕΠ και των θέσεων εργασίας. Μέχρι το 2023 αναμένεται να καταγράψει ετήσιο μέσο ρυθμό ανάπτυξης 5,8% και να δημιουργήσει 126 εκατ. νέες θέσεις εργασίας. Σύμφωνα δε με το πρόσφατο UNWTO World Tourism Barometer, ο διεθνής τουρισμός έκανε δυνατή επαναφορά φέτος. Μόνο μέσα στους πρώτους 5 μήνες του 2022, πραγματοποιήθηκαν 250 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις περίπου.
Σε μια πιο ουσιαστική ανάγνωση, από πλευράς διαχείρισης των προορισμών, τα στοιχεία αυτά σημαίνουν ότι όλοι οι δημοφιλείς προορισμοί καλούνται να αναβαθμίζουν συνεχώς τις προσφερόμενες υπηρεσίες τους και ταυτόχρονα να προσπαθούν να παραμείνουν συνδεδεμένοι με το όραμα της βιωσιμότητας.
Γιατί η υψηλή επισκεψιμότητα σε συνδυασμό με την εποχικότητα είναι ζήτημα προς επίλυση για τους τουριστικούς προορισμούς υψηλής επισκεψιμότητας.
Σε αυτή την προσπάθεια εξισορρόπησης του ιδανικού με την πραγματικότητα, οι περιζήτητοι προορισμοί αντιμετωπίζουν διλήμματα και προκλήσεις. Κάποιες προκλήσεις επιλύονται, κάποιες άλλες απαιτούν συντονισμένη προσέγγιση, μελέτη, σχέδιο, επενδύσεις, συνέργειες και χρόνο για την επίλυσή τους.
Σε κάθε περίπτωση, διαχειρίζονται τα προβλήματά τους διακριτικά, με σοβαρότητα και περίσκεψη. Δεν τα διαφημίζουν, δεν τα προβάλουν, δεν τα μεγεθύνουν, όπως συμβαίνει με την περίπτωση της Μυκόνου.
Ας είμαστε ειλικρινείς: η Μύκονος είναι μοναδική. Και αυτός είναι ο λόγος που αποτελεί έναν διαχρονικό προορισμό πολυτελείας.
Μία άλλη αλήθεια που οφείλουμε όλοι να συνειδητοποιήσουμε, είναι ότι η βιωσιμότητα δεν αποτελεί μία κατάσταση στιγμιαία. Πρόκειται για μία συνολική δέσμευση μίας περιοχής σε συγκεκριμένους στόχους. Και οι στόχοι αυτοί είναι μακροπρόθεσμοι. Δεν κατακτούνται σε ένα μήνα ή ένα χρόνο. Αλλά ακόμα και αν σήμερα ένας προορισμός θεωρηθεί «πράσινος» δεν σημαίνει ότι κατέκτησε απόλυτα τον στόχο. Από εκεί και μετά αρχίζει ο αγώνας της συνεχούς συμμόρφωσης με τις επιμέρους προδιαγραφές βιωσιμότητας.
Οι αφορισμοί που θέλουν την Μύκονο να έχει ξεπεράσει τα όριά της, τα «δηλητηριώδη» σχόλια για τις υψηλές τιμές στο νησί, την υπερ-οικοδόμηση και κάθε άλλη υποκειμενική διαπίστωση που ενδέχεται να ενοχλεί κάποιον, καλό είναι να διατυπώνονται με τη δέουσα προσοχή.
Υπάρχουν αρμόδιες Αρχές που μπορούν να ελέγξουν –και το κάνουν- κάθε είδους παρατυπία. Η δε αντιμετώπιση του υπερτουρισμού αποτελεί παγκόσμιο ζητούμενο. Όσο αναπτύσσεται ο παγκόσμιος τουρισμός, δεν υπάρχει κάποια ολιστική θαυματουργή λύση για την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού. Όπως και η πολυσυζητημένη μετάβαση στη βιωσιμότητα, αποτελεί επίσης παγκόσμια επιδίωξη εδώ και πολλές δεκαετίες.
Είναι λοιπόν παράλογο να στοχοποιείται η Μύκονος για προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι τουριστικοί προορισμοί αξιώσεων.
Ακόμα, στο τέλος της ημέρας, θα πρέπει να αναρωτηθούμε: ποιον συμφέρει τελικά η δυσφήμηση της Μυκόνου; Μέσω της δυσφήμησης ενός προορισμού θα λυθούν τα προβλήματα του;