Η Κέρκυρα ως Διεθνής Πολυθεματικός Πολιτιστικός Προορισμός

Ο Δήμος Κέρκυρας ενέκρινε το πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Κέρκυρας, του ΔΟΠΑΠ, του ΔΗΠΕΘΕ-ΚΕΔΚ, της Δημοτικής Πινακοθήκης, του Ιονίου Πανεπιστημίου, του ΤΕΕ (Παράρτημα Κέρκυρας) και του Επιμελητηρίου Κέρκυρας για την συγκρότηση «Αστικής Αρχής» του «Ολοκληρωμένου Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης» (ΟΣΧΑ) με αξιοποίηση της «Ολοκληρωμένη Χωρικής Επένδυσης» (ΟΧΕ) της Πόλης της Κέρκυρας.

Το «όραμα» για την πόλη της Κέρκυρας, στηρίζεται στην ανάλυση και την αξιολόγηση του υφιστάμενου αναπτυξιακού μοντέλου, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες, τις ευκαιρίες ανάπτυξης που αναδεικνύονται, τις εξελίξεις αφενός στον ανταγωνισμό των αστικών- μνημειακών προορισμών και αφετέρου, στις τεχνολογίες «έξυπνων πόλεων» και στη δημιουργική / πολιτιστική βιομηχανία.

Η περιοχή παρέμβασης της ΟΧΕ συνδυάζει τη διττή λειτουργία του πόλου επισκεψιμότητας και της πύλης εισόδου στο νησί της Κέρκυρας, παραμέτρους τις οποίες η στοχευόμενη στρατηγική παρέμβαση οφείλει να λάβει υπόψη της. Γιατί, ο συνδυασμός αρνητικών φαινομένων αστικών λειτουργιών και ανεπαρκούς αξιοποίησης έως υποβάθμισης αστικών υποδομών και κυρίως του πολιτιστικού υλικού και άυλου αποθέματος, οδηγεί στην υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και του επιπέδου της ποιότητας ζωής της πόλης, αλλά και στη δοκιμασία της ελκυστικότητάς της, ιδιαίτερα σε περιόδους αυξημένης επισκεψιμότητας.

Στο πλαίσιο των ανωτέρω, προκρίνεται η εφαρμογή στοχευμένων αναπτυξιακών παρεμβάσεων, σε συνδυασμό με τη δραστική αντιμετώπιση των φαινομένων αστικής, επιχειρηματικής και περιβαλλοντικής υποβάθμισης της «περιοχής παρέμβασης», κυρίως λόγω αδυναμίας λειτουργίας και διαχείρισης σημαντικών πολιτιστικών / ιστορικών μνημείων & λειτουργιών, παλαιότητας των αστικών υποδομών, αλλά και μη-ελέγχου των ροών επισκεψιμότητας προς και από την πόλη της Κέρκυρας, αλλά και μέσα σε αυτήν, με τα συνακόλουθα αποτελέσματα.

Έτσι, επιδιώκονται λύσεις μέσω «μίγματος» στρατηγικών επιλογών, στις οποίες κυριαρχούν η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, η «νεοφυής» επιχειρηματικότητα, η καινοτομία, και η δημιουργία εναλλακτικών αναπτυξιακών μοντέλων με την προώθηση της Δημιουργικής και Πολιτιστικής Οικονομίας.

Όσον αφορά στην τελευταία, η Δημιουργική & Πολιτιστική Οικονομία, που αποτελεί και το πεδίο εστίασης της διαμορφούμενης στρατηγικής για την πόλη της Κέρκυρας, αποτελεί ένα νέο εγχείρημα, η ενθάρρυνση του οποίου στηρίζεται στο γεγονός ότι η πόλη: χαρακτηρίζεται από πλούσια πολιτιστική, υλική και άυλη, κληρονομιά, με «κορυφή» την παλιά πόλη της Κέρκυρας – μνημείο εγγεγραμμένο στον κατάλογο της UNESCO.

Με βάση το επιλεγέν σενάριο ανάπτυξης, η πόλη της Κέρκυρας καλείται να εναρμονίσει ουσιαστικά και λειτουργικά τις δύο κυρίαρχες διαστάσεις της: τη διάσταση του «Μνημείου» με την διάσταση της «ζωντανής και δημιουργικής πόλης», με τα πολλά λειτουργικά προβλήματα, που χρειάζεται να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες του σύγχρονου τρόπου ζωής. Έτσι, η «Προστασία», η «Βιώσιμη Διαχείριση», η «Φιλοξενία» και η «Ανάπτυξη» συγκροτούν την «τετραπλή έλικα» της στρατηγικής στόχευσης της πόλης.

