Ραγδαία αύξηση κατέγραψε η αρχαιολογική δραστηριότητα στη χώρα το 2024, σύμφωνα με την ετήσια Έρευνα Εφορειών Αρχαιοτήτων που δημοσιοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Ο αριθμός των αρχαιολογικών ερευνών ανήλθε σε 2.818, έναντι 1.681 το 2023, καταγράφοντας άνοδο 67,6%, ενώ οι συνολικές χρηματοδοτήσεις άγγιξαν τα 15 εκατομμύρια ευρώ, αυξημένες κατά 21,1% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Παράλληλα, οι δαπάνες έργων σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους ανήλθαν σε 68,7 εκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 7,6%, ενώ στα μουσεία και λοιπά κτίρια η δαπάνη άγγιξε τα 22,5 εκατομμύρια ευρώ, ποσοστό ενίσχυσης 36,1%. Τα στοιχεία αυτά αποτυπώνουν μια συνολική αναθέρμανση των παρεμβάσεων στον τομέα της πολιτιστικής υποδομής.
Εντυπωσιακή άνοδο παρουσιάζουν επίσης οι κηρύξεις νέων αρχαιολογικών χώρων, που ανήλθαν σε 25 (έναντι 6 το 2023), ενώ αυξήθηκαν και οι ιστορικοί τόποι που εντάχθηκαν στο καθεστώς προστασίας, από 1 το 2023 σε 7 το 2024. Παράλληλα, οι κηρύξεις νεότερων μνημείων και ζωνών προστασίας έφτασαν τις 60, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Στον αντίποδα, μείωση καταγράφεται στις παραδόσεις αρχαίων αντικειμένων (2.416 έναντι 4.538 το 2023) και στις κατασχέσεις αρχαιοκαπηλίας, που περιορίστηκαν σε 108 περιπτώσεις, από 160 το προηγούμενο έτος — ένδειξη, ωστόσο, ότι ο μηχανισμός εποπτείας παραμένει ενεργός, με σαφώς μικρότερη έκταση περιστατικών.
Σε τούτο το σημείο να τονιστεί ότι η έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, η οποία πραγματοποιείται σε ετήσια βάση από το 1970, συγκεντρώνει δεδομένα από όλες τις Εφορείες Αρχαιοτήτων, τις Υπηρεσίες Νεότερων Μνημείων και τις Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, αποτυπώνοντας με συνέπεια την εξέλιξη των ερευνών, των έργων και των δράσεων προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Προς επίρρωση των παραπάνω, τα φετινά ευρήματα δείχνουν μια αναζωογόνηση του αρχαιολογικού έργου, σε μια περίοδο όπου ο πολιτισμός συνδέεται ολοένα και περισσότερο με την τοπική ανάπτυξη, τον τουρισμό και τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας. Εξάλλου, η αύξηση των επενδύσεων σε έργα συντήρησης και αναδείξεων αποτελεί σαφή ένδειξη πως η πολιτιστική κληρονομιά παραμένει βασικός πυλώνας βιώσιμης ανάπτυξης.–
