Τουρισμός: Ρεκόρ με... μειωμένες αντοχές στη Ν. Ευρώπη το 2023 - Τα ξενοδοχεία παλεύουν με το δαίμονα της έλλειψης προσωπικού

O τουρισμός στη Ν. Ευρώπη παρουσίασε ισχυρή ανάκαμψη το 2022 και αυτή τη σεζόν τα νούμερα αναμένεται να είναι ακόμη υψηλότερα καθώς η επιθυμία όλων για ταξίδια μετά τα «στερημένα» χρόνια της πανδημίας βρίσκεται στα ύψη. Ωστόσο, ενώ οι ταξιδιώτες έχουν επιστρέψει μετά την πανδημία στα ταξίδια, πολλοί από τους εργαζομένους στους προορισμούς αυτούς δεν έχουν επιστρέψει στις θέσεις τους στον τουρισμό.

Στο δύσκολο παιχνίδι κάλυψης κενών θέσεων εργασίας στον τουρισμό αναγκάζονται να παίξουν για άλλη μια χρονιά η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία.

Ο πρόεδρος της Ιταλικής Ένωσης Ταξιδιών Assoturismo Confesercenti, Vittorio Messina, σε δηλώσεις του στην Ηandelsblatt περιγράφει την κατάσταση με μελανά χρώματα: «Το πρόβλημα των ελλείψεων προσωπικού έχει πλέον φτάσει σε διαστάσεις πραγματικής έκτακτης ανάγκης» και, όπως επισημαίνει, είναι αδύνατο να γίνει διαχείριση του όγκου ταξιδιωτών, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως οι ακτές της Αδριατικής ή η Σικελία και η Σαρδηνία.

Το 2022 η Ένωση κατέγραψε 400 εκατ. διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία της χώρας, αυξημένες κατά 38% έναντι του 2021 και στα ίδια σχεδόν επίπεδα με του 2019. Για φέτος η πρόβλεψη είναι ότι οι διανυκτερεύσεις θα φτάσουν στο ρεκόρ των 442 εκατ. που είχε σημειωθεί το 2010, ενώ σύμφωνα με το Ιταλικό Ινστιτούτο Demoskopika οι τουριστικές δαπάνες θα φτάσουν τα 89 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 23% σε ετήσια βάση.

Ωστόσο, επειδή δεν στην Ιταλία δεν ισχύει ο κατώτατος μισθός, ελάχιστοι Ιταλοί επιθυμούν να εργασθούν υπό κακές συνθήκες και με εποχιακά συμβόλαια ορισμένου χρόνου. Τα ξενοδοχεία, ιδιαίτερα κατηγορίας δύο και τριών αστέρων, δεν είναι σε θέση να αυξήσουν σημαντικά τους μισθούς καθώς θα αντιμετωπίσουν οικονομικά προβλήματα.

Πριν δύο εβδομάδες, η Ιταλίδα υπουργός Τουρισμού, κ. Daniela Santanchè συναντήθηκε με τις Ενώσεις τουρισμού και ενώ παραδέχθηκε ότι ο χρόνος πιέζει, είπε ότι δεν υπάρχουν ακόμα συγκεκριμένα νομοσχέδια για την αντιμετώπιση της κρίσης προσωπικού. Σημειώνεται ότι περί το 40% των θέσεων εργασίας στον Ιταλικό τουρισμό παραμένουν προς το παρόν κενές.

Ένας από τους μεγαλύτερους παρόχους ταξιδιωτικών υπηρεσιών στην Ιταλία, Alpitour, επιδιώκει να γεμίσει τα κενά εργαζομένων με μετανάστες εκτός ΕΕ, ωστόσο δεν υπάρχει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για την εκπαίδευσή τους.

Στην Ελλάδα παρατηρείται αντίστοιχη τάση για εξεύρεση προσωπικού από το εξωτερικό, καθώς από τα χρόνια της πανδημίας πολλοί Έλληνες εργαζόμενοι πέρασαν σε άλλους κλάδους με καλύτερες αμοιβές και λιγότερες ώρες εργασίας.

Το 2022, 60.000 από τις 263.000 θέσεις εργασίας στα ελληνικά ξενοδοχεία και στη βιομηχανία catering έμειναν ακάλυπτες ενώ φέτος οι κενές θέσεις θα φτάσουν τις 80.000.

Ο ελληνικός τουρισμός περιμένει νέα ρεκόρ το 2023, με τον διευθυντή πωλήσεων της TUI, Benjamin Jacobi να επισημαίνει ότι εάν επιθυμεί κανείς να κάνει διακοπές στη Ρόδο, στην Κω, στις Κυκλάδες ή στη Ζάκυνθο το 2023, θα πρέπει να σπεύσει να κάνει κράτηση. Πολλοί ξενοδόχοι καταγράφουν ήδη αυξήσεις 50% στις κρατήσεις για το καλοκαίρι σε σχέση με πέρυσι.

Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει διευκολύνσεις visa για την πρόσληψη εποχιακού προσωπικού από το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, την Ινδία και την Αίγυπτο. Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό – Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), κ. Γιώργος Χοτζογλου εξέφρασε την αντίθεσή του με την κυβερνητική πρόθεση καθώς κάτι τέτοιο θα υποβαθμίσει τα δικαιώματα των εργαζομένων και θα μειώσει τους μισθούς, όπως επισημαίνει. Ο κ. Χοτζογλου τονίζει ότι εάν οι ξενοδόχοι και εστιάτορες αμείβουν καλύτερα και προσφέρουν καλύτερες συνθήκες εργασίας, οι 80.000 κενές θέσεις εργασίας θα μπορέσουν να καλυφθούν από Έλληνες εργαζομένους.

Στην Ισπανία, η οποία επίσης αναμένει χρονιά ρεκόρ, η πλατφόρμα εύρεσης εργασίας Randstad υπολογίζει ότι 60.000 εργαζόμενοι θα παραμείνουν άφαντοι στον τουρισμό αυτή τη σεζόν. Στις Βαλεαρίδες, η ισορροπία είναι ιδιαίτερα εύθραυστη, καθώς λόγω των πολυάριθμων ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων τα ενοίκια είναι τόσο υψηλά που πολλοί εργαζόμενοι στον τουρισμό με παραδοσιακά χαμηλές αποδοχές δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα διαβίωσης.

Ο πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων της Μινόρκα, Luis Casals, μιλώντας στην εφημερίδα  Menorca Es Diari, τόνισε ότι οι μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες έχουν κάνει ήδη κρατήσεις σε ξενοδοχεία ή διαμερίσματα για τους εργαζομένους τους, ενώ σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει η Preferente, οι ξενοδόχοι των Βαλεαρίδων προσπαθούν να αποσπάσουν εργαζομένους από τη βιομηχανία κατασκευών.

Η επιχειρηματική ένωση του Cadiz στην Ανδαλουσία επιδιώκει την προσέλκυση προσωπικού από το Μαρόκο. Οι Μαροκινοί εργάζονται στην περιοχή στη συγκομιδή φράουλας και στη συνέχεια επιστρέφουν στο Μαρόκο. Ωστόσο δεν επιτρέπεται σε όλους να απασχοληθούν στον τουρισμό καθώς σε κάθε τετραμηνιαία λίστα με κενές θέσεις εργασίας που δεν «γεμίζουν» εύκολα που δημοσιεύει η Ισπανική κυβέρνηση και για τις οποίες οι εταιρίες επιτρέπεται να προσλάβουν προσωπικό από το εξωτερικό, δεν περιλαμβάνονται οι τουριστικές επιχειρήσεις της Ανδαλουσίας.

Από την πλευρά της, η Γαλλική τουριστική βιομηχανία ξεκίνησε μια καμπάνια προσλήψεων στη χώρα την εβδομάδα πριν από το Πάσχα κατά την οποία η βιομηχανία στρατολογεί επειγόντως απαραίτητους νέους σε περισσότερες από 1.000 εκθέσεις εργασίας. Η Γαλλία, ο πιο δημοφιλής προορισμός διακοπών στον κόσμο όσον αφορά τον αριθμό των επισκεπτών, χρειάζεται να καλύψει 200.000 κενές θέσεις εργασίας ειδικευμένου προσωπικού.

Ο εκπρόσωπος της κρατικής υπηρεσίας τουριστικής προώθησης Atout France, Christian Mantei, δήλωσε στην εφημερίδα Le Monde ότι η έλλειψη εργαζομένων εμποδίζει την ανάπτυξη της βιομηχανίας. «Ακόμα κι αν το 2022 είχαμε μια εξαιρετική χρονιά, θα μπορούσαμε να τα είχαμε πάει 5% έως 10% καλύτερα αν η προσφορά δεν μειωνόταν λόγω έλλειψης προσωπικού».

Στόχος της γαλλικής τουριστικής βιομηχανίας είναι η ενίσχυση των επαγγελμάτων του κλάδου. Οι μισθοί κατά το περασμένο έτος αυξήθηκαν κατά 16%. Ωστόσο, η αρμόδια υπουργός Olivia Grégoire δεν αναμένει γρήγορη λύση για τις κενές θέσεις σε ξενοδοχεία και εστιατόρια: «Η έλλειψη εργαζομένων είναι διαρθρωτική», υπογραμμίζει.