Τρία σημαντικά έργα Πολιτισμού, σε πορεία υλοποίησης, στη Σκιάθο

​Αυτοψία σε τρία σημαντικά έργα Πολιτισμού, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 4.000.000 ευρώ, οι εργασίες των οποίων ξεκινούν τον επόμενο μήνα, πραγματοποίησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, στο πλαίσιο επίσκεψής της στο νησί με αφορμή τις εορταστικές εκδηλώσεις για την διακοσιετηρίδα από το 1821.

Η Λίνα Μενδώνη, συνοδευόμενη από τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό, τον δήμαρχο Σκιάθου Θοδωρή Τζούμα, την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας Ανθή Μπάτζιου και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟΑ, επισκέφθηκε το Κάστρο της Σκιάθου, την Ιερά Μονή Εικονίστριας και την Ιερά Μονή Παναγίας Κεχριάς. Τα έργα έχουν ενταχθεί και χρηματοδοτούνται από το ΠΕΠ Θεσσαλίας- ΕΣΠΑ 2014-2021.

Το έργο στερέωσης και αποκατάστασης του Κάστρου Σκιάθου και των κτηρίων του οικισμού στο εσωτερικό του, έχει προϋπολογισμό 2.838.000 ευρώ. Το Κάστρο ιδρύθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα. Μετά την εγκατάλειψή του μετατράπηκε σε ερειπιώνα, από τον οποίον διατηρούνται σήμερα τα βάθρα της γέφυρας και η πύλη, ο κεντρικός λιθόστρωτος δρόμος του οικισμού, οι εκκλησίες του Χριστού, του Αγίου Νικολάου και το τζαμί, ενώ σε ερειπιώδη κατάσταση διατηρούνται οι εκκλησίες της Παναγίας Πρέκλας, της Παναγίας Μεγαλομάτας και το κτίριο διοίκησης σε επαφή με το τζαμί. Οι εργασίες αφορούν στην ανάπλαση του μονοπατιού πρόσβασης στο Κάστρο, σε αποκατάσταση των βάθρων της γέφυρας και σε κατασκευή νέας γέφυρας, στην αποκατάσταση της πύλης στη στερέωση - αποκατάσταση των κτιρίων του οικισμού και σε ανάπλαση - ανάδειξη των λιθόστρωτων δρόμων του.

Όπως τόνισε η Λίνα Μενδώνη, «η αποκατάσταση του Κάστρου είναι ένα εμβληματικό έργο, που ξεπερνά τη Σκιάθο, αλλά και την χώρα μας, λόγω της σχέσης του με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και τις συνεχείς αναφορές σε αυτό στο έργο του. Πρέπει να δούμε τον χώρο, πέρα από την αυστηρά αρχαιολογική και αναστηλωτική του διάσταση. Η ανάδειξη και η αξιοποίηση του Κάστρου πρέπει να συνδυαστεί με την ιστορική λογοτεχνία και τις μαρτυρίες του Παπαδιαμάντη. Αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον παράδειγμα μιας διαφορετικής και συνδυαστικής αξιοποίησης». Η Λίνα Μενδώνη επισκέφθηκε, επίσης, το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και συζήτησε με τον Δήμαρχο την περαιτέρω ανάδειξη του ονόματος του Παπαδιαμάντη, καθώς τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε 22 γλώσσες και η εμβέλειά του είναι ιδιαίτερα μεγάλη.

Στην Παναγία Εικονίστρια, το έργο προϋπολογισμού 500.000 ευρώ, περιλαμβάνει τη στερέωση και αποκατάσταση, συντήρηση του τοιχογραφικού διακόσμου, του τέμπλου και των εικόνων του καθολικού. Στην Παναγία Κεχριάς, επίσης με προϋπολογισμό 500.000 ευρώ, προβλέπεται η στερέωση και αποκατάσταση, συντήρηση του τοιχογραφικού διακόσμου, του τέμπλου των εικόνων του δαπέδου και των εφυαλωμένων πινακίων του καθολικού της Μονής.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, στο Μπούρτζι της Σκιάθου, μαζί με τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό και τον Δημάρχου Σκιάθου Θοδωρή Τζούμα, η Λίνα Μενδώνη ανέφερε τα εξής:

