ΠΟΞ | "Γονατίζουν" τα ελληνικά ξενοδοχεία Τέλη και Φόροι - οι στρεβλώσεις, ο ανταγωνισμός και οι βραχυχρόνιες

• Στο 21,3% επί της τιμής δωματίου ανέρχεται η επιβάρυνση των ελληνικών ξενοδοχείων από τους φόρους και τα τέλη. Το ποσοστό αυτό κατατάσσει την Ελλάδα στις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη και πολύ πάνω από τις ανταγωνίστριες χώρες.

Εξάλλου, το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση», όπως και ο «Φόρος διαμονής», δεν υπολογίζονται βάσει της τιμής του δωματίου. Αυτό δημιουργεί ανισότητες και στρεβλώσεις, καθώς υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις στην τιμή, τόσο μεταξύ των ξενοδοχείων της ίδιας κατηγορίας, όσο και μεταξύ των ίδιων των ξενοδοχείων με βάση την εποχικότητα. Για παράδειγμα, οι πελάτες ενός ξενοδοχείου πέντε (5) αστέρων με τιμή διάθεσης δωματίου 100€ και 150€ επιβαρύνονται με το ίδιο τέλος με τους πελάτες ξενοδοχείων και βιλών που χρεώνουν πάνω από 1.000€ ανά διανυκτέρευση.

Τα παραπάνω υπογραμμίζει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) στις παρατηρήσεις που κατέθεσε επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», που έχει τεθεί υπό διαβούλευση μέχρι σήμερα 19 Νοεμβρίου.

Η ΠΟΞ επισημαίνει επίσης ότι εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το σύνολο των ξενοδοχείων 5 αστέρων της χώρας μας αντιμετωπίζεται με την ίδια επιβάρυνση που έχει και η Βαρκελώνη, ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στον κόσμο (η πόλη και η επαρχία της Βαρκελώνης δέχτηκαν 26 εκ. τουρίστες το 2023).

Αναλυτικά οι παρατηρήσεις της ΠΟΞ:

Προς
κο Κωστή Χατζηδάκη, Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Κοινοποίηση
κα Όλγα Κεφαλογιάννη, Υπουργό Τουρισμού.

Θέμα: Παρατηρήσεις της Π.Ο.Ξ. επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», που τέθηκε σε διαβούλευση.

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Σας παραθέτουμε τις παρατηρήσεις μας επί των επιμέρους άρθρων του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις».

1.Επί των άρθρων 5 «Απαλλαγή φιλοδωρήματος από φόρο εισοδήματος - Προσθήκη περ. ιβ) στην παρ. 2 άρθρου 14 και παρ. 90 στο άρθρο 72 Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος» και 11 «Απαλλαγή φιλοδωρήματος από ασφαλιστικές εισφορές».

Θεωρούμε θετικές και τις δύο ρυθμίσεις. Σχετικά προτείνουμε:

α. το ποσό των φιλοδωρημάτων που, σύμφωνα με το άρθρο 5 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου, εξαιρείται από τον φόρο εισοδήματος να αυξηθεί και

β. προς αποφυγή ενδεχόμενων παρερμηνειών και δικαστικών διενέξεων, να ορίζεται ρητά πως στις περιπτώσεις που τα φιλοδωρήματα απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές αυτά δεν αποτελούν μέρος του μισθού του εργαζομένου.

2.Επί του άρθρου 10 «Ρύθμιση θεμάτων Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων και κρατικής αρωγής για ασφαλισμένες κατοικίες - Τροποποίηση παρ. 7Ζ άρθρου 3 ν. 4223/2013 και προσθήκη άρθρου 5Α στον ν. 4797/2021».

Προτείνεται, η προβλεπόμενη στη ρύθμιση αυτή έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ να εφαρμόζεται και στα ακίνητα των επιχειρήσεων οι οποίες δεν υπάγονται σύμφωνα με το άρθρο 22 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου στην υποχρεωτική ασφάλιση έναντι δασικής πυρκαγιάς, πλημμύρας και σεισμού. Το συγκεκριμένο μέτρο θα αποτελέσει σημαντικό κίνητρο ώστε και οι επιχειρήσεις αυτές να ασφαλίσουν
τις εγκαταστάσεις τους.

