Πρόγραμμα προστασίας της θαλάσσιας χελώνας στον Κυπαρισσιακό

Άνθρωποι- κυρίως νέοι- από την Ελλάδα και άλλες χώρες δηλώνουν κάθε χρόνο τη συμμετοχή τους στην προστασία της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα και των βιοτόπων της. Τι είναι αυτό που τους κινεί το ενδιαφέρον;

Το πρόγραμμα του ΑΡΧΕΛΩΝ στον Κυπαρισσιακό κόλπο ξεκινά στις αρχές Μαΐου, μιας και στη θάλασσα και την αμμώδη παραλία από τον Αρκαδικό ποταμό (Μεσσηνία) έως τον Αλφειό (Ηλεία), αναπαράγεται ένας από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς της Καρέττα στη Μεσόγειο. Το είδος Caretta caretta είναι προστατευόμενο και για το λόγο αυτό έχουν νομοθετηθεί μέτρα προστασίας που αφορούν τα έπιπλα θαλάσσης, τη φωτορύπανση και την κίνηση τροχοφόρων στην παραλία, που όμως δεν εφαρμόζονται ικανοποιητικά

Στο πρόγραμμα  του ΑΡΧΕΛΩΝ κάθε χρόνο καταγράφονται μεθοδικά τις φωλιές  της Καρέττα, συμπληρώνοντας τις χρονοσειρές των προηγούμενων καταγραφών και συλλέγονται πληθυσμιακά στοιχεία.  Η περιοχή αυτή το 2018 φιλοξένησε πάνω από 3.200 φωλιές, είναι περιοχή του δικτύου Natura 2000,  και από τον περασμένο Οκτώβριο, έχει θεσμικά χαρακτηριστεί ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης. Η  συνεργασία του ΑΡΧΕΛΩΝ με φορείς και επιχειρήσεις της περιοχής που υποστήριξαν την προστασία της χελώνας και εφάρμοσαν τα μέτρα προστασίας συνεχίζεται, όμως έχουν καταγραφεί  αρκετά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Οι ξαπλώστρες στην παραλία το βράδυ εμποδίζουν τα ζώα να φθάσουν σε κατάλληλα σημεία φωλεοποίησης και σαν αποτέλεσμα οι φωλιές γίνονται σε ακατάλληλα σημεία και καταστρέφονται.

Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του προγράμματος της Κυπαρισσίας είναι ότι στα 9,5 χλμ. της παραλίας από το Καλό Νερό έως τις εκβολές της Νέδας σημειώνεται ιδιαίτερα πυκνή ωοτοκία και το 2018 έγιναν εκεί περίπου 2200 φωλιές. Σε αυτή την παραλία με την  πυκνή ωοτοκία, το 2018,  αν και μειώθηκε ο συνολικός αριθμός  των επίπλων θαλάσσης σε σχέση με το 2017, κατά μέσο όρο έμεναν το βράδυ στην παραλία περισσότερες ξαπλώστρες από ότι πέρυσι, που κατά τον Ιούλιο και Αύγουστο κυμάνθηκαν μεταξύ 300-400. Οι περισσότερες φωλιές δέχονταν σημαντικές πιέσεις  και δεν θα μπορούσαν να φθάσουν στο τελικό στάδιο της εκκόλαψης νεοσσών. Για το λόγο αυτό καθώς και για να αντιμετωπιστεί η φωτο-ρύπανση από ιδιωτ8ικά και δημόσια φώτα , στο πρόγραμμα του ΑΡΧΕΛΩΝ χρειάστηκε να εφαρμοστεί ειδική προστασία σε μεγάλο αριθμό φωλιών. 

Εάν λάβουμε υπ’ όψη μας ότι από κάθε φωλιά θα βγουν κατά μέσο όρο  80 χελωνάκια, καταλαβαίνουμε ότι χιλιάδες χελωνάκια θα πέθαιναν  από αφυδάτωση ή θα θανατώνονταν  από αυτοκίνητα, εάν δεν εφαρμόζονταν  ειδική προστασία στις φωλιές από το πρόγραμμα του ΑΡΧΕΛΩΝ.

Σε παρόμοια προβλήματα έδωσαν βοήθεια οι εθελοντές και στο βόρειο Κυπαρισσιακό (από εκβολές Νέδα έως εκβολές Αλφειού), όπου παρέμεναν στη παραλία το βράδυ πάνω από τις μισές ξαπλώστρες  κατά μέσο όρο. Επιπλέον στο βόρειο Κυπαρισσιακό καταγράφηκε υψηλότερος αριθμός περιστατικών κίνησης οχημάτων στην παραλία και τους προστατευόμενους αμμόλοφους λόγω της παράνομης διεξαγωγής αγώνα μοτοκρός τον προηγούμενο Μάιο.  

Όμως  υπάρχουν και πιο «επικοινωνιακά» καθήκοντα για τους εθελοντές. Τη χρονιά που πέρασε, περίπου  8000 επισκέπτες του Κυπαρισσιακού κόλπου  ενημερώθηκαν για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών στο εποχιακό ενημερωτικό περίπτερο στο  Καλό Νερό και σε ξενοδοχεία της περιοχής,  και πάνω από 700 μαθητές ενημερώθηκαν στον Περιβαλλοντικό Σταθμό Αγιαννάκη. 

Και για όσους έχουν ευρύτερα επιστημονικά ενδιαφέροντα, υπάρχουν εξελίξεις.  Το προηγούμενο καλοκαίρι στον Κυπαρισσιακό κόλπο η ομάδα του ΑΡΧΕΛΩΝ τοποθέτησε δορυφορικούς πομπούς σε εννέα θηλυκές Καρέττα. Στις αρχές Απριλίου 2019, τέσσερις πομποί συνεχίζουν να δίνουν τις καθημερινές τοποθεσίες για τις χελώνες πάνω στις οποίες τοποθετήθηκαν. Και οι χελώνες αυτές βρίσκονται ακόμα μακριά από την  παραλίες ωοτοκίας του Κυπαρισσιακού. Τo ερώτημα είναι: πότε θα ξαναεμφανιστούν για ωοτοκία; Η τοποθέτηση δορυφορικών πομπών θα συνεχιστεί και φέτος σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου.

Δήλωση συμμετοχής γίνεται συμπληρώνοντας on line αίτηση στο σύνδεσμο https://www.archelon.gr/contents/form_gr.php?mid=2&mid2=53&mid3=70