«Με τον Περιφερειάρχη κάναμε αυτοψία σε τρία πολύ σημαντικά έργα, προϋπολογισμού περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2014-2021 της Θεσσαλίας. Επί της ουσίας είναι η πρώτη φορά που γίνονται έργα Πολιτισμού αυτού του μεγέθους στη Σκιάθο. Αυτή τη στιγμή στην Περιφέρεια Θεσσαλίας εκτελούνται έργα Πολιτισμού, ο προϋπολογισμός των οποίων ξεπερνά τα 35.000.000 ευρώ. Θέλω να ευχαριστήσω τον Περιφερειάρχη κ. Κώστα Αγοραστό, γιατί από τον Δεκέμβριο του 2019, όταν κάναμε μαζί τον σχεδιασμό του τρέχοντος ΕΣΠΑ στην έδρα της Περιφέρειας στη Λάρισα, εντάχθηκαν επί πλέον 30 έργα. Θέλω να ευχαριστήσω όλες τις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, τις αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων της Θεσσαλίας, αλλά και τις Κεντρικές Διευθύνσεις του Υπουργείου, γιατί πραγματικά αυτόν τον ενάμιση χρόνο κατέβαλαν κάθε προσπάθεια ωρίμανσης αυτών των έργων, τα οποία ήδη υλοποιούν τηρώντας τα χρονοδιαγράμματα. Τα έργα αυτά ολοκληρώνονται και αποδίδονται, στο τέλος του 2023, στους πολίτες και στους επισκέπτες της Θεσσαλίας, αλλάζοντας εν τοις πράγμασι τον πολιτιστικό χάρτη της Περιφέρειας.

Προγραμματίζουμε ήδη το επόμενο ΕΣΠΑ 2021-2027, γιατί η επένδυση στον Πολιτισμό είναι πάντα ανταποδοτική. Επενδύουμε στα έργα συντήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας, αφενός γιατί έχουμε υποχρέωση στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης, να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, την πολιτιστική κληρονομιά, αν όχι σε καλύτερη κατάσταση τουλάχιστον στην κατάσταση την οποία την παραλάβαμε. Επομένως, είναι σημαντικό να επενδύονται κεφάλαια στην προστασία, στην αποκατάσταση, στην ανάδειξη, στην αξιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, των μνημείων, των μουσείων. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να επενδύει κανείς στον Πολιτισμό, γιατί έτσι όπως αποδεικνύουν διεθνείς μελέτες και στατιστικές, ο Πολιτισμός είναι ένα κατεξοχήν οικονομικό και αναπτυξιακό εργαλείο».

Ο Κώστας Αγοραστός δήλωσε σχετικά: «Θέλω να ευχαριστήσω τη Λίνα Μενδώνη, που είναι μια Υπουργός, που τιμά τον Πολιτισμό. Την ευχαριστώ που είναι εδώ με όλες τις Υπηρεσίες. Είναι εδώ δίνοντας οδηγίες και ταχύτητα στην υλοποίηση των έργων. Είναι επίσης εδώ, κάνοντας μία στρατηγική συμβουλευτικής προστιθέμενης αξίας, αξιοποίησης των μνημείων και των έργων. Ο Πολιτισμός είναι αναπτυξιακό εργαλείο. Ευχαριστώ την Υπουργό και για το ότι για πρώτη φορά εδώ, στη Σκιάθο, σε συνεργασία με τον δήμαρχο, προχωρούν έργα τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ. Αλλά και σε όλη τη Θεσσαλία, 31 έργα, άνω των 35 εκατομμυρίων ευρώ,  έχουν ενταχθεί και ξεκινήσει ταχύτατα μέσα σε δύο χρόνια, με στρατηγική και στόχευση για τον πολιτισμό για τον άνθρωπο και για την ανάπτυξη των περιοχών. Τα έργα αυτά προσφέρουν εκατοντάδες θέσεις εργασίας σε όλη τη Θεσσαλία».

Το απόγευμα της Κυριακής 20 Ιουνίου, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, εκπροσώπησε τον Πρωθυπουργό στα εγκαίνια της έκθεσης «Πρώτη Σημαία», στην Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Στον χαιρετισμό της η Υπουργός μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Το επετειακό έτος 2021 συνιστά, πράγματι, ένα εξαιρετικά σημαντικό ορόσημο για τον Ελληνισμό, ο οποίος 200 χρόνια μετά την έναρξη του σκληρού και επώδυνου αγώνα, που οδήγησε στην απελευθέρωση και στην αυτοδιάθεση του Έθνους μετά από μακραίωνο ζυγό, υπερηφανεύεται και δικαίως, ότι έχει δημιουργήσει ένα κράτος, το οποίο παρά τις όποιες αδυναμίες του, συγκαταλέγεται αναμφίβολα ανάμεσα στα πλέον δημοκρατικά, σύγχρονα και ευημερούντα. Ένα κράτος που είναι σε θέση να αντεπεξέρχεται επιτυχώς σε κάθε είδους πρόκληση.