3.Επί του άρθρου 21 «Τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση - Τροποποίηση άρθρου 53 ν. 4389/2016»

Το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση», θεσπίσθηκε με το άρθρο 30 του Ν.5073/2023 από την 1η Ιανουαρίου 2024, με σκοπό, σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της χώρας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Επιβάλλεται ανά δωμάτιο και ανά διανυκτέρευση ανάλογα με την κατηγορία του καταλύματος και εισπράττεται από τους πελάτες μέσω χωριστής απόδειξης. Σύμφωνα με το προσχέδιο κρατικού προϋπολογισμού, τα έσοδα αναμένεται να φτάσουν τα 204 εκατ. Ευρώ το 2024 και να αυξηθούν σε 405 εκατ. Ευρώ το 2025.

Το ανωτέρω τέλος αντικαθιστά τον «Φόρο Διαμονής», ο οποίος θεσπίσθηκε με το άρθρο 53 του Ν.4389/2016 «στο πλαίσιο της ανάγκης εκπλήρωσης των δεσμεύσεων της χώρας μας για δημοσιονομική προσαρμογή και προκειμένου να ολοκληρωθεί επιτυχώς και έγκαιρα η διαδικασία αξιολόγησης». Πρόκειται, λοιπόν, για ένα μνημονιακό φόρο, ο οποίος θα έπρεπε από ετών να έχει καταργηθεί. Ο φόρος διαμονής εφαρμόσθηκε από την 1η Ιανουαρίου 2018, με τα έσοδα για τα έτη 2022 και 2023 να ανέρχονται σε 134 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρεται στους ετήσιους κρατικούς προϋπολογισμούς.

Το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση», όπως και ο «Φόρος διαμονής», δεν υπολογίζεται βάσει της τιμής του δωματίου. Αυτό δημιουργεί ανισότητες και στρεβλώσεις, καθώς υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις στην τιμή, τόσο μεταξύ των ξενοδοχείων της ίδιας κατηγορίας, όσο και μεταξύ των ίδιων των ξενοδοχείων με βάση την εποχικότητα. Για παράδειγμα, οι πελάτες ενός ξενοδοχείου πέντε (5) αστέρων με τιμή διάθεσης δωματίου 100€ και 150€ επιβαρύνονται με το ίδιο τέλος με τους πελάτες ξενοδοχείων και βιλών που χρεώνουν πάνω από 1.000€ ανά διανυκτέρευση.

Το ίδιο ισχύει και για τα εποχιακά ξενοδοχεία σε νησιωτικούς και ορεινούς προορισμούς, που έχουν σημαντικά χαμηλότερες τιμές στη χαμηλή σεζόν για να ενισχύσουν τη ζήτηση, ωστόσο η φορολογική επιβάρυνση παραμένει σταθερή. Από μια ενδεικτική έρευνα στην πλατφόρμα της booking.com διαπιστώνεται ότι την περίοδο Απριλίου και Οκτωβρίου ελληνικά ξενοδοχεία 5 αστέρων έχουν τιμές 50 - 60€ (προ ΦΠΑ/Τελών και προμήθειας πλατφόρμας) ανά δωμάτιο και επομένως μόνο το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» αντιστοιχεί σε μια πρόσθετη επιβάρυνση 25-30%.

Συνοψίζοντας, η επιβάρυνση που προκαλείται είναι ιδιαίτερα αυξημένη:

α. στις περιπτώσεις ξενοδοχείων της ίδιας κατηγορίας με χαμηλότερες τιμές εκμίσθωσης δωματίων, και
β. σε περιόδους που η τουριστική κίνηση είναι περιορισμένη και άρα οι τιμές εκμίσθωσης των δωματίων μειωμένες.

