Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στην Κύπρο κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους, το παγωτό έχει καθιερωθεί ως παγιωμένη αγοραστική συνήθεια, με αποτέλεσμα το επίπεδο της κατανάλωσής του να είναι αυξημένο όχι μόνο τους ζεστούς αλλά και τους ψυχρότερους μήνες.
Η Ελλάδα καταλαμβάνει σταθερά τη θέση του κυριότερου προμηθευτή της κυπριακής αγοράς σε παγωτά, και μάλιστα με σημαντική διαφορά από τους υπόλοιπους. Το 2021, κατείχε μερίδιο στο σύνολο των κυπριακών εισαγωγών του συγκεκριμένου προϊόντος που ανήλθε σε 70% (έναντι αντίστοιχου μεριδίου 67% το 2020). Ακολούθησαν η Γερμανία, με μερίδιο 19% (από 21% το 2020), το Βέλγιο με 3% (από 7% το 2020), η Ιταλία με επίσης 3% (3% και το 2020) και το Ην. Βασίλειο με 1% (από 2% το 2020).
Συνεπώς, το 2021 η Ελλάδα διεύρυνε αισθητά το μερίδιο των εξαγωγών της στην κυπριακή αγορά όσον αφορά το παγωτό, εις βάρος άλλων μεγάλων προμηθευτών (Γερμανία, Βέλγιο και Ην. Βασίλειο) οι οποίοι είδαν τα αντίστοιχα μερίδιά τους να συρρικνώνονται (με εξαίρεση την Ιταλία, που διατήρησε σταθερό το δικό της μερίδιο). Σημειώνεται, ακόμη, ότι μέχρι και το 2014, τη θέση της Ιταλίας καταλάμβανε η Γαλλία, η οποία έκτοτε δεν εμφανίζεται μεταξύ των προμηθευτών της κυπριακής αγοράς παγωτού.
το παγωτό που εξάγει η Ελλάδα στην Κύπρο υπερβαίνει σε μέση αξία/kg εκείνο των ανταγωνιστών της. Το 2021, η μέση τιμή του εισαγόμενου στην Κύπρο παγωτού από την Ελλάδα άγγιξε τα 3,9 ευρώ/kg, έναντι 3 ευρώ/kg από τη Γερμανία και 2,9 ευρώ/kg από το Βέλγιο.
Η γενική πορεία που διαγράφουν οι ελληνικές εξαγωγές παγωτού στην Κύπρο είναι ανοδική, με εξαίρεση τη διετία, 2019-2020. Αξίζει να σημειώσουμε ότι από το 2013 ως το 2021, η αξία των εν λόγω εξαγωγών αυξήθηκε συνολικά κατά 35%. Όσον αφορά τους υπόλοιπους βασικούς προμηθευτές της κυπριακής αγοράς σε παγωτά, ξεκάθαρα θετική τάση φαίνεται να καταγράφει επίσης η Γερμανία, ενώ, αντίθετα, οι εξαγωγές του Βελγίου και της Ιταλίας παρουσιάζουν τάσεις συρρίκνωσης.
Η μέση ετήσια αξία των ελληνικών εξαγωγών παγωτού στην Κύπρο κατά την εννεαετία 2013-2021 ανήλθε σε 6,14 εκατ. ευρώ, ενώ η μέση ετήσια ποσότητα σε 1.811 τόνους, αντίστοιχα. Ειδικά το 2021, η Ελλάδα εξήγαγε στην κυπριακή αγορά παγωτά συνολικής αξίας 7,168 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούσαν σε ποσότητα 1.856 τόνων.
Την κρίσιμη (λόγω πανδημίας) χρονιά του 2020, οι ελληνικές εξαγωγές παγωτού στην Κύπρο επηρεάστηκαν σημαντικά, αφού μειώθηκαν κατά -28%, σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσία της Κύπρου. Σημειώνεται ότι η αντίστοιχη μείωση που κατέγραψαν οι άλλοι δύο βασικοί προμηθευτές για το ίδιο έτος ήταν ηπιότερη (-10% για τη Γερμανία και -20% για το Βέλγιο). Παρατηρείται, επίσης, ότι αρκετά σημαντική πτώση σημείωσαν οι ελληνικές εξαγωγές και το 2013 -όπως φαίνεται στον παραπάνω σχετικό πίνακα- λόγω της χρηματοοικονομικής κρίσης από την οποία διερχόταν τότε η Κύπρος. Παρόλα αυτά, το 2021 οι ελληνικές εξαγωγές επανήλθαν δυναμικά, με ετήσια άνοδο που αγγίζει το 38% σε όρους αξίας, έναντι αντίστοιχης αύξησης της τάξης του 20% για τη Γερμανία, 25% για την Ιταλία και σημαντικής συρρίκνωσης, που άγγιξε το 44%, για το Βέλγιο.