Σημαντικές παράμετροι της στρατηγικής αυτής αποτελούν:

-η επιδίωξη σύμφωνα με την οποία, ο «προορισμός/τόπος Κέρκυρα» μεταβάλλεται από «τουριστικό», σε «περιηγητικό» και «πολιτιστικό». Ο τουρίστας και ο κάτοικος μετατρέπεται, προσελκύεται και προσαρμόζεται σε «περιηγητή» με μοναδικές βιωματικές εμπειρίες, ενδιαφέρον και σεβασμό για τον τόπο που επισκέπτεται ή κατοικεί. Ο Πολιτιστικός προορισμός αποκτά «παιδευτικό περιεχόμενο» και ενσωματώνει διαλεκτικά τις ιστορικές και αρχιτεκτονικές μνήμες της Κέρκυρας και του διαχρονικού της πολιτισμού με το μέλλον, τους νέους και τη δημιουργικότητα, τις καινοτόμες ιδέες και τον σύγχρονο πολιτισμό.

-η «ιεραρχική» της διάρθρωση, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο ενσωματώνεται το επιμέρους και ειδικότερο στο κάθε φορά γενικότερο, το νεοφυές και επιδιωκόμενο στο υφιστάμενο και αναβαθμιζόμενο. Έτσι η δημιουργική/πολιτιστική οικονομία εντάσσεται στο υφιστάμενο πλαίσιο της πολιτιστικής κληρονομιάς και δημιουργίας, αυτό με τη σειρά του στο ευρύτερο αστικό πλαίσιο και τοπίο και όλα μαζί έχουν ως αναφορές τον επισκέπτη και τον μόνιμο κάτοικο.

-η αντίληψη ότι, κάθε επιμέρους στοιχείο της «πολιτιστικής & δημιουργικής δραστηριότητας» τροφοδοτεί μια συνολικότερη διασύνδεση, που  αναμένεται να επιφέρει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Έτσι κάθε επιμέρους δημιουργική δραστηριότητα επιχειρείται να συνδεθεί με ένα ή περισσότερα αστικά/πολιτιστικά τοπόσημα, να περιβάλλεται από καταρτισμένο δυναμικό, να τύχει επιχειρηματικής αξιοποίησης, να δικτυωθεί και να προβληθεί στους κατοίκους και τους επισκέπτες.

-η ανάδειξη «τοπικών πόλων ανάπτυξης», μέσα από δράσεις ανάδειξης των πολιτιστικών τοπόσημων, που δρομολογούνται με άξονα τις υφιστάμενες δομές των οχυρώσεων, στα ίχνη εκείνων που έχουν καταστραφεί, αλλά και στις πολιτιστικές υποδομές που βρίσκονται διάσπαρτες στην παλιά πόλη. Μια τέτοια προοπτική λαμβάνει ιδιαίτερη δυναμική εάν αρθρωθεί μέσω εξειδικευμένης ανάπτυξης των λοιπών αστικών τοπόσημων, αλλά και των πολυσχιδών πολιτιστικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων σε μια νεοφυή για την πόλη αλυσίδα «τοπικών πόλων ανάπτυξης» πολλαπλών ενδιαφερόντων, ικανή να προσελκύσει ποιοτικές και αναβαθμισμένες ροές επισκεψιμότητας.

-η ενσωμάτωση «οριζόντιων» πολιτικών όπως η προώθηση της καινοτομίας και η αξιοποίηση της γνώσης και των νέων τεχνολογιών στην κατεύθυνση ενίσχυσης της παραγωγικής δραστηριότητας και της απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο, καθώς επίσης και ο «Καθολικός Σχεδιασμός», δηλαδή η προώθηση και ανάπτυξη προσβάσιμων υποστηρικτικών υποδομών, τεχνολογιών, εξοπλισμών και υπηρεσιών με στόχο την άρση ενδεχόμενων ή/και υφιστάμενων εμποδίων σε άτομα με αναπηρία.

Εν κατακλείδι, η προτεινόμενη χωρική αναπτυξιακή στρατηγική εστιάζει:

-στην ανάδειξη των ιστορικών στοιχείων και περιόδων που συνθέτουν την ταυτότητα της πόλης («η πόλη αφηγείται την ιστορία της»).

-στην αξιοποίηση/ ανάδειξη «νέων» αστικών τοπόσημων μέσα στην Πόλη, που συνδέεται με την ανάπτυξη μικρο-υποδομών και την εφαρμογή τεχνολογιών έξυπνης και δημιουργικής πόλης.

-στη σταδιακή ανάπτυξη ενός νέου τομέα: της δημιουργικής & πολιτιστικής οικονομίας, απασχόλησης και επιχειρηματικότητας. Πρόκειται στην ουσία για την «Ανάπτυξη Οικοσυστήματος Δημιουργικού, Πολιτιστικού και Τεχνολογικού Τομέα». στην ανάπτυξη του αστικού / πολιτιστικού τουρισμού, με την αξιοποίηση κυρίως της ιδιαίτερης ταυτότητας, του μνημειακού πλούτου και της σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας.

-στην ολοκληρωμένη διαχείριση της πόλης της Κέρκυρας, ως διεθνώς αναγνωρισμένου και με ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα τουριστικού προορισμού.

-στην ταυτόχρονη προσέλκυση και έξυπνη διαχείριση πολλαπλών ροών επισκεψιμότητας, στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη με έμφαση στο αστικό περιβάλλον και τη διαχείριση της κυκλοφορίας.