Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου | Έλλη Παπακωνσταντίνου, Βάκχες | Μια ανατρεπτική queer ανάγνωση της τραγωδίας του Ευριπίδη - Πειραιώς 260 4-6 Ιουλίου

Μετά από μια άκρως επιτυχημένη περιοδεία σε θέατρα και φεστιβάλ της Ευρώπης, η Έλλη Παπακωνσταντίνου παρουσιάζει τις Βάκχες στην Πειραιώς 260 από τις 4 έως τις 6 Ιουλίου.

Η Ελληνίδα δημιουργός που τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση, παραδίδει στο κοινό μια πρωτότυπη ανάγνωση της τραγωδίας του Ευριπίδη, ένα σύγχρονο έργο για τη ρευστότητα των φύλων, που συνδέει το θέατρο, την όπερα, τη μουσική και την περφόρμανς.

«Αντλώντας από το γνωστό μύθο, γράφω και σκηνοθετώ ένα έργο για το τέλος της πατριαρχίας. Στον πυρήνα του η θηλυκότητα και το queer. Στις Βάκχες διαβάζω ακριβώς αυτό το άνοιγμα της εποχής προς τη δυνατότητα μιας άλλης κατανόησης του κόσμου» λέει η Έλλη Παπακωνσταντίνου.

Με ένα εξαιρετικό καστ και με διθυραμβικές κριτικές από διεθνή Μέσα να τη συνοδεύουν, η παράσταση Βάκχες της Έλλης Παπακωνσταντίνου αναμένεται να αποτελέσει μια από τις πιο δυνατές στιγμές του φετινού προγράμματος του Φεστιβάλ.

Λίγα λόγια για την παράσταση

Ένας μετεωρίτης αναμένεται από στιγμή σε στιγμή να χτυπήσει τη Γη. Οι επιστήμονες τον αποκαλούν «Διόνυσο». Ο αρχαίος θεός έρχεται με σάρκα και οστά και καθοδηγεί τους ήρωες προς το Δωμάτιο του Πόθου. Δεν υπάρχει πιο τρομακτικό δωμάτιο! Για να το φτάσουν, πρέπει να διασχίσουν ένα μυστηριώδες ενεργειακό πεδίο ξεπερνώντας το φόβο της αποκάλυψης, της πτώσης, της μόλυνσης, της φθοράς, της ύβρεως, της ντροπής.

«Το έργο ξεκινάει σε ένα όχι τόσο μακρινό μέλλον, μετά και από την επίδραση του metoo, σε έναν κόσμο πολιτικής ορθότητας, ταξικά άνισο, όπου οι έμφυλες ταυτότητες και οι σχέσεις των ανθρώπων έχουν πλήρως ρυθμιστεί. Κάπου εκεί φθάνει ο Διόνυσος και αποκαλύπτει την ουσία των πραγμάτων, οδηγώντας τα πρόσωπα σε μια βαθύτερη ένωση με το γίγνεσθαι. Τα οδηγεί στο Δωμάτιο του Πόθου! Τι κρύβεται σε αυτό το δωμάτιο; Μα ο πραγματικός εαυτός μας! Ο πραγματικά ελεύθερος εαυτός μας!» αποκαλύπτει η Έλλη Παπακωνσταντίνου.

Ο θεός Διόνυσος δεν δέχεται την άρνηση, την αναβολή, την περιφρόνηση. Θα εκτελέσει την αποστολή του με κάθε κόστος. 

«Σκιαγραφώ τον Διόνυσο ως μια queer θεότητα σε διαρκή ροή που δραπετεύει κάθε σχήματος και περιγράμματος. Διασχίζει σύνορα, έμφυλα, μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας. Ούτε άνδρας ούτε γυναίκα, ο Διόνυσος επιστρέφει για να εκδικηθεί. Ο Ευριπίδης εκφράζει την πολλαπλότητα και την ένωση με το Όλον. Σε αυτόν τον ορίζοντα τον συναντώ για να δώσω μια άλλη εκδοχή του μύθου».

Η Έλλη Παπακωνσταντίνου παντρεύει τον αρχαίο μύθο με μια σύγχρονη αφήγηση, αξιοποιώντας στο έπακρο τα νέα τεχνολογικά μέσα, το χορό και τον ήχο, τη μυστικιστική εμπειρία. Η δραματουργός βυθίζεται στον ομιχλώδη κόσμο της επιθυμίας και των μυθικών θηριωδιών για να μιλήσει για έναν κόσμο μετα-αποκαλυπτικό, ενόψει μιας επερχόμενης καταστροφής που ολοένα πλησιάζει.

