*Γράφει ο Άγγελος Λάμπρου, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του ΗΑΤΤΑ (Συνδέσμου των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων), μέλους της Ομοσπονδίας FedHATTA
Εκατομμύρια άνθρωποι μετακινούνται καθημερινά στις πόλεις: για τις δουλειές τους, για το σχολείο, για θέματα υγείας, διασκέδασης, αγοράς προϊόντων, για να επιστρέψουν στο σπίτι. Εκατομμύρια άνθρωποι μετακινούνται καθημερινά από πόλη σε πόλη και από χώρα σε χώρα. Με τα αυτοκίνητά τους, με λεωφορεία, με τρένα, με πλοία και αεροπλάνα. Για λόγους οικογενειακούς, επαγγελματικούς ή για τουρισμό. Οι μετακινήσεις αυτές συνδέονται με τη λειτουργία κρίσιμων υποδομών: αεροδρόμια, λιμάνια, οδικά δίκτυα, σιδηροδρομικές συνδέσεις, ενεργειακές εγκαταστάσεις. Κάπως έτσι, προκύπτει ένα ποσοστό άνω του 20% του ΑΕΠ της χώρας μας. Και μόνο από τις τουριστικές δραστηριότητες, ενός μέρους δηλαδή της συνολικής πιο πάνω δραστηριότητας.
Το τουριστικό προϊόν στηρίζεται και απαιτεί ολιστική προσέγγιση, στην οποία υπεισέρχονται αμέτρητοι ποσοτικοί και ποιοτικοί παράγοντες. Όλα τα προηγούμενα, συν την εφοδιαστική αλυσίδα, τη λειτουργία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, μεταφορικών εταιρειών, ξενοδοχείων, τουριστικών πρακτορείων, παραγωγών προϊόντων, εμπόρων, υπηρεσιών ασφάλειας, παροχής υγειονομικών υπηρεσιών κοκ. Επηρεάζεται από κάθε μικρή και μεγάλη μεταβολή στην κατάσταση μιας χώρας: στην οικονομία και την κοινωνία της. Είναι ευάλωτο σε φυσικά φαινόμενα, πράξεις και παραλείψεις ανθρώπων. Μία απεργία μπορεί να τινάξει στον αέρα το πιο οργανωμένο ταξίδι, ένα ταξίδι ζωής για κάποιον άνθρωπο.
Θα ήταν τρομακτικό να δεχτούμε -ως πολίτες, αλλά και ως επαγγελματίες του χώρου- ότι όλο αυτό το οικοδόμημα μπορεί και να βασίζεται σε "ένα άτομο" που θα γυρίσει "ένα κλειδί", ή που θα το "ξεχάσει" ή θα έχει "κενό μνήμης", τηρουμένων βεβαίως των αναλογιών.
Δυστυχώς, η τραγωδία στα Τέμπη θέτει ολόκληρη την "αλυσίδα" των μεταφορών και του ταξιδιού σε μία περίοδο αμφισβήτησης και αμφιβολίας.
Είναι εξαιρετικά κρίσιμο, λοιπόν, να είναι ξεκάθαροι οι ρόλοι, σαφείς και προσδιορισμένες οι ευθύνες. Γιατί, αν κάτι μας έχει διδάξει η ζωή τα τελευταία τρία χρόνια, είναι ότι δεν υπάρχουν αδιανόητα. Από την κρίση της πανδημίας, μέχρι το πρόσφατο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα, ο κοινός τόπος είναι ότι τα πάντα μπορεί να συμβούν. Το "πάμε και όπου βγει" δεν είναι επιλογή, αν δεν θέλουμε να ξυπνήσουμε και εμείς ένα πρωί και να νιώσουμε ότι έχουμε πέσει από τα σύννεφα. Ως τουριστικοί πράκτορες έχουμε από ελάχιστο έως περιορισμένο έλεγχο στους περισσότερους από τους κρίκους της ταξιδιωτικής αλυσίδας. Ως συντονιστές, όμως, είναι πολύ πιθανό να βρεθούμε σε θέση απολογούμενου.
