Δράσεις ανάδειξης του ιστορικού κέντρου Κισσάμου

Σε προγραμματική σύμβαση για τη διερεύνηση εναλλακτικών στρατηγικών ανάδειξης της πολεοδομικής και πολιτιστικής φυσιογνωμίας του ευρύτερου ιστορικού κέντρου Κισσάμου εισέρχονται  ο Δήμος Κισσάμου, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Περιφέρεια Κρήτης και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Σκοπός του ανωτέρω ερευνητικού προγράμματος, είναι να προκύψει ένα ενιαίο πλαίσιο κατευθύνσεων ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού για το ιστορικό κέντρο της πόλης της Κισσάμου, δίνοντας έμφαση σε μία κατεύθυνση πολιτισμού και αναψυχής, με την ανάδειξη της αρχαιολογικής, της αρχιτεκτονικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, που θα λειτουργεί και υπερτοπικά. Το πρόγραμμα θα έχει ως αποτέλεσμα τη συνολική λειτουργική, περιβαλλοντική και αισθητική αναβάθμιση του ευρύτερου Ιστορικού Κέντρου της Κισσάμου, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων και την αύξηση της επισκεψιμότητας, με στόχο την οικονομική αναζωογόνηση της ευρύτερης περιοχής.

Εξάλλου, το δυτικό άκρο της Κρήτης που καταλαμβάνει η επαρχία της Κισσάμου, είναι μία από τις σημαντικότερες περιοχές του νησιού, λόγω της μακρόχρονης ιστορικής της ταυτότητας. Διαθέτει φυσική ομορφιά, από το ιστορικό κέντρο της πόλης ως τον Μπάλο και τη Γραμβούσα, τη Φαλάσαρνα, το Ελαφονήσι, την ενδοχώρα με τους σημαντικούς οικισμούς και τα μνημεία. Η παρουσία σημαντικών τοπόσημων και μνημείων, φανερώνει έντονα την ιστορία του τόπου, η οποία δεν περιορίζεται στη νεότερη Ελληνική ιστορία, αλλά πάει πίσω στον χρόνο, σε αυτές ακόμη τις πρώιμες περιόδους της αρχαιότητας.

Ο ευρύτερος τόπος της Κισάμου έχει ποικιλόμορφα χαρακτηριστικά, που του αποδίδουν μοναδική και αναγνωρίσιμη φυσιογνωμία.

Δεν είναι τυχαίο ότι το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής ανήκει στις περιοχές NATURA 2000, τόσο λόγω της ομορφιάς της, αλλά και της σπανιότητας του φυσικού της κάλλους.

Αυτόν τον μοναδικό τόπο έρχεται να συμπληρώσει ένα σύμπλεγμα πολυπολιτισμικών διαδρομών της Κισσάμου, μέσα από τα ήθη και τα έθιμα των ανθρώπων της, την αρχιτεκτονική κληρονομιά της, τη μουσική παράδοσή της, την υλική και άυλη ισχυρότατη κληρονομιά της.

Εν τούτοις, η πόλη στην πορεία της σύγχρονης εξέλιξής της δεν δομήθηκε με τρόπο, ώστε να αποτελεί συνέχεια αυτής της κληρονομιάς, ενώ πολλά από τα υφιστάμενα αξιόλογα δείγματα αυτής της κληρονομιάς είναι μάλλον αόρατα για τον επισκέπτη.

Πληθώρα μελετών πάνω στην πόλη αποδεικνύουν το ότι η κοινωνία πάντα έχει την ανάγκη αναγνώρισης των ιστορικών της ριζών και της συνέχειάς της με το παρελθόν της, δηλαδή την ανάγκη διατήρησης της  αστικής φυσιογνωμίας, όπως αυτή υλοποιείται μέσα από το παλίμψηστο των διαφορετικών φάσεων, με ποικίλες μορφές διαχρονικά.

Στην Κίσαμο υπάρχουν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα νεώτερα κηρυγμένα μνημεία: Η οικία Αρτεμησίας Ξαγοράρη, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης, καθώς πρόκειται για αξιόλογο κτίριο με νεοκλασικά στοιχεία και το κτίριο ιδιοκτησίας Αργυρώς Συνενάκη στην οδό Πολεμιστών 1941, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, καθώς πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής των όψιμων χρόνων της Τουρκοκρατίας στη Κρήτη. Μάλιστα η περιοχή του ιστορικού της κέντρου φαίνεται να αποτελεί ένα από τα παραδείγματα αυτής της τάσης.

Με βάση όλα τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει η ανάγκη ανάδειξης της ταυτότητας της πόλης και διαμόρφωσης της αντίστοιχης φυσιογνωμίας της.