Η Επανάσταση του 1821 αποτέλεσε την κορύφωση της μακροχρόνιας διεργασίας αφύπνισης, αναμόρφωσης και δυναμικής ανάδυσης της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, η οποία είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα και επρόκειτο να συνεχιστεί και μετά τη δημιουργία του ανεξάρτητου κράτους μέσα από μια διαδικασία διαρκούς εξέλιξης και μετασχηματισμού. Μια διαδικασία διαμόρφωσης και διατήρησης κοινής ταυτότητας στο παρόν, που στηρίζεται στη συλλογική μνήμη και την ερμηνεία του παρελθόντος και κυρίως προβάλλεται στις προσδοκίες του μέλλοντος, και στην οποία ο ρόλος των συμβόλων είναι πάντοτε επίκαιρος και καταλυτικός.

Σε αυτό το πλαίσιο, ιστορικά πρόσωπα, τόποι, αντικείμενα, εικόνες, παραστάσεις και κάθε λογής υλικοί και άυλοι φορείς της μνήμης του 1821, εξακολουθούν στο πέρασμα του χρόνου να λειτουργούν ως σύμβολα, που διεγείρουν την ατομική και συλλογική μας σκέψη, βούληση και συμπεριφορά. Ανακινούν τους ιστορικούς και πολιτισμικούς μας συνειρμούς, και ανατροφοδοτούν διαρκώς με ερεθίσματα, ιδέες, συναισθήματα και έμπνευση τα έργα της τέχνης και του λόγου.

Ανάμεσα στα σύμβολα αυτά, εκείνο που χωρίς καμιά αμφιβολία αποτυπώνει και εκφράζει με εξαιρετικά ισχυρό και εύγλωττο τρόπο τη συλλογική μας ταυτότητα και συνείδηση,  είναι η ελληνική σημαία. Και μάλιστα η πρώτη σημαία, η πρωταρχική και πρωτότυπη σημαία που σχεδιάστηκε, υφάνθηκε και υψώθηκε εδώ, σ' αυτό το μοναστήρι, το 1807, κατά την περίοδο της μεγάλης ζύμωσης, της προετοιμασίας και της ένοπλης δράσης που προηγήθηκε του επίσημου εναύσματος της Επανάστασης, από τους πρόδρομους αγωνιστές Νικοτσάρα και Γιάννη Σταθά, και συμπαραστάτη τον πρώτο Ηγούμενο της Μονής, τον Νήφωνα, και παρουσία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Μια σημαία, που με τον αυτοσχέδιο λευκό σταυρό σε γαλανό βάθος, αυθόρμητα και με πληθωρική αισθητική και συγκινησιακή αμεσότητα, εξέφραζε γνήσια και πηγαία τη λιτή και καθαρή αρμονία του ουρανού και της θάλασσας, των κυρίαρχων στοιχείων του ελληνικού τοπίου, αλλά και της ελληνικής ψυχής.

Τα ίδια αυτά αναλλοίωτα, δυναμικά, ζωογόνα και πάντοτε μεστά νοημάτων και συμβολισμών στοιχεία, αποτελούν την πηγή έμπνευσης και το σημείο αναφοράς της σημαντικής αυτής έκθεσης με αντικείμενο την ελληνική σημαία, που δικαιωματικά -θα έλεγα- φιλοξενείται στον ιστορικό και εμβληματικό χώρο της Μονής του Ευαγγελισμού και σήμερα την αποδίδουμε στο κοινό.

Σαράντα σύγχρονοι εικαστικοί καλλιτέχνες, πολλοί από αυτούς γνωστοί, άλλοι νεότεροι, αντλούν έμπνευση από το εθνικό σύμβολο, αλλά και από το γενεσιουργό του συμβόλου ιστορικό γεγονός, που συντελέστηκε εδώ και δημιούργησαν –ακολουθώντας ποικίλες και διακριτές τεχνοτροπικές επιλογές και εκφραστικά μέσα– μια σειρά έργων, που αντανακλούν τις δικές τους πρωτότυπες και εξαιρετικά ιδιαίτερες και ενδιαφέρουσες προσωπικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις».

Τα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν παρουσία της Υφυπουργού Παιδείας, Ζέτας Μακρή, των Βουλευτών Μαγνησίας Χρήστου Μπουκώρου και Αθανασίου Λιούπη, του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού, της Προέδρου της Επιτροπής «1821» Γιάννας Αγγελοπούλου, του Δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα, του Δημάρχου Σκιάθου Θοδωρή Τζούμα και του Μητροπολίτη Χαλκίδος κ. Χρυσόστομου. Η έκθεση, σε επιμέλεια της Ίριδος Κρητικού, μέσα από το έργο περισσότερων από 40 εικαστικών καλλιτεχνών, ερευνά διαφορετικές αναγνώσεις της ελληνικής σημαίας, στον χώρο όπου δημιουργήθηκε η πρώτη ελληνική σημαία.