Φωτογραφίες: discovergreece.com
Ανάμεσα στα βουνά της Ηπείρου, εκεί που η ανθρώπινη τέχνη συνομιλεί αρμονικά με τη φύση για αιώνες, εκτείνεται ένα από τα πιο συναρπαστικά μέρη της Μεσογείου. Σαράντα έξι οικισμοί σκορπισμένοι σε ένα τοπίο που κόβει την ανάσα, με λιθόκτιστες κατοικίες που φαίνεται να ξεπηδούν από τα ίδια τα βράχια, γέφυρες που αψηφούν το χρόνο και ναούς που φυλάσσουν ιστορίες αιώνων.
Η σημασία αυτής της περιοχής αναγνωρίστηκε διεθνώς όταν συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο Πολιτιστικών Τοπίων της UNESCO, επιβεβαιώνοντας την εξαιρετική πολιτιστική της αξία. Ο προορισμός αυτός απευθύνεται σε όσους αναζητούν την αυθεντική επαφή με την ελληνική ύπαιθρο και την παραδοσιακή κουλτούρα, ανεξάρτητα από την εποχή που θα επιλέξουν να την εξερευνήσουν.
Στα μονοπάτια των κρυμμένων θησαυρών
Πέρα από τους δημοφιλείς προορισμούς, υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος που περιμένει να αποκαλυφθεί. Χωριά που διατηρούν ακόμα την αυθεντικότητά τους, απομακρυσμένα και σχεδόν άγνωστα στον μέσο επισκέπτη. Το γεωγραφικό ανάγλυφο με τις βαθιές χαράδρες και τα στενά περάσματα έχει διατηρήσει αυτούς τους οικισμούς σχεδόν ανέγγιχτους από τον σύγχρονο τουρισμό.
Στο δυτικό τμήμα της περιοχής, το Δίλοφο ξεχωρίζει για την Αναγνωστοπούλειο Σχολή και την πανοραμική θέα που υποδέχεται τους ταξιδιώτες. Το Κουκούλι φιλοξενεί το Λαογραφικό Μουσείο Λαζαρίδη, το αρχοντικό Πλακίδα και το ιστορικό σχολικό κτίριο. Άνω και Κάτω Πεδινά, Δίκορφο, Ασπραγγέλοι, Ελάτη και Καπέσοβο συμπληρώνουν τον κατάλογο των μαγευτικών χωριών που αξίζει να ανακαλύψει κανείς. Στην καρδιά του Καπέσοβου, η Πασχάλειος Σχολή έχει μετεξελιχθεί σε λαογραφικό μουσείο, φιλοξενώντας ανάμεσα σε άλλα και ένα από τα δεκατρία αντίγραφα του οράματος του Ρήγα Φεραίου για τον πολιτικό χάρτη της Ελλάδας.
Στην ανατολική πλευρά, το τοπίο μεταμορφώνεται και αποκαλύπτει μια διαφορετική όψη του. Λάιστα, Βρυσοχώρι και Ηλιοχώρι παραμένουν σχεδόν ανεξερεύνητα από τους περισσότερους ταξιδιώτες. Από το Ηλιοχώρι, ένα μονοπάτι οδηγεί στους εντυπωσιακούς καταρράκτες Μπάλτα ντι Στρίγγα. Τρεις καταρράκτες ύψους εικοσιπέντε μέτρων που προσφέρουν αναζωογονητικές στιγμές τους καλοκαιρινούς μήνες. Η Βωβούσα διχοτομείται από τον Αώο σε δύο τμήματα που ενώνονται μέσω λιθόκτιστης γέφυρας, ενώ το καλοκαιρινό Φεστιβάλ Βωβούσας γεμίζει τον οικισμό με πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δράσεις για κάθε ηλικία.
Το βασίλειο του Βίκου
Υπάρχουν τοπία που χαράσσονται ανεξίτηλα στη μνήμη. Το φαράγγι του Βίκου είναι ένα από αυτά. Τρία κύρια σημεία προσφέρουν θέα στο εντυπωσιακό αυτό φυσικό μνημείο: η Οξυά στο Μονοδένδρι, συχνά σημείο εκκίνησης για τη διάσχιση του φαραγγιού, το χωριό Βίκος, από όπου μισή ώρα κατάβασης οδηγεί στις πηγές του Βοϊδομάτη, και το Βραδέτο, που σε παρόμοιο χρονικό διάστημα φτάνει κανείς στη θέση Μπελόη με εκπληκτική οπτική γωνία προς το φαράγγι.
