Νομοθετική πρωτοβουλία για την Εκτός Σχεδίου Δόμηση

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας γνωστοποίησε ότι πρόκειται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή για ψήφιση διάταξη, με την οποία θα επιλυθούν προβλήματα τα οποία έχουν δημιουργηθεί σε όλη τη χώρα και στους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς, σχετικά με τις αλλαγές που έχει ήδη νομοθετήσει για την κατάργηση των παρεκκλίσεων στην εκτός σχεδίου δόμηση.

Η Κυβέρνηση, όπως αναφέρει το υπουργείο, υλοποιεί ήδη τη δέσμευσή της για προώθηση του ολοκληρωμένου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού στη χώρα, την προστασία του περιβάλλοντος και την προώθηση της βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης μέσα και από τις πολιτικές για τη δόμηση, τον σχεδιασμό και την προστασία της φύσης, με βάση τις συνταγματικές πρόνοιες. Παράλληλα επενδύει στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών για την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, με παράλληλη ενίσχυση του επιτελικού ρόλου του κράτους και των ελεγκτικών μηχανισμών της δόμησης.

Με την προς ψήφιση διάταξη δεν μεταβάλλεται η ημερομηνία ορόσημο της 9ης Δεκεμβρίου 2022 για τις παρεκκλίσεις δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές, καθώς η Κυβέρνηση παραμένει αταλάντευτη στην επιλογή της κατάργησης των παρεκκλίσεων δόμησης μετά την ανωτέρω ημερομηνία. Η επιλογή αυτή αποτελεί συμμόρφωση με τη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, ενώ παράλληλα εισάγει μια μεταρρύθμιση που άργησε πολύ και την οποία έχει ανάγκη η Ελλάδα, προς αποφυγή δραματικών αλλαγών στον χαρακτήρα του συνόλου του εξωαστικού χώρου και περαιτέρω δυσμενών επιπτώσεων στο φυσικό, οικιστικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.

Ωστόσο, αναγνωρίζοντας, ότι έχουν δημιουργηθεί πρακτικά προβλήματα από την εφαρμογή της, προωθούνται ρυθμίσεις που διευκολύνουν τους πολίτες, τους μηχανικούς και τη διοίκηση να ολοκληρώσουν το έργο τους και τους σχεδιασμούς τους.

Ειδικότερα:

Σύμφωνα με την ισχύουσα διάταξη για να διατηρήσουν την οικοδομησιμότητά τους, γήπεδα κατά παρέκκλιση άρτια θα έπρεπε μέχρι και την 9.12.2022 να έχει εκδοθεί προέγκριση οικοδομικής άδειας.

Η Κυβέρνηση λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις μεταβολές που έχουν επέλθει στην διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών, οι οποίες θεσμοθετήθηκαν μεταγενέστερα της ανωτέρω πρόβλεψης, όπως επί παραδείγματι της προαιρετικότητας της προέγκρισης οικοδομικών αδειών, όσο και του ιδιαίτερα αυξημένου φόρτου εργασιών που έχει επέλθει στις Υπηρεσίες Δόμησης της χώρας λόγω της σημαντικής αύξησης υποβολών προεγκρίσεων οικοδομικών αδειών, αναμένεται να προωθήσει προς θεσμοθέτηση ρύθμιση προς διασφάλιση των ιδιοκτητών.

Η προς θεσμοθέτηση νομοθετική ρύθμιση θα παρέχει τη δυνατότητα για τις περιπτώσεις γηπέδων κατά παρέκκλιση άρτιων στις εκτός σχεδίου περιοχές για τις οποίες έως και την 9η.12.2022 δεν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια, να δύνανται να οικοδομηθούν, εάν οι πολίτες μέσω των μηχανικών τους έως και την 9η.12.2022:

• Είτε υποβάλουν αίτηση για έκδοση προέγκρισης οικοδομικής άδειας, εφόσον βεβαίως αυτή έχει πληρότητα ως προς τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά και μελέτες, ως αυτά εκ του νόμου καθορίζονται. Διευκρινίζεται ότι για την διάρκεια ισχύος της εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις ως ισχύουν.
• Είτε υποβάλουν αίτηση για έκδοση βεβαίωσης όρων δόμησης συνοδευόμενο από τα αναγκαία δικαιολογητικά. Η εναλλακτική αυτή δυνατότητα προβλέφθηκε δεδομένου, ότι πλέον η προέγκριση οικοδομικής άδειας έχει καταστεί προαιρετική. Ωστόσο για αυτές τις περιπτώσεις χρήση της βεβαίωσης όρων δόμησης που θα εκδοθεί, θα μπορεί να γίνει μόνο μέχρι και την 30.9.2023, καθώς έως και την ημερομηνία αυτή είτε θα πρέπει να υποβληθεί αίτημα για έκδοση οικοδομικής αδείας είτε προέγκρισης.
   

Με βάση τα ανωτέρω, επισημαίνεται ότι δεν απαιτείται κατά το στάδιο της προέγκρισης η υποβολή καμίας έγκρισης φορέα, υπηρεσίας ή συλλογικού οργάνου, λόγω της θέσης του έργου, της φύσης του, της χρήσης του ή των τυχόν ειδικών χαρακτηριστικών του. Ομοίως, δεν απαιτείται η υποβολή εγκρίσεων φορέων, υπηρεσιών ή συλλογικών οργάνων για τη λήψη της βεβαίωσης όρων δόμησης. Το σύνολο των απαιτούμενων εγκρίσεων υποβάλλεται στο πληροφοριακό σύστημα αδειών κατά το στάδιο της έκδοσης της οικοδομικής άδειας.

Τονίζεται ότι σε κάθε περίπτωση συνεχίζουν να ισχύουν οι διατάξεις για τον χρόνο ισχύος των οικοδομικών αδειών και των προεγκρίσεων οικοδομικών αδειών του ν. 4495/2017, όπως ισχύει. Επίσης σημειώνεται ότι οι όλες οι διαδικασίες για την έκδοση των ως άνω πράξεων εκτελούνται, διεκπεραιώνονται και ελέγχονται ηλεκτρονικά μέσα από το σύστημα e-adeies.

Τονίζεται ότι η κατάργηση της έννοιας της εκτός σχεδίου δόμησης αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη που υλοποιείται ήδη, μέσω:

• Της κατάργησης των παρεκκλίσεων δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές με τις προβλέψεις του νόμου 4759/2020, με ημερομηνία ορόσημο την 9η Δεκεμβρίου 2022
• Της εφαρμογής για πρώτη φορά σε όλη σχεδόν τη χώρα ενός τεράστιου προγράμματος πολεοδομικού σχεδιασμού, του προγράμματος εκπόνησης Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με την ολοκλήρωση του οποίου το 70% σχεδόν της χώρας θα αποκτήσει σχεδιασμό πρώτου επιπέδου με χρήσεις γης, καταργώντας πρακτικά την έννοια της εκτός σχεδίου περιοχής.