Επομένως, το συγκεκριμένο μέτρο μειώνει την ανταγωνιστικότητα του ξενοδοχειακού προϊόντος και αποβαίνει σε βάρος της προσπάθειας επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου, ενώ από την εφαρμογή του θίγονται σε μεγαλύτερο βαθμό κοινωνικές ομάδες, προορισμοί και κατηγορίες επιχειρήσεων που χρειάζονται τη μεγαλύτερη στήριξη.

Παράλληλα, ιδιαίτερα πλήττονται οι Έλληνες πελάτες, οι οποίοι ήδη αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της ακρίβειας και του αυξημένου πληθωρισμού.

Η επιβολή του «Τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» έγινε χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό και προηγούμενη διαβούλευση.

Το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» εισήχθη χωρίς να υφίστανται οι δημοσιονομικές ανάγκες που δικαιολογούσαν την αύξηση των δημοσίων εσόδων, όπως συνέβη με τον «Φόρο Διαμονής». Παράλληλα, επιβλήθηκε χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο ή μελέτη για τη διαχείριση της κλιματικής κρίσεως και χωρίς διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς. Η προβλεπόμενη αύξηση του ανωτέρω τέλους κατά ποσοστό έως και 70%, ανάλογα με τη κατηγορία του ξενοδοχειακού καταλύματος, ένα μόλις έτος μετά τη νομοθέτησή του εγείρει σοβαρές ανησυχίες, καθώς δεν υπάρχει μελέτη για τις επιπτώσεις αυτής της αύξησης στον τουρισμό και την οικονομία.

Ποιος φέρει στην πραγματικότητα το βάρος του «Τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση»; Ο πελάτης ή η επιχείρηση;

Ο πελάτης επιβαρύνεται άμεσα, καθώς καταβάλλει ο ίδιος το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» μέσω ξεχωριστής απόδειξης, αυξάνοντας τυπικά το συνολικό κόστος της διαμονής του. Ωστόσο, στην πραγματικότητα η επιχείρηση υφίσταται το βάρος, καθώς η επιβολή του τέλους αυτού χωρίς αντίστοιχη μείωση των τιμών πώλησης του δωματίου την καθιστά λιγότερο ανταγωνιστική.

Παράλληλα, η επιχείρηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει και την δυσαρέσκεια των πελατών από την καταβολή ενός τέλους για το οποίο δεν έχουν καμία ανταπόδοση. Συνεπώς, ενώ ο πελάτης πληρώνει το τέλος, οι επιχειρήσεις υφίστανται τις οικονομικές συνέπειες στη ζήτηση και τα έσοδά τους, με αποτέλεσμα επί της ουσίας να επιβαρύνονται αυτές με το συνολικό ποσό του «Τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση».

Προβληματισμοί των πελατών για την επιβάρυνση με το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση».

Η επιβολή του «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» στους πελάτες των ξενοδοχείων εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη δικαιοσύνη εξαιτίας της μονομέρειας του. Η κλιματική κρίση είναι ένα ζήτημα που αφορά το σύνολο των πολιτών και των κλάδων της ελληνικής οικονομίας, καθιστώντας άδικο να επιβαρύνονται με το κόστος αντιμετώπισής της μόνο οι τουρίστες.

Ο πελάτης αισθάνεται ότι πληρώνει έναν φόρο χωρίς να κατανοεί τον λόγο και χωρίς να έχει κάποιο όφελος ή ανταπόδοση.

«Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση»: Ενίσχυση δημοσίων οικονομικών ή κλιματική δράση;

Ενώ το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» δηλώνεται ότι στοχεύει στη διαχείριση της κλιματικής κρίσης, τα στοιχεία δείχνουν ότι, στην πράξη, ενισχύει τα δημόσια οικονομικά. Οι εισπράξεις από το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση», σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, αναμένεται να ανέλθουν σε 202 εκατ. ευρώ το 2024 και να φθάσουν τα
405 εκατ. ευρώ το 2025, έναντι 134 εκατ. ευρώ το 2023 από τον «Φόρο Διαμονής». Αυτή η αύξηση υποδηλώνει σημαντική οικονομική στήριξη των δημόσιων οικονομικών. Τούτο επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι η επιβολή του «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» δεν συνοδεύεται από ένα στρατηγικό σχέδιο ή έστω από μία μελέτη σκοπιμότητας και διαβούλευση με τους
εμπλεκόμενους φορείς.

