Δικαστική προσφυγή για περιβαλλοντικές παραβάσεις εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου

Στα διοικητικά δικαστήρια προσέφυγαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς και MEDASSET Ελλάς, ζητώντας να ελεγχθεί η νομιμότητα της πρόσφατης απόφασης Θεματικού Αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Ενέργειας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (Π.Ι.Ν.), με την οποία μειώθηκε δραματικά διοικητικό πρόστιμο του άρθρου 30 του ν. 1650/1986 που είχε αρχικά επιβληθεί σε ιδιώτη για σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Η υπόθεση αφορά εκτεταμένες παράνομες αποψιλώσεις, διάνοιξη δρόμου, επιχωματώσεις και σοβαρή υποβάθμιση μεγάλης έκτασης εντός προστατευόμενης ζώνης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ).

Ειδικότερα, η υπόθεση ξεκίνησε το 2015, όταν ο ιδιώτης πραγματοποίησε εκτεταμένες χωματουργικές εργασίες σε έκταση εκτός σχεδίου που βρίσκεται σε περιοχή με ειδικό καθεστώς προστασίας. Πρόκειται για μία έκταση στον κόλπο του Λαγανά, σε μία πλαγιά μεταξύ των παραλιών Δάφνης και Γέρακα, που βρίσκεται εντός του Εθνικού Πάρκου Ζακύνθου (ζώνη όπου προστατεύεται το τοπίο), ενώ ανήκει και στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Οι παράνομες εργασίες είχαν ως αποτέλεσμα να διανοιχθεί  δρόμος πλάτους 5,50 – 6 μ. και μήκους περίπου 1 χλμ, που ξεκινά από την κορυφογραμμή και καταλήγει στην ακτή.

Επισημαίνεται πως ο κόλπος του Λαγανά στη Ζάκυνθο αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές αναπαραγωγής για τη θαλάσσια χελώνα Caretta caretta στη Μεσόγειο.

Οι εκτεταμένες χωματουργικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν παράνομα και έχουν προκαλέσει σημαντική περιβαλλοντική ζημία, όπως έχουν ήδη διαπιστώσει με ελέγχους και οι σχετικές αρμόδιες περιβαλλοντικές αρχές. Ως αποτέλεσμα των ελέγχων και της διαπίστωσης σειράς από σοβαρές παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες εισηγήθηκαν την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Έτσι, το 2018, με απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Ζακύνθου επιβλήθηκε διοικητικό πρόστιμο ποσού 200.000 ευρώ στον υπαίτιο της περιβαλλοντικής ζημιάς.  Επίσης,  την ίδια χρονιά, το Συντονιστικό Γραφείο για την Αντιμετώπιση της Περιβαλλοντικής Ζημίας (ΣΥΓΑΠΕΖ) του υπουργείου Περιβάλλοντος όρισε μέτρα πρόληψης έως την έκδοση κατάλληλων μέτρων αποκατάστασης.

Ωστόσο, τέσσερα χρόνια μετά την απόφαση επιβολής του προστίμου, και έξι χρόνια μετά τη διαπίστωση των παραβάσεων, ο Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Χωροταξίας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων αποφάσισε τη δραστική μείωση του προστίμου από τα 200.000 ευρώ στα 10.000 ευρώ.

Πρόκειται για συντριπτική μείωση περιβαλλοντικής κύρωσης, που κάθε άλλο παρά εγγυάται τον αποτρεπτικό χαρακτήρα των προστίμων που προβλέπονται από τη νομοθεσία και πρέπει να επιβάλλονται για την αποτροπή του περιβαλλοντικού εγκλήματος και των παραβιάσεων του δικαίου προστασίας του περιβάλλοντος.

Οι προσφεύγουσες στη Δικαιοσύνη περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς και MEDASSET Ελλάς υποστηρίζουν ότι τα διοικητικά πρόστιμα του άρθρου 30 του ν. 1650/1986 συνδέονται άμεσα με το δημόσιο συμφέρον της αποτροπής της ρύπανσης και υποβάθμισης του περιβάλλοντος, και θα πρέπει να έχουν αποτρεπτικό χαρακτήρα, ιδίως όταν πρόκειται για παραβάσεις που τελούνται σε περιοχή μεγάλης οικολογικής αξίας. Με  την προσφυγή τους ζητούν από τα διοικητικά δικαστήρια την ακύρωση, ή διαφορετικά την τροποποίηση της απόφασης του αντιπεριφερειάρχη, ώστε να εφαρμοστεί ορθά η περιβαλλοντική νομοθεσία και να επιβληθούν αποτρεπτικές και αποτελεσματικές κυρώσεις.

Δυστυχώς, τονίζουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, η περίπτωση αυτή έρχεται να προστεθεί σε σωρεία άλλων περιστατικών περιβαλλοντικής υποβάθμισης που τελούνται κατ’ εξακολούθηση εντός προστατευόμενων περιοχών σε όλη την χώρα. Όχημα για την ανατροπή αυτής της κατάστασης αποτελεί αφενός η πρόβλεψη και επιβολή αποτρεπτικών και αποτελεσματικών κυρώσεων, και αφετέρου η επαρκής στελέχωση και λειτουργική ανεξαρτησία των αρμόδιων αρχών για τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις.