Ο εγχώριος τουρισμός στη Σερβία μειώθηκε κατά 22,8% τον Μάρτιο αν και τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας δείχνουν μια μικρότερη συνολική πτώση κατά 1,6% το πρώτο τρίμηνο, με αύξηση 6,6% στους ξένους τουρίστες.
Ο οικονομολόγος Ντράγκοβαν Μιλίτσεβιτς υποστηρίζει ότι η πτώση του εγχώριου τουρισμού οφειλόταν κυρίως στην αύξηση των τιμών στον εν λόγω τομέα κατά 45,5% τα τελευταία τρία χρόνια, ξεπερνώντας τις αυξήσεις στην ΕΕ. Σημείωσε ότι αυτή η αύξηση των τιμών, σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό και την ανατίμηση του νομίσματος, κατέστησε τα ταξίδια απρόσιτα για πολλούς ντόπιους. Ο κ. Μιλίτσεβιτς τόνισε ότι η μείωση του εγχώριου τουρισμού αντανακλούσε τη μειωμένη αγοραστική δύναμη του πληθυσμού και όχι τις φοιτητικές διαμαρτυρίες όπως ισχυρίστηκαν κυβερνητικοί κύκλοι, επισημαίνοντας ότι ο διεθνής τουρισμός, ιδίως από ξένους επισκέπτες, συνέχισε να αυξάνεται.
Να σημειωθεί ότι η Σερβία δεν είναι προορισμός μαζικού τουρισμού, ωστόσο διαθέτει μια ποικιλία από τουριστικά προϊόντα. Ο τουρισμός επικεντρώνεται στα βουνά και τα ιαματικά λουτρά της χώρας, τα οποία επισκέπτονται κυρίως εγχώριοι τουρίστες, το Βελιγράδι και σε μικρότερο βαθμό, το Νόβι Σαντ. Αυτές οι δύο πόλεις είναι οι προτιμώμενες επιλογές των δύο τρίτων των ξένων τουριστών. Τα πιο διάσημα ορεινά θέρετρα είναι το Kopaonik, το Stara Planina και το Zlatibor. Υπάρχουν επίσης πολλά ιαματικά λουτρά -spa-, τα μεγαλύτερα από τα οποία είναι η Vrnjacka Banja, η Soko Banja και η Banja Koviljaca. Ο τουρισμός διακοπών πόλης ή συνεδρίων, αναπτύσσεται στο Βελιγράδι και στο Νόβι Σαντ. Άλλα τουριστικά προϊόντα που προσφέρει η Σερβία είναι μερικά ‘’φυσικά θαύματα’’, όπως το Djavolja varos, το προσκύνημα σε πολλά ορθόδοξα μοναστήρια και ο Δούναβηs. Υπάρχουν πολλά, διεθνώς δημοφιλή, μουσικά φεστιβάλ στη Σερβία, όπως το ‘’EXIT’’, με 25-30.000 ξένους επισκέπτες που προέρχονται από 60 διαφορετικές χώρες και το φεστιβάλ τρομπέτας ‘’Guca’’. Ο τουρισμός στην Σερβία, από το 2014 και έπειτα και με εξαίρεση τα έτη της πανδημίας σημειώνει συνεχή αύξηση.
Το 2024, ο συνολικός αριθμός των τουριστών εκτιμάται σε 4,4 εκατ. άτομα, με τους εγχώριους τουρίστες να ανέρχονται σε περίπου 2,1 εκατ.. Οι δε ξένοι τουρίστες υπολογίζονται σε περίπου 2,4 εκατ. άτομα, σημειώνοντας αύξηση 11,4%.
Η πλειοψηφία των ξένων τουριστών προήλθε από χώρες της περιοχής, και ειδικότερα από τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, την Τουρκία, τη Βουλγαρία τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και από Ρωσία, Γερμανία. Στους κυριότερους προορισμούς περιλαμβάνονται το Βελιγράδι και το Νοβι Σαντ, οι εγκαταστάσεις ‘’spa’’ (κυρίως Vrnjacka Banja και Sokobanja) και τα ορεινά θέρετρα (κυρίως Zlatibor και Kopaonik).
Αξίζει να σημειωθούν οι παγκόσμιες διακρίσεις της Σερβίας, όπως η ανακήρυξη της Μόκρα Γκόρα ως ενός από τα καλύτερα τουριστικά χωριά στον κόσμο, η συμπερίληψη της Σερβίας στις 22 καλύτερες χώρες παγκοσμίως και η πρόσφατη απονομή αστεριού Michelin σε 2 εστιατόρια στη Σερβία. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του τελικού τουρνουά της Ευρωλίγκας (2022), οι επισκέπτες στο Βελιγράδι ανήλθαν σε 20.000, από τους οποίους περίπου 15.000 υπολογίζονται να προήλθαν από την Ελλάδα, ενώ τα έσοδα για την πόλη έφτασαν τα 30 εκατ. ευρώ.
