Μεταξύ ανθισμένων κερασιών και φθινοπωρινών χρωμάτων, η Ιαπωνία παραμένει ακαταμάχητος πόλος έλξης. Όμως η παγκόσμια δημοτικότητά της φέρνει ένα νέο δίλημμα: πώς θα διατηρήσει την αυθεντικότητά της χωρίς να καταπονηθούν οι προορισμοί της από την αδιάκοπη ροή επισκεπτών. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται μια καθοριστική παρέμβαση: η αύξηση του φόρου αναχώρησης για τους ξένους ταξιδιώτες, από τα σημερινά 1.000 γεν (περίπου 6 ευρώ) στα 3.000 γεν (πάνω από 15 ευρώ) το 2026.
Πρόκειται για πρόταση που εξετάζεται από στελέχη του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος και της κυβέρνησης, ως μέσο χρηματοδότησης δράσεων κατά του «overtourism». Ο φόρος, γνωστός ως «international tourist tax», εισήχθη το 2019 και ενσωματώνεται αυτόματα σε αεροπορικά και κρουαζιερόπλοια εισιτήρια για όσους αναχωρούν ή παραμένουν σε transit πάνω από 24 ώρες. Ένας διακριτικός τρόπος ώστε οι ταξιδιώτες να συμβάλλουν στη συντήρηση της υποδομής που κάνει την Ιαπωνία τόσο ελκυστική — από τα shinkansen μέχρι τους ιστορικούς κήπους.
Έκρηξη επισκεψιμότητας – και πιέσεις
Η επιστροφή της Ιαπωνίας στη διεθνή τουριστική σκηνή μετά την πανδημία είναι εντυπωσιακή: 36,9 εκατ. διεθνείς αφίξεις το 2024, περισσότερες από τα προ-COVID επίπεδα. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 κατέγραψε ήδη περίπου 21,5 εκατ. αφίξεις, προμηνύοντας νέο ρεκόρ. Μόνο τον Σεπτέμβριο, οι επισκέπτες ξεπέρασαν τα 3,26 εκατ., σημειώνοντας άνοδο 13,7% σε σχέση με πέρσι. Ο αδύναμος ιαπωνικός.
ω απογειώνει τη ζήτηση, ενώ social media και η αναζήτηση «αυθεντικών εμπειριών» ενισχύουν το κύμα ενδιαφέροντος.
Η αύξηση όμως έχει συνέπειες. Εμβληματικά σημεία, όπως το Fushimi Inari στο Κιότο και το Shibuya Crossing στο Τόκιο, γεμίζουν καθημερινά. Σε Χοκάιντο και Οκινάουα παρατηρούνται περιβαλλοντικές πιέσεις, ενώ μεταφορές, μνημεία και τοπικές κοινότητες νιώθουν το βάρος. Το φαινόμενο της «τουριστικής κόπωσης» γίνεται αισθητό, ιδιαίτερα στο Όσακα.
Γι’ αυτό η κυβέρνηση στρέφεται σε δημοσιονομικά εργαλεία: σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών του LDP στη δημόσια τηλεόραση NHK, ο τριπλασιασμός του φόρου θα εξασφαλίσει κρίσιμους πόρους για τεχνολογίες διαχείρισης πλήθους και για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Κιότο: αυξήσεις και στα τέλη διαμονής
Οι αλλαγές δεν περιορίζονται στην αναχώρηση. Το Κιότο, μία από τις πόλεις που δέχονται μεγαλύτερη πίεση, θα αναμορφώσει τον φόρο διαμονής από τον Μάρτιο του 2026. Για πολυτελείς διανυκτερεύσεις άνω των 20.000 γεν, ο φόρος μπορεί να φτάσει τα 10.000 γεν (περίπου 56 ευρώ), προκαλώντας «σοκ τιμών» στα υψηλής κατηγορίας καταλύματα. Για πιο οικονομικές επιλογές, το τέλος θα παραμείνει χαμηλότερο, από 300 έως 1.000 γεν. Όπως επισημαίνουν δημοτικοί αξιωματούχοι, το μέτρο στοχεύει στη χρηματοδότηση της προστασίας των μνημείων UNESCO που απειλούνται από τη μαζική προσέλευση.
Παράλληλα, εξετάζονται προσαρμογές και στα τέλη θεώρησης (visa) από το οικονομικό έτος 2026, ευθυγραμμίζοντας την Ιαπωνία με αντίστοιχες διεθνείς πρακτικές.
Έσοδα – και προβληματισμοί
Το 2024, ο φόρος αναχώρησης απέφερε 52,4 δισ. γεν (περίπου 300 εκατ. ευρώ), τα οποία αξιοποιήθηκαν σε έργα όπως πράσινες μετακινήσεις, ψηφιακά συστήματα κρατήσεων για ναούς και μέτρα προστασίας κατά της διάβρωσης στο Φούτζι. Με τον τριπλασιασμό, τα έσοδα θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 150 δισ. γεν ετησίως, εφόσον οι αφίξεις παραμείνουν υψηλές.
Ωστόσο, επιχειρήσεις του τουρισμού φοβούνται ότι το αυξημένο κόστος μπορεί να αποθαρρύνει κάποιους ταξιδιώτες, ιδιαίτερα εν μέσω αυξημένης ακρίβειας. Παρά το ότι οι πρώτες έρευνες δείχνουν περιορισμένη επίδραση (μόλις 12% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι θα εξέταζαν αλλαγή σχεδίων), δεν λείπουν οι συζητήσεις περί «κόπωσης από το ακριβό γεν».
Θα σταματήσουν οι ταξιδιώτες;
Για τους περισσότερους, η αύξηση θα είναι μια σχετικά μικρή πρόσθετη επιβάρυνση σε ένα ταξίδι που ούτως ή άλλως έχει υψηλό κόστος. Όμως, για όσους πραγματοποιούν transit χωρίς να βγουν από το αεροδρόμιο, ή για ταξιδιώτες που θα βρεθούν στο Κιότο εν μέσω υψηλών φόρων διαμονής, η συνολική εμπειρία μπορεί να γίνει αισθητά ακριβότερη — έως και 100 ευρώ επιπλέον σε ένα ταξίδι μιας εβδομάδας.
Η Ιαπωνία παρακολουθεί στενά την κατάσταση, ενόψει και της Παγκόσμιας Έκθεσης 2025 στην Οσάκα, που αναμένεται να προσελκύσει 28 εκατ. επισκέπτες (εκ των οποίων 10% από το εξωτερικό). Το πώς θα αντιδράσουν οι ταξιδιώτες θα αποτελέσει «τεστ αντοχής» για τη νέα στρατηγική.
Προς το παρόν, όσοι σκοπεύουν να ταξιδέψουν για τη σεζόν κερασιών καλό είναι να κλείσουν εγκαίρως — οι ρυθμίσεις αλλάζουν, αλλά η γοητεία της Ιαπωνίας παραμένει αδιαμφισβήτητη.