«Δουλεύω πολύ με τους μύθους όχι για να τους κάνω καλύτερους. Σε καμιά περίπτωση. Είναι αριστουργήματα της παγκόσμιας κληρονομιάς μας. Αφηγούμαι εκ νέου μια ιστορία που γεννήθηκε σε συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο, αλλά τώρα που η ανθρωπότητα ανοίγει προς τη θηλυκότητα, ως άνθρωπος αυτής της εποχής αφηγούμαι αυτήν τη μετάβαση, αυτό το άνοιγμα».

Πολλές γλώσσες, πολλές τέχνες

Η Έλλη Παπακωνσταντίνου χρησιμοποιεί στην παράσταση μια queer παραστατική γλώσσα, ποπ αλλά με κλασικά οπερατικά ξεσπάσματα, χορευτική αλλά και μυστικιστική, ανεπαίσθητη. Το queer εδώ σχετίζεται με έναν τρόπο κατανόησης όχι μόνο των έμφυλων ταυτοτήτων αλλά και της αισθητικής, της πολιτικής, της γλώσσας.

«Το queer εδώ πηγάζει από την ίδια την αισθητική γλώσσα της παράστασης, όπου το κιτς, το ποπ και πιο “συστημικές τέχνες” – όπως η όπερα – συνυπάρχουν χωρίς αυτό να δημιουργεί πρόβλημα. Νομίζω αυτή είναι η πολιτική μου πρόταση που συνδέει την αισθητική και με το περιεχόμενο του έργου» λέει η σκηνοθέτις.

Στη δημιουργία του πολύγλωσσου αυτού έργου - στη σκηνή ακούγονται αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και ελληνικά – συνέβαλε η παρουσία του Βενεζουελανού αλχημιστή των ήχων Ariah Lester, αλλά και η ευφάνταστη χορογραφία των Γάλλων Cristophe Beranger και Jonathan Pranlas Descours.

«Στην παράσταση δουλεύω με διάφορα μέσα: τον χορό, τη ζωντανή μουσική, με έντονα visuals και live camera.Η παράσταση είναι ποπ και λυρική ταυτόχρονα. Θέλω να δημιουργήσω μια αισθητική πρόταση που δεν αναφέρεται σε ένα είδος, αλλά γιορτάζει την πολλαπλότητα. Στις Βάκχες λέμε «"περάστε μέσα από τις απαγορεύσεις – ακόμη και τα γλωσσικά σύνορα – κι ενωθείτε με τη γιορτινή επιθυμία που διέπει τη ζωή συμπεριληπτικά, αφεθείτε στη Διονυσιακή αμφισημία, εκεί που το σώμα θριαμβεύει εκεί που δεν ξέρετε τι σας περιμένει”» αναφέρει η Έλλη Παπακωνσταντίνου.

Ένα ευρωπαϊκό ταξίδι

Οι Βάκχες είναι μια συμπαραγωγή πολλών διεθνών οργανισμών, που έχει ξεκινήσει το ταξίδι της από ευρωπαϊκά θέατρα και φεστιβάλ. Η παράσταση έρχεται στην Πειραιώς 260  μετά από την πρεμιέρα στη La Filature, Scène nationale de Mulhouse στη Γαλλία τον περασμένο Μάρτιο αλλά και το Festival de Marseille και το διάσημο Holland Festival. 

«Παρουσιάζουμε τις Βάκχες με sold out παραστάσεις σε μεγάλα θέατρα της Ευρώπης και η υποδοχή κοινού και κριτικών υπήρξε εξαιρετικά θερμή. Στην Ολλανδία το κοινό χειροκροτούσε όρθιο, είναι πραγματικά συγκινητική αυτή η υποδοχή» λέει η Έλλη Παπακωνσταντίνου.

Μετά την Αθήνα οι Βάκχες θα παρουσιαστούν στην Ιταλία, στο φεστιβάλ της Ρώμης Romaeuropa Festival, στο National Theatre Genova αλλά και ξανά στη Γαλλία.

Ένα εξαιρετικό καστ

Η Έλλη Παπακωνσταντίνου έχει δίπλα της στις Βάκχες ένα εξαιρετικό καστ καλλιτεχνών, που εκπροσωπούν διαφορετικές εκφάνσεις της τέχνης.

«Είναι μεγάλη χαρά να δένεσαι με τόσο υπέροχους καλλιτέχνες. Πρόκειται για μια συνάντηση Ελλήνων και ξένων, όπως είναι οι διεθνείς Ariah Lester (σύνθεση και περφόρμερ), οι Γάλλοι χορογράφοι μας που υπογράφουν ως Sinequanon και εδώ συναντιούνται με τους χορευτές / χορογράφους Χαρά Κότσαλη και Άρη Παπαδόπουλο, τους λυρικούς Γιώργο Ιατρού και Λητώ Μεσσήνη, τον ηθοποιό Βασίλη Μπούτσικο» αναφέρει η Έλλη Παπακωνσταντίνου.