Όταν καταρρέει ως χάρτινος πύργος το οικοδόμημα, δεν υπάρχει πάντα η απαραίτητη ψυχραιμία. Οπότε θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Πρέπει να αναλάβουμε άμεσα πρωτοβουλίες για να διευκρινιστούν το "ποιος" έχει την ευθύνη και για "τί". Η ανοχή σε "γκρίζες ζώνες", μπορεί να ρίξει "μαύρο "στις ζωές μας. Να μας φέρει αντιμέτωπους με τα "γιατί". Είναι και δική μας ευθύνη να δούμε τα "αν" και τα "ίσως", το "ανθρώπινο λάθος", την "αστοχία υλικού", τον παράγοντα "τύχη" και τον ρόλο της "τεχνολογίας". Πρέπει να απευθυνθούμε στην Πολιτεία και τους συνεργάτες μας και να θέσουμε από κοινού τους όρους που θα διασφαλίζουν την ασφάλεια των ταξιδιωτών και την ομαλή ολοκλήρωση των προγραμμάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι δική μας η ευθύνη να σχεδιάζουμε, να τσεκάρουμε, να επιβεβαιώνουμε, να προβλέπουμε, να έχουμε εναλλακτικές, να ενημερώνουμε σωστά τον πελάτη μας. Γιατί, ο ταξιδιώτης εμάς βλέπει, με εμάς μιλάει και εμάς εμπιστεύεται. Και εμάς καταδικάζει πρώτους στο τέλος. Τίποτα δεν θα πρέπει να το θεωρούμε δεδομένο. Το πούλμαν, ο οδηγός, ο συνοδός, ο ξεναγός, το αεροσκάφος, η αεροπορική εταιρεία, το ξενοδοχείο, ο καιρός, η επικαιρότητα, είναι όλα στοιχεία που θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη στον σχεδιασμό και να εξηγούμε στη διαδικασία της πώλησης. Αλλά, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχουμε ευθύνη για όλα αυτά. Ότι θα κάνουμε ό,τι απαιτείται για να αντιμετωπίσουμε κάθε πιθανή κατάσταση, όμως δεν είναι τα πάντα στο χέρι μας.
Ακόμη και σε προσομοιωτή να βάζαμε κάθε ταξίδι, δεν θα ήταν δυνατόν να προβλέψουμε κάθε απεργία, κάθε ατύχημα, κάθε μποτιλιάρισμα, κάθε καιρικό φαινόμενο. Μπορούμε, όμως, να θέσουμε τους πάντες προ των ευθυνών τους και να ενημερώσουμε σωστά τους πελάτες μας. Αντί να αφήσουμε τη μοίρα μας στην τύχη, οφείλουμε να κινητοποιηθούμε για να πετύχουμε τον περιορισμό του ρίσκου. Να θωρακίσουμε τους ταξιδιώτες και να διασφαλίσουμε την δική μας υπεραξία για τους πελάτες μας, τον ρόλο μας στον κόσμο του τουρισμού. Προφανώς, είναι καλύτερο να προλαμβάνουμε, παρά να αντιμετωπίζουμε και το χειρότερο να απολογούμαστε κιόλας.
Ας γίνουμε εμείς το παράδειγμα του τρόπου οργάνωσης που οραματιζόμαστε.
Για έναν κόσμο με ασφαλή και απολαυστικά ταξίδια. Για έναν καλύτερο κόσμο, με περισσότερους ανθρώπους να έρχονται σε επαφή ο ένας με τον άλλον, με τη φύση και τους πολιτισμούς ξένων τόπων. Αυτή είναι η ομορφιά της ζωής. Αυτό είναι το αγαθό που υπηρετούμε. Η ευθύνη όλων μας, όμως, είναι μεγάλη. Οφείλουμε να δείξουμε τώρα και να δίνουμε πάντα τον καλύτερο μας εαυτό. Γιατί, κάθε ταξίδι είναι και δικό μας. Αυτή είναι η προσέγγιση που μπορεί να κάνει τη διαφορά.