Ο οδικός χάρτης για την επανεκκίνηση του τουρκικού τουρισμού

Ο τουρισμός και οι εξαγωγές είναι ζωτικής σημασίας κλάδοι της τουρκικής οικονομίας ως πρωτεύουσες πηγές εισροής συναλλάγματος -απολύτως απαραίτητου για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους και τη διαφύλαξη των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας. 

Συγκεκριμένα, όσον αφορά στον κλάδο τουρισμού, οι πολύ υψηλές επιδόσεις που σημειώθηκαν την τριετία 2017-19, καθώς και οι εύλογες προσδοκίες που ακολούθησαν για την περαιτέρω αύξηση των πωλήσεων περικόπηκαν ραγδαία λόγω της πανδημίας.

Το 2019, οι τουριστικές αφίξεις, αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 13,5% ανερχόμενες σε 51,7 εκατ. επισκέπτες έναντι αύξησης 18,1% το 2018, (2018: 45,6 εκατ., 2017: 38,6 εκατ.).Τα έσοδα, αντιστοίχως, το 2019, αυξήθηκαν 15,7% και ανήλθαν σε 35 δισ. δολάρια περίπου (2018: +12.3%, 29,5 δισ., 2017: 26,3 δισ. δολάρια).

Οι δαπάνες εσωτερικού τουρισμού, το 2019, αυξήθηκαν σε ετήσια βάση 21,5%, ανερχόμενες σε 8,6 δισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων των ατομικών και περιηγητικών πακέτων. Ποσοστό 92% αυτών ύψους 7,9 δισ. δολαρίων ήταν ατομικές και 8,1% αφορούν δαπάνες οργανωμένων περιηγήσεων (700 εκατ. δολάρια). 

Στον κλάδο τουρισμού εκτιμάται ότι απασχολούνται περισσότεροι από 1,5 εκατ. εργαζόμενοι. Το α΄ τετράμηνο το έτους οι συνολικές αφίξεις επισκεπτών ανήλθαν σε 5,4 εκατ. μειωμένες κατά 20,52% σε σχέση με το αντίστοιχο τετράμηνο 2019. Ειδικότερα, οι αφίξεις ξένων μειώθηκαν 22,1% (4,2 εκατ.) και οι αφίξεις Τούρκων εκπατρισθέντων 14,4% (1,2 εκατ.). Οι περισσότεροι επισκέπτες προήλθαν από τη Βουλγαρία, τη Γερμανία και τη Γεωργία, κατευθυνόμενοι κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, την Αδριανούπολη και την Αττάλεια.  

Το ίδιο χρονικό διάστημα, τα έσοδα ανήλθαν σε 4,1 δισ. δολάρια (-11,4% μη συνυπολογιζομένων των δαπανών περιαγωγής και των υπηρεσιών στις μαρίνες). Ποσοστό 80,6% αυτών πραγματοποιήθηκε από αλλοδαπούς. Η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη ανήλθε σε 760 δολάρια περίπου.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, βάσει στοιχείων της τουρκικής Ένωσης Ξενοδόχων (TÜROB), η πληρότητα των ξενοδοχείων το Μάρτιο ανήλθε σε 28,6% έναντι ποσοστού 63,8% το Μάρτιο 2019 (-55,2% περίπου). Στα μέσα Μαρτίου είχε ανακοινωθεί το πρώτο κρούσμα του ιού στη χώρα και μέχρι το τέλος του μήνα ακυρώθηκαν όλες οι διεθνείς πτήσεις.

Ειδικότερα:

-το ποσοστό πληρότητας στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο ανήρχετο σε 72,1% το Μάρτιο 2019, ανήλθε σε 29% το Μάρτιο 2020 (-59,8%). Επίσης, η μέση ημερήσια τιμή δωματίου (ADR, average daily rate) μειώθηκε κατά 14,8% σε σύγκριση με το Μάρτιο 2019 και τα έσοδα που προέκυψαν σε σχέση με τον υφιστάμενο συνολικό αριθμό των δωματίων (RevPAR / revenue per available room)  μειώθηκαν κατά 65,5%.

-τον ίδιο μήνα, στην Αττάλεια, τα ποσοστά πληρότητας μειώθηκαν κατά 49,4% σε σχέση με το Μάρτιο 2019 και ανήλθαν σε 29%. Η μέση ημερήσια τιμή δωματίου μειώθηκε κατά 18% σε σύγκριση με τον Μάρτιο 2019. Τα έσοδα σε σχέση με το συνολικό αριθμό των δωματίων μειώθηκαν κατά 58,5% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Ήδη από την εβδομάδα 13-18/4, η τουρκική Ένωση Ξενοδόχων εγκαινίασε δωρεάν διαδικτυακή εκπαίδευση για τα μέλη της αφορώσα προγράμματα υγιεινής σε συνεργασία με την Ecolab (εταιρεία παροχής υπηρεσιών υγιεινής και ασφάλειας). Οι συμμετέχοντες που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα έλαβαν πιστοποίηση.