Από το Βραδέτο αρχίζει και η θρυλική “σκάλα”, δημιούργημα τοπικών τεχνιτών του δέκατου όγδοου αιώνα. Χίλια πλατιά λιθόστρωτα σκαλοπάτια κατηφορίζουν φιδωτά προς το Καπέσοβο, όπου η κεντρική πλατεία περιμένει τους πεζοπόρους με τη δροσιά της.
Για όσους επιθυμούν να διασχίσουν το ίδιο το φαράγγι, η κλασική διαδρομή απαιτεί από έξι έως οκτώ ώρες πεζοπορίας, ξεκινώντας από τους Κήπους ή το Μονοδένδρι και καταλήγοντας στο χωριό Βίκος. Η συνοδεία έμπειρου οδηγού είναι απαραίτητη. Αυτή η εμπειρία μένει χαραγμένη για πάντα στη μνήμη όσων την τολμούν.
Ο Βοϊδομάτης και τα μονοπάτια του
Η φύση κυριαρχεί σε κάθε γωνιά αυτού του τόπου. Στη διαδρομή από την Αρίστη προς το Πάπιγκο, ο Βοϊδομάτης αποκαλύπτεται με τα διάφανα νερά του. Είτε κινηθεί κανείς αντίθετα από τη ροή είτε προς την Κλειδωνιά, το φυσικό περιβάλλον είναι συγκλονιστικό.
Το μονοπάτι κάτω από τα πλατάνια, με τα παγωμένα νερά του ποταμού να διασχίζουν τη διαδρομή, προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία. Ακολουθώντας τη ροή του ποταμού για δύο ώρες, το λιθόκτιστο γεφύρι της Κλειδωνιάς εμφανίζεται μπροστά. Αν κινηθεί κανείς αντίθετα το καλοκαίρι, σε λιγότερο από μία ώρα οι δεύτερες πηγές του Βοϊδομάτη γίνονται προσβάσιμες, αν και αυτό σημαίνει βέβαιο βούτηγμα στο παγωμένο νερό.
Στη ροή του ποταμού
Άνοιξη και φθινόπωρο φέρνουν μια ιδιαίτερη μαγεία στην περιοχή. Η πρώτη με την έκρηξη του πράσινου και του ανθισμένου τοπίου, το δεύτερο με τις χρωματικές μεταμορφώσεις του φυλλώματος που δημιουργούν σκηνικά σπάνιας ομορφιάς. Οι εποχές αυτές είναι ιδανικές για τα νερά του Βοϊδομάτη και των παραποτάμων του.
Με τον κατάλληλο εξοπλισμό και τη βοήθεια των εταιρειών που οργανώνουν εναλλακτικές δραστηριότητες, η κάθοδος του ποταμού με φουσκωτή λέμβο γίνεται πραγματικότητα. Αυτή η εμπειρία θα μείνει χαραγμένη ως μία από τις πιο ανεπανάληπτες στιγμές της παραμονής σε αυτόν τον μαγικό τόπο.
Το Ζαγόρι, είναι μια πύλη προς έναν κόσμο όπου ο χρόνος κυλά διαφορετικά και η σύνδεση με τη φύση και την ιστορία γίνεται ολοκληρωμένη. Κάθε γέφυρα αφηγείται μια ιστορία, κάθε μονοπάτι οδηγεί σε μια νέα ανακάλυψη, κάθε χωριό φυλάσσει την ψυχή μιας ολόκληρης εποχής. Εδώ, στον “τόπο πίσω από το βουνό”, ο ταξιδιώτης δεν είναι απλός επισκέπτης αλλά μέρος μιας συνεχιζόμενης αφήγησης που ξεκίνησε αιώνες πριν και συνεχίζει να εξελίσσεται με κάθε βήμα που πατιέται σε αυτό το μυθικό τοπίο.