Οι αυστηροί περιορισμοί που επιβλήθηκαν από τον Μάρτιο 2020 προς αντιμετώπιση της πανδημίας στην Κύπρο είχαν σαν αποτέλεσμα να ενισχυθεί αισθητά η ζήτηση στα παγωτά εκείνα τα οποία διατίθενται σε υπεραγορές και περίπτερα 24ωρης λειτουργίας, λόγω της αντίστοιχης αύξησης της κατανάλωσης ειδών διατροφής στο σπίτι. Αντίθετα, σημαντική ήταν η συρρίκνωση της ζήτησης για τα παγωτά που διανέμονται στον κλάδο HORECA (ξενοδοχεία, εστιατόρια, bar, catering, χώροι αναψυχής) ο οποίος για μεγάλο χρονικό διάστημα υπολειτουργούσε, χωρίς, μέχρι και σήμερα, να θεωρείται ότι έχει ανακάμψει πλήρως.
Σημαντικό ρόλο ως προς αυτό έπαιξε και η μειωμένη άφιξη τουριστών (-84% το 2020 έναντι του 2019) καθώς και άλλοι παράγοντες που συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με την πανδημία (αύξηση κόστους παραγωγής, λόγω ακριβότερων πρώτων υλών, καθυστερήσεις στις παραδόσεις, αυξημένα μεταφορικά, υποχρέωση προπληρωμής προμηθευτών). Σαν αποτέλεσμα, των παραπάνω, οι εισαγωγές παγωτού το 2020 μειώθηκαν εμφανώς (-28% σε ετήσια βάση), ωστόσο τη μείωση αυτή αντιστάθμισαν η άνοδος της ζήτησης στο κανάλι του λιανικού εμπορίου, εκ μέρους των Κύπριων καταναλωτών.
Μάλιστα, ορισμένοι διανομείς παγωτού κάνουν λόγο για αύξηση των πωλήσεων αλλά και του μεριδίου τους στην κυπριακή αγορά κατά τη διετία 2020-21, ειδικά στις οικογενειακές συσκευασίες.
Οι τάσεις για το 2022
Όσον αφορά το 2022 και τις τρέχουσες διεθνείς εξελίξεις, οι εταιρείες παγωτού αναφέρουν ότι δεν έχουν μέχρι σήμερα επηρεαστεί οι πωλήσεις τους, δεδομένου ότι το παγωτό έχει αποδειχτεί, ως προϊόν, ότι «αντέχει» ακόμη και σε περιόδους κρίσης. Παρόλα αυτά, σε περίπτωση που οι αφίξεις επισκεπτών στην Κύπρο κατά τη φετινή τουριστική περίοδο δεν είναι οι αναμενόμενες, εκτιμάται ότι θα ελαττωθούν αρκετά οι πωλήσεις στις ατομικές συσκευασίες παγωτού.
Αντίθετα, οι συσκευασίες του 1 λίτρου, που απευθύνονται σε οικογένειες και διατίθενται κυρίως στα super market, υπολογίζεται ότι θα διατηρήσουν σταθερή τη ζήτησή τους. Πάντως, τα πρώτα στοιχεία που εξέδωσε η Κυπριακή Στατιστική Υπηρεσία για το 2022 και αφορούν τον μήνα Ιανουάριο είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αφού καταγράφουν μια άνοδο της τάξης του 122% για τις συνολικές κυπριακές εισαγωγές παγωτού σε αξία (συγκριτικά με τον Ιαν. 2021) και 82% σε ποσότητα. Τέλος, σημειώνουμε ότι οι αντίστοιχες ποσοστιαίες αυξήσεις για τις εισαγωγές μόνο από την Ελλάδα ήταν κάπως ηπιότερες (44% για την αξία και 4% για την ποσότητα).
Τα στοιχεία προέρχονται από έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στην Κύπρο.