Ηταν εξ’ αρχής βέβαιο ότι το 2021 δεν θα ήταν όπως άλλες, πρόσφατες χρονιές. Ωστόσο, εξελίχθηκε πολύ διαφορετικά από ότι θεωρούσαν οι επιχειρηματίες, οι εργαζόμενοι και οι κάτοικοι σε όλο τον κόσμο.
Για παράδειγμα, η υβριδική εργασία βρήκε πολύ πιο γρήγορα έναν σταθερό ρυθμό, ενώ η βιωσιμότητα έγινε κυρίαρχο σημείο συζήτησης στις εταιρείες, οι οποίες άρχισαν να διαμορφώνουν σχέδια δράσης μηδενισμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ακολούθως, η βιομηχανία των ακινήτων αναγκάστηκε να υπολογίσει πραγματικές και επείγουσες ανάγκες, για τις οποίες έπρεπε να υιοθετήσει νέες τεχνολογίες.
Ορισμένες από τις αλλαγές που ούτως ή άλλως θα λάμβαναν χώρα στο μέλλον, πλέον επιταχύνθηκαν, αφού η πανδημία επέβαλε νέους τρόπους αντιμετώπισης ποικίλων καταστάσεων.
Ποιες ήταν λοιπόν οι τάσεις που άφησαν το στίγμα τους στην ακίνητη περιουσία το 2021;
1. Η απογείωση της υβριδικής εργασίας
Καθώς τα lockdown έδωσαν τη θέση τους σε υβριδικά προγράμματα εργασίας, οι άνθρωποι συνήθισαν πια την ευέλικτη, απομακρυσμένη εργασία ή τη μεικτή εργασία από το γραφείο και από το σπίτι.
Σύμφωνα με την επικεφαλής έρευνας της JLL παγκοσμίως, κα Marie Puybaraud, φέτος οι εταιρείες άρχισαν να κατανοούν πλήρως το γεγονός ότι το υβριδικό πρόγραμμα εργασίας είναι κάτι που δεν πρόκειται να σταματήσει. Από τη μία πλευρά, είναι πλέον αποδεκτό από τις εταιρείες ως μακροπρόθεσμη στρατηγική, κι από την άλλη οι εργαζόμενοι που αναζητούν μεγαλύτερη ευελιξία, δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στις παλιές εργασιακές συνήθειες.
Το Βαρόμετρο Προτιμήσεων Εργατικού Δυναμικού της JLL, το οποίο εξέτασε 3.000 υπαλλήλους γραφείου, διαπίστωσε ότι η πλειονότητα αναγνωρίζει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την ικανότητα εργασίας, είτε από το σπίτι, είτε από το γραφείο, ως πιο σημαντικά στοιχεία από την αμοιβή.
2. Οι κίνδυνοι αειφορίας έγιναν πραγματικότητα
Με το δομημένο περιβάλλον να αντιπροσωπεύει έως και το 40% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, οι εταιρείες και οι επενδυτές πιέζονται να αναλάβουν δράση.
Τα τελευταία χρόνια, η προσοχή στρεφόταν στα «πράσινα ασφάλιστρα» για κτίρια με πιστοποιήσεις, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν τις αξίες των περιουσιακών στοιχείων κατά περισσότερο από 12%, σύμφωνα με την JLL.
Ωστόσο, η συζήτηση επανακαθορίστηκε το 2021, με τη βιομηχανία ακινήτων και τις κυβερνήσεις να επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στους κινδύνους μιας έκπτωσης «brown discount», ήτοι προσαρμογή της αξιολόγησης της κατάστασης ακινήτων με κίνδυνο απαξίωσης ή αναβαλλόμενης συντήρησης που μπορεί να απαιτήσει πρόσθετη δαπάνη κεφαλαίου για βελτιώσεις. Αυτά τα ακίνητα εμφανίζουν επίσης αξίες γης που υπερβαίνουν την αξία δόμησης κατά περισσότερο από 70%.
Σύμφωνα με τον κ. Guy Grainger, Global Head of Sustainability Services & ESG στο JLL, τελευταία εμφανίζονται όλο και περισσότερα τέτοια παραδείγματα, που έχουν μεγαλύτερα αποτελέσματα από μια «πράσινη πριμοδότηση» για τα κτίρια που έχουν ήδη γίνει βιώσιμα.