Σημειώνεται πως για το τέλος κρουαζιέρας, που ομοίως θεσπίζεται από το έτος 2025, υπάρχει στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού και στην προωθούμενη διάταξη ρητή αναφορά για την κατανομή των σχετικών εσόδων. Ειδικότερα, τα έσοδα του τέλους κρουαζιέρας θα κατανέμονται κατά 1/3 στους Δήμους όπου αποβιβάζονται οι επιβάτες, κατά 1/3 θα εγγράφονται εις ύψος στον
προϋπολογισμό του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με σκοπό την εκτέλεση των απαραίτητων λιμενικών έργων και κατά 1/3 θα εγγράφονται εις ύψος στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Τουρισμού για τη στήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας.

Κάτι τέτοιο δεν ισχύει με το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση», το οποίο σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού φέρεται να χρηματοδοτεί το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών, οι πόροι του οποίου «χρησιμοποιούνται τόσο για την αποκατάσταση των πληγέντων μέσω της κρατικής αρωγής όσο και για σημαντικά έργα υποδομών στο πλαίσιο της πρόληψης και της αποκατάστασης των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών», σύμφωνα δε με την προωθούμενη διάταξη, αναφέρεται όλως αορίστως πως «Στο πρόγραμμα φυσικών καταστροφών του εθνικού σκέλους του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων εγγράφονται ετησίως πιστώσεις τουλάχιστον ισόποσες των εσόδων που κατά το
εκάστοτε τρέχον έτος εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν από την επιβολή του τέλους του παρόντος, προκειμένου να καλυφθούν δαπάνες πρόληψης και αποκατάστασης φυσικών καταστροφών, έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, έργα υποδομών και δαπάνες βελτίωσης των υποδομών για τη στήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας.».

Ερωτήματα που ζητούν απάντηση.

Εάν ο στόχος του «Τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» είναι πράγματι η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης τίθενται τα εξής ερωτήματα:

• Είναι δίκαιο να επιβαρύνονται οι πελάτες των ξενοδοχείων, και έμμεσα οι επιχειρήσεις, την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, χωρίς άμεσα περιβαλλοντικά οφέλη;
• Με ποιο στρατηγικό σχέδιο, μελέτη σκοπιμότητας και διαβούλευση αποφασίστηκε η αύξηση του τέλους σε 405 εκατ. ευρώ το 2025;
•  Πώς δικαιολογείται αυτή η επιλογή, δεδομένου ότι το κόστος επιβαρύνει τελικά τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, με αρνητικές συνέπειες για τον τουρισμό και την ανταγωνιστικότητά τους;
• Εξετάστηκαν άλλες λύσεις που θα συμβάλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, που δεν θα επηρέαζαν αρνητικά τον τουρισμό και τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις;

Εάν ο πραγματικός στόχος του «Τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» είναι η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων τίθενται τα εξής ερωτήματα:

• Είναι δίκαιο να επιβαρύνονται οι πελάτες των ξενοδοχείων χωρίς κάποιο ανταποδοτικό όφελος;
• Εξετάστηκαν άλλες λύσεις για την ενίσχυση των δημοσίων οικονομικών, που δεν θα επηρέαζαν αρνητικά τον τουρισμό και τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις;
• Υπάρχει σήμερα δημοσιονομικό πρόβλημα, όπως το έτος 2016 όταν θεσπίσθηκε ο «Φόρος Διαμονής»;

Ενδεικτικές απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα:
Σχετικά με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, επιγραμματικά αναφέρουμε:

➢ Παροχή κινήτρων για ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων.
➢ Κίνητρα για επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας.
➢ Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημόσιων Κτιρίων.
➢ Ανάπτυξη πράσινων υποδομών στις πόλεις.
➢ Προγράμματα Αναδάσωσης και Προστασίας Δασών.
➢ Ενίσχυση πράσινων επενδύσεων με φορολογικά κίνητρα.
➢ Υποστήριξη της Βιώσιμης Γεωργίας.
➢ Επιβολή περιβαλλοντικών τελών σε ρυπογόνες επιχειρήσεις.

