Φως στο τούνελ για την οικονομία της Γερμανίας

Μετά την απότομη συρρίκνωση της γερμανικής οικονομίας στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, κατά το δεύτερο και τρίτο παρατηρείται μία σημαντική ανάκαμψη η οποία προβλέπεται να ενδυναμωθεί έτι περισσότερο στο τελευταίο τρίμηνο του έτους.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας, όπως διατυπώνονται στη τελευταία της έκθεση Αυγούστου 2020, η θετική τάση για ευρεία ανάκαμψη των μακροοικονομικών γερμανικών επιδόσεων, που ξεκίνησε αμέσως μετά το χαμηλό σημείο του Μαρτίου και Απριλίου, θα συνεχιστεί για ολόκληρο το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του έτους. Ήδη πολλά από από τα μακροοικονομικά μεγέθη βελτιώνονται σημαντικά ενώ οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές παραμένουν ιδιαίτερες αισιόδοξες. Για παράδειγμα, λόγω της σημαντικής ανόδου των βραχυπρόθεσμων εξαγωγών σε βιομηχανικά αγαθά κατά το τρίτο τρίμηνο, οι βιομηχανικές παραγγελίες σημειώνουν άνοδο ενώ παρατηρείται αισιοδοξία στους επιχειρηματικούς κύκλους ότι οι γερμανικές εξαγωγές βιομηχανικής μεταποίησης και αγαθών θα παρουσιάσουν μεγάλη ανάκαμψη κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Η δυναμική αυτή εμφανίζεται επίσης βελτιωμένη και σε άλλους τομείς της οικονομίας. Αυτή η εικόνα επιβεβαιώνεται από σημαντικούς και καθοριστικούς δείκτες για την οικονομία που είναι διαθέσιμοι όπως π.χ

α) στο δείκτη διανυθέντων χιλιομέτρων των φορτηγών ο οποίος συνέχισε να αυξάνεται αισθητά τον Ιούλιο

β) στον αριθμό των αυτοκινήτων που κατασκευάζονται στη Γερμανία ο οποίος ξεκίνησε να αυξάνεται από στις αρχές του καλοκαιριού και σήμερα βρίσκεται σχεδόν λίγο πιο κάτω από το, πριν τη κρίση του Μαρτίου, επίπεδο.

γ) στην ανάκαμψη της βιομηχανίας, με τις επενδύσεις για εμπορικό εξοπλισμό να παρουσιάζουν αύξηση.

δ) στις ιδιωτικές καταναλωτικές δαπάνες που σημειώνουν αύξηση, γεγονός που θα συμβάλει αποφασιστικά σε μία συνολική ανάκαμψη.

Η άνοδος αυτή των καταναλωτικών δαπανών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι περιορισμοί για τους καταναλωτές που σχετίζονταν με την πανδημία, έχουν χαλαρώσει σημαντικά και η αβεβαιότητα έχει μάλλον περιορισθεί. Επιπλέον, η κατάσταση στην αγορά εργασίας έχει μερικώς σταθεροποιηθεί ενώ τα φορολογικά μέτρα, ιδίως η προσωρινή μείωση του ΦΠΑ στο πλαίσιο του τελευταίου πακέτου οικονομικών κινήτρων, ενισχύουν γενικά τις δαπάνες. Ο εβδομαδιαίος δείκτης δραστηριότητας της τράπεζας (WAI), ο οποίος βασίζεται σε μια επιλογή δεικτών υψηλής συχνότητας και πραγματικού χρόνου από διαφορετικούς οικονομικούς τομείς, δείχνει ότι η γερμανική οικονομία βρίσκεται πλέον σε ικανοποιητική πορεία ανάκαμψης.

Εξάλλου ο δείκτης ifo επιχειρηματικού κλίματος ανέκαμψε εν μέρει από το χαμηλό όλων των εποχών στις αρχές της άνοιξης με αποτέλεσμα η οικονομική δυναμική να ενισχύεται συνεχώς.

Ωστόσο, κάποια μεμονωμένα στοιχεία του δείκτη (WAI), έδειξαν ότι μεταξύ των επιμέρους τομέων της οικονομίας παρατηρούνται διαφορές. Οι περισσότεροι τομείς αναπτύχθηκαν κατά τους τελευταίους μήνες αλλά με διαφορετικό τρόπο και ταχύτητα. Στον τομέα π.χ της μεταποίησης υπήρξε ένα ιδιαίτερα σαφές χάσμα μεταξύ της αξιολόγησης της σημερινής κατάστασης των επιχειρήσεων και των επιχειρηματικών τους προσδοκιών. Αντιθέτως, οι εταιρείες του λιανικού εμπορίου αξιολόγησαν την επιχειρηματική τους κατάσταση τόσο καλή όσο και πριν από την κρίση.

Η βιομηχανία τουρισμού, η οποία στο παρελθόν επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τα μέτρα περιορισμού, παρουσιάζει πρόσφατα μια βελτιωμένη επιχειρηματική εικόνα, η οποία ωστόσο εξακολουθεί ακόμα να ευρίσκεται στο αρνητικό εύρος και πάντως μέχρι στιγμής, μακριά από το, πριν από την κρίση, επίπεδο.

Στον κατασκευαστικό κλάδο, η κατάσταση βελτιώνεται συνεχώς αν και ο κλάδος είχε παραμείνει σε θετικό έδαφος ακόμη και στο χαμηλότερο σημείο της ύφεσης. Η κατάσταση παραγγελιών στη γερμανική βιομηχανία έχει επίσης βελτιωθεί. Μετά τη δραματική κάμψη τον Μάρτιο και τον Απρίλιο η ροή των παραγγελιών αυξήθηκε τον Μάιο, τον Ιούνιο και Ιούλιο με αποτέλεσμα το ύψος τους να έχει ήδη καλύψει τα δύο τρίτα της πτώσης. Από την άλλη πλευρά είναι γεγονός, ότι ανεξάρτητα από τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη για την ανατροπή της ύφεσης, το πριν από την κρίση επίπεδο της οικονομίας δεν θα είναι εύκολο να επανέλθει τουλάχιστον για το επόμενο μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα.

Ένας βασικός λόγος αποτελεί το γεγονός ότι η πανδημία δεν έχει ακόμη περιοριστεί σε πολλές χώρες της Ε.Ε αλλά κυρίως σε τρίτες οι οποίες εξακολουθούν να παρουσιάζουν, λόγω της πανδημίας, σημαντικές οικονομικές συνέπειες με αβέβαιη δυνατότητα ανάκαμψης στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Αυτό όμως επηρεάζει γενικά τις γερμανικές εξαγωγές και τον προγραμματισμό των επιχειρήσεων. Επιπλέον, το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας όσον αφορά στη περαιτέρω πορεία της λοίμωξης, μειώνει την προθυμία των εταιρειών να επενδύσουν τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Αυτό ενδέχεται να καθυστερήσει, ίσως σημαντικά, μια συνολική ανάκαμψη της ζήτησης για τα γερμανικά βιομηχανικά προϊόντα αλλά και της εν γένει επενδυτικής δραστηριότητας Μέχρι να είναι διαθέσιμη μια αποτελεσματική ιατρική λύση, όπως ένας εμβολιασμός, η οικονομική δραστηριότητα σε ορισμένες εγχώριες βιομηχανίες και τομείς θα παραμένει περιορισμένη.