Ο αρμόδιος Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, κ. Mehmet Nuri Ersoy, σε διαδοχικές δημόσιες εμφανίσεις του, τον Απρίλιο είχε δηλώσει ότι η Κυβέρνηση σχεδιάζει, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα σημειωθεί έξαρση της πανδημίας, την έναρξη της τουριστικής περιόδου στο τέλος Μαΐου μέσω του εσωτερικού τουρισμού και απηύθυνε πρόσκληση στους εκπατρισθέντες να επισκεφθούν τη χώρα τους καλοκαιρινούς μήνες. Ο κ. Ersoy είπε επίσης ότι ο λιμένας του Galata είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα για τον τουρκικό τουρισμό και θα τεθεί σε λειτουργία φέτος έστω και αν η άφιξη των κρουαζιερόπλοιων καθυστερήσει.

Ο οδικός χάρτης για την επανεκκίνηση του τουρκικού τουρισμού

Στις 5 Μαΐου ο Τούρκος Πρόεδρος ανακοίνωσε οδικό χάρτη για τη μετάβαση προς την εξομάλυνση της οικονομικής και κοινωνικής λειτουργίας της χώρας.

Στα προβλεπόμενα περιλαμβάνονταν η έναρξη ελεγχόμενων πτήσεων εσωτερικού από αρχές Ιουνίου και η επαναφορά, μετά τις 12 Ιουνίου, των διεθνών πτήσεων προς τις δύο κύριες τουριστικές αγορές τη Γερμανία και τη Ρωσία - (το Δεκέμβριο 2019, ο τουρκικών συμφερόντων ταξιδιωτικός όμιλος Anex Tour εξαγόρασε ένα ρωσικό και τρείς γερμανικούς tour operators, θυγατρικές της Thomas Cook). Οι πτήσεις εξωτερικού εξετάζεται να πραγματοποιούνται από και προς αεροδρόμια πόλεων χαμηλού κινδύνου.

Παράλληλα, καταρτίστηκε σχέδιο δράσης, υπό το συντονισμό του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και τη συμμετοχή των υπουργείων  Υγείας, Μεταφορών και Υποδομών, Γεωργίας και Δασών, του Ινστιτούτου Προτύπων, καθώς και εκπροσώπων φορέων του κλάδου.  

Σύμφωνα με το σχέδιο, ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Ersoy δήλωσε ότι έχει συσταθεί σχετική επιτροπή πιστοποίησης υγιεινής και καθοριστεί λεπτομερές κανονιστικό πλαίσιο πρόληψης και προστασίας. Οι εγκαταστάσεις και οι υποδομές υγείας θα χαρτογραφηθούν, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων εντατικής θεραπείας στις τουριστικές περιοχές, και θα  παρουσιαστούν στους ταξιδιωτικούς πράκτορες, με στόχο να προβληθεί η Τουρκία ως ασφαλής και υγιής προορισμός.

Πρόσθεσε ότι τα ξενοδοχεία και τα οχήματα μεταφοράς θα πιστοποιούνται και ότι θα διανέμονται συναφή ενημερωτικά φυλλάδια σε διαφορετικές γλώσσες. Η πιστοποίηση περιλαμβάνει από το χώρο υποδοχής του καταλύματος, τα δωμάτια, την εκπαίδευση των εργαζομένων, τις αίθουσες εκδηλώσεων, τα εστιατόρια, την πισίνα και την παραλία.

Αναφέρεται επίσης ότι τα ξενοδοχεία θα έχουν μέγιστη άδεια χωρητικότητας 60% ως όριο ασφαλείας. Οι συσκευές θέρμανσης νερού, τηλεόρασης και κλιματισμού στα δωμάτια θα απολυμαίνονται μετά την αναχώρηση του πελάτη και τα δωμάτια θα παραμένουν κενά για 12 ώρες.

Όσον αφορά στα εμπορικά κέντρα, μέχρι το τέλος 2019 λειτουργούσαν 458 συνολικά στη χώρα και εννέα αναμενόταν να ανοίξουν φέτος. Tο μέγεθος του λιανικού τομέα της Τουρκίας ανέρχεται σε 193 δισ. δολάρια. Το 2019, ο τομέας συρρικνώθηκε κατά 10% περίπου.

Ο κ. Hüseyin Altaş, Πρόεδρος της Ένωσης Εμπορικών Κέντρων και Επενδυτών (AYD), δήλωσε ότι οι αποστάσεις, οι κανόνες και τα μέτρα υγιεινής θα είναι πολύ αυστηρά. Θα υπάρχουν θερμικές κάμερες στις εισόδους, θα διανέμονται μάσκες και θα οριστούν αποστάσεις. Η περιήγηση στα καταστήματα, θα  πραγματοποιείται βάσει προκαθορισμένων κατευθύνσεων και διαδρομών. 

Υπό τις παρούσες συνθήκες, διαφαίνεται ότι, στο άμεσο μέλλον, o βαθμός ανάκαμψης του τουριστικού κλάδου σε συνδυασμό με την πτώση της εγχώριας ζήτησης και την πτώση των τιμών του πετρελαίου θα κρίνουν τις προοπτικές και την πορεία της κλυδωνιζόμενης τουρκικής οικονομίας.