Σχετικά με την η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, η πρόταση βρίσκεται στην απάντηση των παρακάτω ερωτημάτων:

➢ Πόσοι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές χάνονται από επιχειρήσεις που λειτουργούν παράνομα, ζημιώνοντας τις νόμιμες επιχειρήσεις που υποστηρίζουν τα δημόσια οικονομικά, και πόσο αποτελεσματικά είναι τα μέτρα καταπολέμησης αυτού του φαινομένου;
➢ Πόσα χρήματα συνεισέφερε η βραχυχρόνια μίσθωση για το «Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση» κατά τη διάρκεια του έτους 2024, η οποία, σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, απέδωσε ΦΠΑ μόνο 27 εκ. ευρώ;

Λοιπές επιβαρύνσεις του ξενοδοχειακού προϊόντος – συγκριτικά στοιχεία σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες.

Η όλο και αυξανόμενη φορολογική επιβάρυνση που υφίστανται τα ξενοδοχεία και τα τουριστικά καταλύματα εν γένει, επιβαρύνουν την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών ξενοδοχείων και κατ’ επέκταση την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού. Οι φόροι και τα τέλη που επιβάλλονται στην τιμή δωματίων των ελληνικών ξενοδοχείων (ΦΠΑ, Τέλος Ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση και Τέλος Διαμονής Παρεπιδημούντων) οδηγούν σε σημαντικά υψηλότερες επιβαρύνσεις συγκριτικά με άλλους δημοφιλείς προορισμούς και λειτουργούν εις βάρος της ελκυστικότητας του ελληνικού προορισμού.

Από μια έρευνα μέσω της πλατφόρμας Booking.com τον Νοέμβριο 2024, αναζητώντας διαμονή 7 ημερών με πρωινό, για 2 ενήλικες, σε ξενοδοχεία 5 αστέρων κατά τη διάρκεια του Ιουνίου του έτους 2025, σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και στους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Μεσογείου προκύπτουν τα παρακάτω στοιχεία (σ.σ. η ΠΟΞ δημοσιεύει σχετικούς πίνακες):

ΦΠΑ ανά Προορισμό

Η Ελλάδα βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις με 13% ΦΠΑ, ενώ παράλληλα χώρες που μας ανταγωνίζονται τουριστικά έχουν πολύ χαμηλότερους ΦΠΑ, όπως η Ισπανία, Τουρκία και Ιταλία (10%), η Κύπρος (9%), και οι Πορτογαλία και Αλβανία (6%).

Το ημερήσιο City Tax.

• * Στις περιπτώσεις όπου το City Tax ορίζεται ως ποσοστό, γίνεται υπολογισμός με παραδοχή την ημερήσια τιμή δωματίου στα 200€ προ φόρων/τελών.

Στην Ελλάδα, η ημερήσια επιβάρυνση λόγω των νέων τελών θα ανέλθει σε 16,5€ (Τέλος Παρεπιδημούντων = 0,75% * 200€ = 1,5€ και Τέλος Ανθεκτικότητας = 15€). Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το σύνολο των ξενοδοχείων 5 αστέρων της χώρας μας αντιμετωπίζεται με την ίδια επιβάρυνση που έχει και η Βαρκελώνη, ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στον κόσμο (η πόλη και η επαρχία της Βαρκελώνης δέχτηκαν 26 εκ. τουρίστες το 2023).

Τέλος, εάν προσθέσουμε τον ΦΠΑ και το City Tax (Τέλος Ανθεκτικότητας και Τέλος Παρεπιδημούντων), με μια τιμή διανυκτέρευσης 200€, έχουμε ένα Σύνολο Φόρων/Τελών στα 42,5€ το οποίο είναι μια ποσοστιαία επιβάρυνση 21,3% επί της τιμής δωματίου.