Στη Σερβία υπάρχουν μόνο τρία αεροδρόμια με τακτική κίνηση επιβατών. Το σημαντικότερο είναι το Αεροδρόμιο Nikola Tesla του Βελιγραδίου. Η αναβάθμιση και διαχείριση του αερολιμένα Νίκολα Τέσλα έχει παραχωρηθεί στη γαλλική εταιρεία Vinci Airports. Σημειώνεται ότι η Terna S.A, θυγατρική του ελληνικού ομίλου GEK Terna, συνεργάζεται με την Vinci Airports, ως υπεργολάβος. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανήλθε σε 262 εκατ. ευρώ και ολοκληρώθηκε σχετικά πρόσφατα. Το δε αεροδρόμιο της Nis – Constantine the Great, εξυπηρετεί, κυρίως, αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους. Το 2019, ο αερολιμένας Morava, κοντά στο Kraljevo, εγκαινίασε τις μη στρατιωτικές αερομεταφορές ως τρίτο διεθνές αεροδρόμιο στη Σερβία.
Σύμφωνα με το Χωροταξικό Σχέδιο της Σερβίας 2021-2035 του Υπουργείου Κατασκευών, Μεταφορών και Υποδομών, η χώρα θα αποκτήσει δύο νέα διεθνή αεροδρόμια, ένα κοντά στο Dobanovci – 10 χλμ δυτικά από το Nikola Tesla – και το δεύτερο κοντά στο Νόβι Σαντ. Ο εθνικός αερομεταφορέας της Σερβίας – Air Serbia, προχωρά σε συνεχείς επενδύσεις και επέκταση του δικτύου της ώστε να καταστεί κόμβος στην περιοχή. Σημειώνεται ότι το 2020, η Etihad Airways, η οποία αποτελούσε μέτοχο της Air Serbia με ποσοστό 49%, διέκοψε τις πτήσεις της προς Βελιγράδι. Εν συνεχεία, η σερβική κυβέρνηση προχώρησε σε ανακεφαλαιοποίηση του εθνικού αερομεταφορέα, με το μερίδιο πλέον της Σερβίας να ανέρχεται σε 82% και της Etihad σε 18%.
Εξάλλου, τον Ιούνιο του 2023 το Βελιγράδι επιλέχθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Διεθνούς Γραφείου Εκθέσεων (BIE) στο Παρίσι, να φιλοξενήσει τη παγκόσμια έκθεση Expo 2027. Η εξειδικευμένη EXPO 2027, με θέμα «Παιχνίδι για την Ανθρωπότητα – Αθλητισμός και Μουσική για Όλους», θα διεξαχθεί στο Βελιγράδι από τις 15 Μαΐου έως τις 15 Αυγούστου 2027.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών της Σερβίας, Sinisa Mali, η EXPO 2027 αποτελεί «το μεγαλύτερο κατασκευαστικό εγχείρημα σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης», ενώ οι επισκέπτες αναμένεται να ξεπεράσουν τα 3 εκατ. μόνο το 2027, αποφέροντας έσοδα άνω του 1 δισ. ευρώ στη Σερβία. Αναμένεται ότι η Σερβία θα φιλοξενήσει επισκέπτες από περισσότερες από 120 χώρες και ότι αυτή τη στιγμή το Βελιγράδι είχε διαθέσιμες 11.400 κλίνες οι οποίες θα πρέπει να διπλασιαστούν έως το 2027. Για τον λόγο αυτό η Κυβέρνηση ανακοίνωσε την παροχή επιδοτήσεων για την ανέγερση νέων ξενοδοχείων ή την επέκταση υφιστάμενων, οι οποίες καλύπτουν έως και το 20% της αξίας της επένδυσης σε ξενοδοχεία κατηγορίας 3, 4 ή 5 αστέρων.
Σε συνέχεια της παρουσίασης της EXPO 2027, τον Ιανουάριο 2024, o Πρόεδρος Βούτσιτς, παρουσίασε και το σχέδιο «Leap into the Future – Serbia EXPO 2027», σύμφωνα με το οποίο η Σερβία θα επενδύσει συνολικά 17,8 δισ. ευρώ έως το 2027 σε έργα στο σύνολο της χώρας, συμπεριλαμβανομένων αυτών της EXPO 2027. Στόχος του σχεδίου είναι η Σερβία να αυξήσει το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της στα 92,7 δισ. ευρώ έως το 2027, τον μέσο καθαρό μισθό σε 1.800 ευρώ και τη μέση σύνταξη στα 650 ευρώ, καθώς επίσης και τον κατώτατο μισθό στα 650 ευρώ, έως το 2027.
Όσον αφορά τις αφίξεις Σέρβων τουριστών προς την χώρα μας κατά τα έτη 2022-2023, φαίνεται ότι πλησιάζουν τα προ πανδημίας επίπεδα, και το «κλείσιμο των συνόρων» του 2020 χωρίς ωστόσο να έχουν ακόμη επανέλθει πλήρως. Το 2024 επισκέφθηκαν την Ελλάδα 667.000 Σέρβοι για διακοπές.
Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, οι αφίξεις Ελλήνων τουριστών στην Σερβία ανήλθαν το 2023 σε 70.388 ενώ πραγματοποιήθηκαν συνολικά 142.880 διανυκτερεύσεις.
Οι πληροφορίες προέρχονται από το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στο Βελιγράδι.
Η δημοσιογράφος Σοφία Κοντογιάννη έχει εργαστεί στις εφημερίδες Ναυτεμπορική (ταξιδιωτικό ρεπορτάζ) και Καλημέρα (τουριστικό ρεπορτάζ), στο τηλεοπτικό Κανάλι 5 (ως αρχισυντάκτρια και συμπαρουσιάστρια των ταξιδιωτικών εκπομπών και ) καθώς και στον ραδιοφωνικό σταθμό 9.84 (εκπομπή Τουριστικό Περισκόπιο).