3. Τα ακίνητα εισχωρούν βαθύτερα στην ψηφιακή εποχή
Η ανάλυση της απόδοσης βιωσιμότητας είναι μόνο ένας τομέας της τεχνολογίας, στον οποίο στρέφονται τα εμπορικά ακίνητα.
Ο κλάδος, ο οποίος τις τελευταίες δεκαετίες άργησε να ενσωματώσει την τεχνολογία, δείχνει σημάδια γρήγορης κάλυψης της διαφοράς.
Για παράδειγμα, τα συστήματα διαχείρισης χώρου και πληρότητας, όπως το Dealpath, τα οποία παρέχουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για χαρτοφυλάκια ακινήτων. Υπάρχουν επίσης τεχνολογίες όπως το Skyline AI που χρησιμοποιούν μοναδικά σύνολα δεδομένων, τεχνητή νοημοσύνη και αλγόριθμους μηχανικής μάθησης για την γρήγορη επεξεργασία δεδομένων, προσφέροντας παράλληλα ουσιαστικότερες πληροφορίες για ευκαιρίες ακίνητης περιουσίας.
Ενώ η αξιοποίηση δεδομένων μπορεί να παραμένει πρόκληση για ορισμένες εταιρείες, υπάρχει η συνειδητοποίηση ότι για να αποφευχθεί η καθυστέρηση, απαιτείται αλλαγή.
4. Τα κέντρα των πόλεων έχουν αποδειχθεί ανθεκτικά
Τα πολυσύχναστα κέντρα των πόλεων ήταν πολύ ήσυχα στην αρχή της πανδημίας. Αλλά το 2021, πολλές κεντρικές επιχειρηματικές περιοχές άρχισα να δίνουν περισσότερα σημάδια ζωής.
Τα ενοίκια για χώρους γραφείων υψηλής ποιότητας είναι γενικά καλύτερα από ό,τι σε αποκεντρωμένες περιοχές, η αστική ζωή είναι και πάλι στη μόδα, ενώ εταιρείες τεχνολογίας, δικηγορικά γραφεία, εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου καταλαμβάνουν πια χώρο σε κεντρικές επιχειρηματικές περιοχές.
5. Οι εναλλακτικές επιλογές γίνονται συνήθεια
Σύμφωνα με την JLL, το 2021 οι επενδύσεις στις βιοεπιστήμες υπερτριπλασιάστηκαν, ενώ και οι επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων αυξήθηκαν κατά 60% παγκοσμίως. Το τρίπτυχο συμπληρώνει ο τομέας του κατοικείν, ο οποίος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων οικογενειακές κατοικίες, φοιτητικές κατοικίες και βραχυχρόνιες μισθώσεις και παρουσίασε αυξημένη ζήτηση με τον όγκο των συναλλαγών να αυξάνεται το 2021 κατά 80%.
Οι επενδυτές αναζητούν αναπτυσσόμενους, ανθεκτικούς τύπους περιουσιακών στοιχείων, με ισχυρές, καθαρές εισροές από τις κατοικίες, τις βιοεπιστήμες και τα κέντρα δεδομένων, επισημαίνει ο κ. Sean Coghlan, Διευθυντής Capital Markets Research της JLL ο οποίος πιθανολογεί ότι η διαφοροποίηση θα συνεχίσει να έχει ιδιαίτερη σημασία.
Ενδεικτική περίπτωση για τις βιοεπιστήμες, σύμφωνα με την έρευνα της JLL, είναι ότι οι κατασκευαστές φαρμάκων, οι κατασκευαστές ιατρικού εξοπλισμού και άλλες εταιρείες βιοεπιστημών το 2021 έσπασαν το ρεκόρ των 103 δις. δολαρίων σε επιχειρηματικά κεφάλαια. Στις επιστήμες αυτές, κατευθύνονται τώρα προς επένδυση έως και 87 δις. δολάρια, κάτι που αυτομάτως σημαίνει ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται και η συναλλακτική δραστηριότητα.
Σχετικά με την JLL
Η JLL είναι εταιρεία παροχής υπηρεσιών που ειδικεύεται στη διαχείριση ακινήτων και επενδύσεων και δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 80 χώρες. Το 2020, τα ετήσια έσοδά της ανήλθαν σε 16,6 δις. δολάρια, ενώ το παγκόσμιο εργατικό δυναμικό της ξεπερνά τα 92.000 άτομα.