• Στη συνολική επιβάρυνση που προκύπτει, η  Ελλάδα βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις, με 21%, μαζί με το Παρίσι, ενώ παράλληλα δημοφιλείς ανταγωνιστικοί προορισμοί έχουν πολύ χαμηλότερες φορολογικές επιβαρύνσεις, όπως η Ιταλία (10% - 15%), η Ισπανία (7% - 14%), η Τουρκία (12%), η Πορτογαλία (4% - 8%) και η Αλβανία (7%).

Συμπερασματικά.

Ως γνωστόν, ο τουριστικός τομέας αποτελείται από αλληλοεξαρτώμενους κλάδους όπως τα ξενοδοχεία, η εστίαση, οι αερομεταφορές και πολλές άλλες υπηρεσίες. Όταν τα ξενοδοχεία επιβαρύνονται δυσανάλογα φορολογικά, το διαθέσιμο εισόδημα των επισκεπτών μειώνεται, με αποτέλεσμα τη μείωση της δαπάνης τους και στους υπόλοιπους τομείς του τουριστικού τομέα. Η υψηλή φορολογία, επομένως, δεν πλήττει μόνο τα ξενοδοχεία, αλλά επηρεάζει το σύνολο της τουριστικής αλυσίδας και κατ’ επέκταση τον τουριστικό πολλαπλασιαστή που εκτιμάται μεταξύ 2,2 και 2,7, όπως και τους βασικούς τουριστικούς δείκτες.

Συγκεκριμένα, πέρα από τις τουριστικές αφίξεις και εισπράξεις, είναι σημαντικό να κοιτάμε και την μέση κατά κεφαλήν δαπάνη (ΜΚΔ) σε πραγματικές τιμές, και όχι μόνο ονομαστικές. Το 2023 έκλεισε με τις ίδιες συνολικές τουριστικές εισπράξεις σε πραγματικές τιμές συγκριτικά με το 2019 (20,1 δις ευρώ), αλλά με σχεδόν 6εκ. περισσότερες αφίξεις, με αποτέλεσμα την πτώση της μέσης κατά κεφαλήν δαπάνης κατά περίπου 13%.

Για να μην μειωθεί περαιτέρω η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού, είναι απαραίτητο να επανεξεταστούν οι φορολογικές επιβαρύνσεις. Είναι σαφές ότι η τουριστική ανταγωνιστικότητα της χώρας ήδη επιβαρύνεται από έναν αυξημένο ΦΠΑ σε σχέση με τους βασικούς προορισμούς. Η επιβάρυνση αυτή επιδεινώθηκε περαιτέρω το 2024 με την θέσπιση του «Τέλους Ανθεκτικότητας
στην Κλιματική Κρίση». Η προβλεπόμενη στον προϋπολογισμό νέα αύξηση του συγκεκριμένου τέλους θα οδηγήσει σε αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα τόσο για τις επιχειρήσεις (άρα και τους προσδοκώμενους φόρους), όσο και για τα δημόσια έσοδα. Εάν τα δημόσια οικονομικά απαιτούν πρόσθετη ενίσχυση λόγω της κλιματικής αλλαγής, αυτή δεν μπορεί και δεν πρέπει να καλυφθεί μόνο από τον κλάδο των τουριστικών καταλυμάτων.

4.Επί του άρθρου 26 «Προσωρινοί περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις - Προσθήκη παρ. 2Α και τροποποίηση παρ. 10 άρθρου 111 ν. 4446/2016».

Ως Παράρτημα στο υπόμνημά μας επισυνάπτεται μια απεικόνιση των κανόνων που ισχύουν σε σχέση με τη βραχυχρόνια μίσθωση στις ανταγωνίστριες προς την Ελλάδα χώρες, κανόνες που καμία σχέση δεν έχουν με το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει στη χώρα μας και περιορίζεται στη φορολογική επί της ουσίας αντιμετώπιση της συγκεκριμένης δραστηριότητας.