«Ήταν από την αρχή το στοίχημά μου να φτιάξω μια διεθνή δημιουργική ομάδα με καλλιτέχνες που αγαπούν την έρευνα και είναι ανοιχτοί στον πειραματισμό. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας ήταν τόσο εκπληκτικό το πώς ώθησαν ο ένας τον άλλον να σκεφτούν έξω από το πλαίσιο, να αμφισβητήσουν υποθέσεις και να εξερευνήσουν νέες δυνατότητες. Η διαφορετικότητα είναι στην καρδιά αυτής της ομάδας και διαπερνά υπόγεια όλο το έργο».

«Να γίνουμε ο αληθινός μας εαυτός»

Η Έλλη Παπακωνσταντίνου έχει σκηνοθετήσει μια παράσταση πέρα από στεγανά, δίνοντας αφορμή για υπερβάσεις. Η δημιουργός έχει μεταμορφώσει με μοντέρνα υλικά ένα από τα κλασικά κείμενα της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας, κάνοντας τη δική της καλλιτεχνική πρόταση στο κοινό.

Η ίδια λέει άλλωστε ποιο θα ήθελε να είναι το μήνυμα από τις Βάκχες: «Βλέπω τη δυνατότητα να γίνουμε ο αληθινός μας εαυτός σε αυτήν τη ζωή στο εδώ και τώρα μέσα από αλλαγές και πιθανές καταστροφές. Δεν πειράζει, ίσως είναι σημαντικότερο να πάμε προς τα εκεί που μας δείχνει ο Διόνυσος. Προς το δωμάτιο της επιθυμίας, όπου δεν ξέρουμε ακριβώς τι θα μας συμβεί αν το τολμήσουμε. Αυτήν την πορεία καταγράφει η παράσταση, μια κίνηση προς τον βαθύτερο εαυτό».

*

Σύλληψη – Σκηνοθεσία Έλλη Παπακωνσταντίνου

Κείμενο Έλλη Παπακωνσταντίνου, Χλόη Τζία Κολύρη, Κάκια Γουδέλη

Χορογραφία Sine Qua Non ART / Christophe Béranger & Jonathan Pranlas-Descours

Μουσική σύνθεση Ariah Lester

Παίζουν Ariah Lester, Γιώργος Ιατρού,  Χαρά Κότσαλη, Λητώ Μεσσήνη, Βασίλης Μπούτσικος,  Άρης Παπαδόπουλος

Ηλεκτροακουστικές συνθέσεις – Interactive Sound Design Installation –

Τεχνικός συντονισμός Λάμπρος Πηγούνης

Σκηνογραφία Μαρία Πανουργιά

Video Art – Live Video Performance Παντελής Μάκκας

Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη

Σχεδιασμός φωτισμού Μαριέττα Παυλάκη

Σχεδιασμός σεισμογράφου Γιάννης Κρανιδιώτης

Βοηθός σκηνοθέτριας Σπύρος Σουρβίνος

Σύμβουλος έρευνας Λουίζα Αρκουμανέα

Συνεργασία στη δραματουργία Ariah Lester, Χάρης Καλαϊτζίδης

Φωτογραφία Alex Kat

Trailer Σιδέρης Νανούδης

Οργάνωση παραγωγής περιοδείας Laurent Langlois

Διεύθυνση γραφείου ODC Τζίνα Ζορμπά

Β΄ βοηθός σκηνοθέτριας Χριστιάνα Τόκα, Κατερίνα Σαββόγλου

Γ΄ βοηθός σκηνοθέτριας Κατερίνα Χριστάκη

Βοηθός σκηνογράφου Σοφία Θεοδωράκη

Βοηθός Video Artist Ανθή Παρασκευά-Βελουδογιάννη

Παραγωγή ODC Ensemble

Συμπαραγωγή

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, La Filature, Scène Nationale Mulhouse (FR), Holland Festival (NL), Festival de Marseille (FR), Festival LaStrada Graz (AT), Romaeuropa Festival (IT), Teatro Nazionale di  Genova (IT)

Residency

Espace des Arts, Scène Nationale Chalon-Sur-Saône (FR)

*

Πληροφορίες εισιτηρίων: http://aefestival.gr/plirofories-eisitirion/

Αγορά εισιτηρίων: aefestival.gr, viva.gr & public.gr

ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΕΚΔΟΤΗΡΙΑ: Πλατεία Συντάγματος (info point Δήμου Αθηναίων)| Δε-Πα 10:00-18:00 - ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ: +30 2118008181 | Δε-Πα 10:00-18:00 - ΑΜΕΑ: +30 210 3221 897 | Δε-Πα 10:00-17:00