Ακόμα, μάλιστα και οι λίγες αποσπασματικές ρυθμίσεις που πρόσφατα προβλέφθηκαν δεν εφαρμόζονται στην πράξη. Στο άρθρο 28 του Ν.5073/2023 προβλέφθηκε πως «Αν το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών εκμισθώνεται με βραχυχρόνιες μισθώσεις, η εν λόγω πολυκατοικία ή συγκρότημα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και οφείλει να διαθέτει Ειδικό Σήμα Λειτουργίας (Ε.Σ.Λ.) ή να έχει υποβάλει γνωστοποίηση.». Πόσους ελέγχους έχουν πραγματοποιήσει από τη θέση σε ισχύ της συγκεκριμένης διάταξης οι αρμόδιες αρχές; Και πόσοι έλεγχοι έχουν πραγματοποιηθεί την ίδια περίοδο σε νόμιμα αδειοδοτημένες επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων;

Στη χώρα μας ακόμα δεν έχουμε αποφασίσει αν η βραχυχρόνια μίσθωση είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα ή μια μορφή της οικονομίας του διαμοιρασμού, ώστε βάσει της απόφασής μας αυτής να θεσπίσουμε ένα συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο για λειτουργίας της.

Αν η πολιτεία προτίθεται να εντάξει τη βραχυχρόνια μίσθωση στην επίσημη τουριστική δραστηριότητα, τότε προς τούτο θα πρέπει να προβλεφθούν συγκεκριμένες αυστηρές προδιαγραφές, ανάλογες με αυτές που ισχύουν για τις νόμιμες επιχειρήσεις τουριστικών
καταλυμάτων, προκειμένου να προστατεύεται η ποιότητα του τουριστικού προϊόντος της χώρας και να διασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός. Και αυτές οι προδιαγραφές σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι οι αναγραφόμενες σε δημοσιεύματα που πρόσφατα κυκλοφόρησαν.

Αν πάλι η απόφαση είναι να διαχειριστεί τη βραχυχρόνια μίσθωση ως μια μορφή της οικονομίας του διαμοιρασμού που δεν εντάσσεται στο επίσημο τουριστικό προϊόν της χώρας, τότε συγκεκριμένες βασικές προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας θα πρέπει να συνδυαστούν με συγκεκριμένους χρονικούς και ποσοτικούς περιορισμούς.

Το μόνο βέβαιο είναι πως το «επαμφοτερίζον» μοντέλο που ακολουθείται μέχρι σήμερα όχι απλώς δεν είναι σε θέση να δώσει λύση, αλλά εντείνει τη σύγχυση του καταναλωτικού κοινού και δεν αποκλιμακώνει τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη λειτουργία της συγκεκριμένης δραστηριότητας.

Και όσο δεν θεσπίζεται ένα συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, θα συνεχίσουμε να βλέπουμε μια δραστηριότητα η οποία σύμφωνα με τις πλατφόρμες ηλεκτρονικών κρατήσεων εμφάνισε κύκλο εργασιών περί τα 5 δισ. ευρώ να αποδίδει έσοδα από ΦΠΑ που δεν υπερβαίνουν τα 27 εκ ευρώ ετησίως. Και η ανεξέλεγκτη λειτουργία της βραχυχρόνιας μίσθωσης θα συνεχίσει να αυξάνει τις τιμές
των ενοικίων, καθιστώντας δύσκολη την πρόσβαση σε προσιτή στέγαση τόσο για τους μόνιμους κατοίκους και τους φοιτητές, όσο και για κρίσιμες κοινωνικές ομάδες, όπως δάσκαλοι, γιατροί, πυροσβέστες κ.λπ., να υποβαθμίζει τις γειτονιές, διαταράσσοντας την κοινωνική συνοχή και αλλοιώνοντας τον χαρακτήρα τους και να αυξάνει την πίεση στις τοπικές υποδομές, όπως οι μεταφορές και η καθαριότητα.